Ban đầu khi thấy diễn viên Thanh Hiền ở trường quay và biết chị sẽ nhận vai mẹ Hoàn, một số diễn viên trẻ còn không hình dung được gương mặt hiền hậu ấy sẽ hóa ác như thế nào. Nếu nghệ sĩ Như Quỳnh bên "Hương vị tình thân" còn có lịch sử đóng vai ác trong "Xích lô" thì NSƯT Thanh Hiền chưa từng thoát khỏi ấn tượng về những bà mẹ nông thôn hiền lành, cam chịu, thừa tình yêu thương nhưng thiếu quyết đoán, mạnh mẽ, càng không nói đến thủ đoạn.

Thế rồi dần dần, cùng với quá trình quay, các diễn viên đàn con, cháu của chị được chứng thực cái gọi là "gừng càng già càng cay". Mẹ Hoàn mỗi ngày lại càng khiến khán giả khó mà chịu nổi khi lần lượt lộ ra tính cách thật: tham lam, ích kỷ, bất chấp lý lẽ... Số lượng bình luận đòi "xóa sổ", "cho bay màu"... hai mẹ con Hoàn sau mỗi tập phim đã chứng tỏ sự thành công về diễn xuất của hai diễn viên.

NSƯT Thanh Hiền là lớp diễn viên điện ảnh khoá 2, cùng lứa với Phương Thanh, Thanh Quý, Minh Châu, Bùi Bài Bình, Diệu Thuần... Sinh ra trong một gia đình đông con làm nghề nông ở Bắc Giang, trong nhà không có ai theo nghệ thuật, chỉ mình Thanh Hiền theo nghiệp diễn.

Nhan sắc đằm thắm dịu dàng của chị đã lọt mắt xanh đạo diễn, NSND Trần Đắc khi ông đi tuyển diễn viên cho phim "Sao Tháng Tám". 20 tuổi, Thanh Hiền trở thành diễn viên đầu tiên trong lớp được làm phim nhựa, đóng cùng với dàn diễn viên đình đám thời ấy như: Thanh Tú, Bích Hằng, Trần Phương...

Từ bệ phóng "cô Mến", Thanh Hiền đã tham gia hàng trăm vai diễn lớn nhỏ cả trên màn ảnh rộng và màn ảnh nhỏ, nhiều đến nỗi chính chị cũng phải rất chật vật để nhớ hết. Nhưng dù như thế, chị vẫn bị đóng đinh với hình ảnh cúi đầu nhẫn nhịn của vợ giáo Thứ trong "Làng Vũ Đại ngày ấy" hay vợ Don trong "Ngõ lỗ thủng" cả đời quẩn quanh trong cái nghèo.

"Nhiều người nói tôi chỉ hợp với vai khổ thôi. Với cái mặt ấy không thể tin là đanh đá được. Nói thật, tôi cũng đã từng muốn thay đổi khi vào vai cô thiếu nữ đồn điền cao su ăn mặc sang trọng trong "Tiếng gọi phía trước". Nhưng khổ nỗi, cái sang trọng, đài các trong tôi không có nên diễn như đi mượn người khác, gượng gạo lắm", chị từng tâm sự rất thật lòng khi được hỏi về mong muốn "gặp một vai diễn làm thay đổi ấn tượng người xem".

Mẹ Hoàn vừa vặn chính là cơ hội dành cho chị. Và chị cũng không phụ sự trông mong của đạo diễn, lột xác rất thành công, cất bỏ hẳn hình ảnh hiền lành an phận, lắc mình biến thành người phụ nữ tham lam, tính cách xấu xí, cay nghiệt.

Hỏi chị làm thế nào để diễn ác một cách điêu luyện như thế, chị bảo đó là nghề của chị, cũng là tích lũy từ những quan sát trong cuộc sống, và quan trọng nhất là đặt mình vào nhân vật, tự nhiên sẽ suy nghĩ, hành xử khác đi.

Trước đây một số người xem Thanh Hiền diễn thường mặc định chị xuất thân nông thôn, từng trải qua nhiều khổ nạn nên cứ lấy đời mình ra kể lại là được. Thực tế, cuộc sống của một hồng nhan lại khá suôn sẻ, từ lúc đi học, làm nghề, lấy chồng, sinh con... so với bạn bè cùng lứa, cuộc sống riêng của chị dường như ít biến cố hơn cả.

Một trong những tình huống khó khăn mà chị phải đối mặt là việc đứng trước nguy cơ bị mù khi sự nghiệp đang ở đỉnh cao. Đôi mắt bất ngờ bị giảm thị lực, sưng vù không thể nhìn rõ khiến chị không thể tham gia bất cứ bộ phim nào. Cuộc sống dường như đóng sập cửa trước mặt, nhưng chị không bỏ cuộc. Sau một thời gian dài chiến đấu với bệnh tật, cô Mến đã tìm lại được ánh sáng và trở lại phim trường.

Cả gia đình nhỏ của NSƯT Thanh Hiền đều liên quan đến phim ảnh. Chồng chị là diễn viên của Nhà hát Kịch Việt Nam. Con trai chị tốt nghiệp khóa quay phim của Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh. Thế nhưng, trong nhà chị có một luật bất thành văn, về nhà thì không nói chuyện nghệ thuật nữa, không tranh cãi về phim ảnh, diễn xuất, họ chỉ nói những câu chuyện đời thường giản dị.

Ngoài lúc lên hình, NSƯT Thanh Hiền khá giản dị, chị ít trang điểm, cũng không tỏ ra phong thái của một "ngôi sao". Trên phim trường, đội hóa trang cho biết, hóa trang cho u Hiền là nhàn nhất vì chỉ cần đánh nhẹ phấn nền sẫm để bắt ánh sáng kỹ thuật mà thôi. "Nhiều diễn viên muốn làm mình đẹp nhưng tôi muốn làm đẹp nhân vật, muốn sống thật với nhân vật hơn. Nhân vật khổ sở, gai góc thì làm sao có khuôn mặt nõn nà được", chị nói.

Cùng lứa với chị nhiều người đã "rửa tay gác kiếm", nhưng NSƯT Thanh Hiền vẫn miệt mài với nghiệp diễn, vai lớn vai nhỏ cũng không nề hà. Chị chia sẻ:

"Tôi là người đang đi trên một con đường và chưa đến đích. Mỗi vai diễn vẫn thấy hụt hẫng, nhiều thiếu sót nên nếu được làm lại, tôi nghĩ mình sẽ làm tốt hơn. Chưa có vai diễn nào thực sự tôi thấy tâm đắc. Càng ngày, tôi cố gắng hoàn thiện nhân vật mình, cho nhân vật đằm hơn, thịt da hồng hào hơn. Tôi còn gắn bó với nghề diễn, còn muốn được đi diễn. Chỉ đến khi mắt mờ, chân chậm mới thôi.

Với tôi, được diễn là hạnh phúc. Ở nhà, tôi ăn kiêng dữ lắm nhưng đi ra phim trường, tôi ăn cơm hộp ngon lành. Xách túi ra đi sung sức lắm, về nhà mới thấy mệt. Là người nhiều tuổi nhất đoàn nhưng tôi luôn đến sớm nhất. Tôi thấy cuộc đời ngắn ngủi lắm, còn sức thì còn cống hiến cho nghề thôi".

×