Chính trị và thực tế khốc liệt trên chiến trường

Đằng sau những màn đấu khẩu ngoại giao, tình hình thực địa đang trở nên ngày càng bất lợi cho Ukraine. Trong cuộc chiến tiêu hao kéo dài, nếu không có thêm lệnh trừng phạt mạnh mẽ từ phương Tây và vũ khí tiếp viện từ Mỹ, vị thế của Ukraine sẽ tiếp tục suy yếu.

Ông Oleksandr Merezhko, một nghị sĩ thuộc đảng của Zelensky, nhận định: “Tổng thống đang ở trong tình thế rất khó. Sau lưng ông ấy là cả một dân tộc đang chịu đau khổ. Chúng tôi buộc phải làm mọi thứ có thể để không bị Mỹ quay lưng hay bị đổ lỗi cho thất bại".

Tuy nhiên, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump không chỉ trích Tổng thống Nga Putin vì không xuất hiện trong cuộc đàm phán ở Thổ Nhĩ Kỳ cuối tuần qua đã khiến Kiev thất vọng.

Từ tháng Ba đến nay, ông Zelensky luôn thể hiện sự linh hoạt và tuân thủ các yêu cầu từ Washington nhằm tránh làm phật lòng ông Trump — người mà Kiev vẫn coi là đồng minh quan trọng nhất.

Chiến lược của Ukraine là: nếu Kiev càng nghiêm túc và thiện chí, thì việc Moscow thiếu hợp tác sẽ càng làm rõ bộ mặt thật của Tổng thống Putin, từ đó thúc đẩy Mỹ áp đặt trừng phạt khắc nghiệt để làm suy yếu cỗ máy chiến tranh Nga.

Tuy nhiên, lập trường của Nga vẫn không thay đổi: họ khẳng định sẵn sàng đàm phán hòa bình nhưng đưa ra những yêu sách không thể chấp nhận với Ukraine — như yêu cầu nhượng lãnh thổ, phi quân sự hóa, và cam kết không gia nhập NATO.

Trong những tuần gần đây, Moscow từ chối đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ, thay vào đó tuyên bố hai lệnh ngừng bắn ngắn ngủi, rồi cáo buộc Kiev vi phạm ngừng bắn nhằm dựng lên hình ảnh Ukraine là bên gây cản trở đàm phán.

Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh tính phức tạp của vấn đề:

“Chúng tôi hiểu rằng Washington muốn tiến triển nhanh chóng, nhưng cần nhận thức rằng giải quyết khủng hoảng Ukraine là một tiến trình phức tạp, với vô số vấn đề cần được tháo gỡ", ông Peskov nói.

Ukraine hiện đang kêu gọi một lệnh ngừng bắn tạm thời vô điều kiện, làm tiền đề cho các đàm phán sâu hơn trong tương lai.

Nỗ lực "giữ chân" Trump và hy vọng mong manh vào châu Âu

Các nhà phân tích cho rằng Ukraine đang cố duy trì sự linh hoạt trong lập trường đàm phán, kể cả việc chấp nhận đề xuất của ông Trump - ngay cả khi điều đó khiến họ rơi vào “bẫy đối thoại” của Tổng thống Putin.

“Họ tuyệt vọng níu giữ người Mỹ ở bên mình”, chuyên gia Balazs Jarabik nhận định.

Vào tháng Ba, Kiev đồng ý với đề xuất của Mỹ về ngừng bắn 30 ngày, nhưng Tổng thống Putin đã bác bỏ bằng cách đưa ra điều kiện không thể chấp nhận với Kiev. Đến tháng Tư, Kiev ký kết một thỏa thuận khai khoáng lớn theo mong muốn của ông Trump, sau nhiều tháng đàm phán khó khăn và tạm ngưng viện trợ quân sự.

“Chúng tôi đã cho thấy mình sẵn sàng đàm phán và ủng hộ kế hoạch của ông Trump,” nhà phân tích chính trị Mykola Davydiuk nói.

Dù Mỹ và châu Âu có đưa ra lời đe dọa, nhưng chưa có gói trừng phạt nào đủ sức bóp nghẹt ngành năng lượng Nga - yếu tố then chốt có thể khiến Điện Kremlin phải nhượng bộ.

Tổng thống Zelensky gần đây công khai ủng hộ một dự luật trừng phạt tại Quốc hội Mỹ do Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsay Graham đề xuất, có thể áp thuế nhập khẩu năng lượng Nga lên tới 500%. Graham cho biết ông có đủ sự ủng hộ trong Hạ viện để đưa dự luật ra bỏ phiếu.

Nga có thể chuẩn bị cho chiến dịch quân sự mùa hè

Trong lúc nỗ lực ngoại giao đình trệ, thì trên chiến tuyến dài 1.000 km, chiến tranh vẫn tiếp diễn khốc liệt.

Các nhà phân tích cho rằng Nga đang đứng trước bước ngoặt: hoặc sẽ đàm phán để củng cố những vùng chiếm đóng hiện tại, hoặc phát động chiến dịch quân sự lớn vào mùa hè để mở rộng thêm lãnh thổ trước mùa đông.

Trong khi đó, Ukraine vẫn đối mặt với thiếu hụt nghiêm trọng về nhân lực và đạn dược. Một số ước tính cho rằng Kiev chỉ có thể cầm cự từ sáu tháng đến hai năm nữa, tùy thuộc vào mức độ viện trợ từ phương Tây và khả năng tăng tốc sản xuất vũ khí trong nước.

Hiện tại, Nga đang tăng cường tấn công tại các tỉnh Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson. Theo giới chức Ukraine, mục tiêu của Nga là chiếm toàn bộ tỉnh Dnipropetrovsk — để tuyên bố đã kiểm soát hoàn toàn hai trong bốn vùng lãnh thổ đang tranh chấp.

×