Kinh tế biển của Quảng Ninh đang ở đâu?

Năm 2019, Tỉnh ủy Quảng Ninh đã phê duyệt một nghị quyết riêng về phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển (Nghị quyết số 15-NQ/TU). Mục tiêu của nghị quyết này là đưa tỉnh Quảng Ninh thành một trong những trung tâm kinh tế biển hàng đầu của cả nước.

Sau khi Nghị quyết 15 được ban hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ đạo phát triển cảng biển và dịch vụ cảng biển cho giai đoạn đến năm 2025, với tầm nhìn mở rộng đến năm 2030. Thời điểm này, Quảng Ninh cũng đã xác định: Đến năm 2025, Dịch vụ cảng biển đóng góp khoảng 1,2% - 1,5% và đến năm 2030 là 3% - 3,5% trong GRDP của tỉnh…

Trước đó, tại Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 05/3/2020 ban hành Kế hoạch tổng thể và kế hoạch 5 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW cũng đã chỉ rõ: Quảng Ninh cùng với Hải Phòng phải trở thành trung tâm kinh tế biển; Quảng Ninh trở thành trung tâm du lịch quốc gia kết nối với các trung tâm du lịch quốc tế lớn của khu vực và thế giới…; phát triển chế biến thủy sản, nuôi trồng thủy sản ven bờ và xa bờ ở cả Quảng Ninh và Hải Phòng.

Đến nay, qua 5 năm thực hiện các Nghị quyết, chiến lược phát triển kinh tế biển của Quảng Ninh đã có những bước tiến rõ rệt, đạt được nhiều kết quả khả quan. Trong đó, tổng doanh thu từ dịch vụ cảng biển trong giai đoạn 2019-2023 đã vượt 14.840 tỷ đồng, đóng góp vào GRDP của tỉnh đạt khoảng 0,49%, tăng 0,07% so với năm 2018. Quy mô ngành kinh tế hàng hải ngày càng gia tăng, chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong giá trị gia tăng của kinh tế biển Quảng Ninh. Tổng sản lượng hàng hóa thông qua cảng 5 năm (2019-2023) đạt 627,7 triệu tấn; bình quân đạt 124,1 triệu tấn/năm, vượt mục tiêu đến năm 2025.

Từ 2019 đến tháng 6/2024, tổng lượng khách du lịch đến Quảng Ninh đạt 64,75 triệu lượt, trung bình mỗi năm đạt khoảng 12,95 triệu lượt. Lượng khách du lịch biển đảo ghi nhận đạt 43,3 triệu lượt, vượt 184% so với kế hoạch và mục tiêu đề ra cho năm 2025 trong nghị quyết.

Ngành thủy sản cũng đã có sự phát triển toàn diện, bao gồm nuôi trồng, khai thác và chế biến. Đến năm 2023, tổng sản lượng thủy sản đạt trên 175.324 tấn, tăng trưởng đạt 3,7%, tăng trưởng bình quân giai đoạn 2015-2020 đạt 6,37% đã có chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu sản lượng từ khai thác sang nuôi trồng. Giá trị tăng thêm thủy sản theo giá cố định tăng gấp 1,62 lần, chiếm trên 44,8% giá trị sản xuất toàn ngành nông, lâm, ngư nghiệp của tỉnh; giá trị sản xuất hiện hành 15,4 nghìn tỷ đồng, tăng gấp 2,07 lần so với năm 2015.

Hơn nữa, hệ thống hạ tầng phục vụ cho phát triển kinh tế biển đang được cải thiện liên tục. Từ năm 2019, tỉnh đã chủ động mở rộng các cơ chế tạo thuận lợi để thu hút đầu tư vào hạ tầng cảng biển. Nhiều dự án hạ tầng quan trọng như Bến cảng cao cấp Ao Tiên, Cảng khách quốc tế Hòn Gai, và Bến Cảng tổng hợp Vạn Ninh đã được triển khai.

Chương mới của Kinh tế biển Quảng Ninh

Tại lễ tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TU, bà Trịnh Thị Minh Thanh, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh, cho biết: Trong thời gian tới, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh đã thống nhất sẽ xây dựng, ban hành Nghị quyết mới về phát triển nhanh, bền vững kinh tế biển tỉnh Quảng Ninh thay thế Nghị quyết 15.

Hiện các nhà nghiên cứu biển đã thống nhất coi kinh tế biển là một nền kinh tế hoàn chỉnh gồm 6 lĩnh vực kinh tế thành phần: kinh tế cảng, kinh tế đóng tàu, kinh tế du lịch biển đảo, kinh tế thủy sản, kinh tế khai thác mỏ và kinh tế lấn biển.

Theo dõi sự phát triển kinh tế của Quảng Ninh, có thể thấy với các Nghị quyết được ban hành trong nhiệm kỳ 2020-2025, địa phương đang chú trọng nhiều hơn đến kinh tế cảng, kinh tế thủy sản và kinh tế du lịch biển đảo, kinh tế lấn biển trong phát triển kinh tế biển của tỉnh.

Bên cạnh các ngành kinh tế biển đang có lợi thế, theo ông Nguyễn Tuấn Anh, Tổng giám đốc Công ty Đóng tàu Hạ Long, ngành đóng tàu vốn là thế mạnh của tỉnh Quảng Ninh đang bị bỏ quên.

Như Công ty Đóng tàu Hạ Long đã hoạt động tại Quảng Ninh từ năm 1976 và đạt được nhiều dấu mốc quan trọng. Như năm 2006, lần đầu tiên trong lịch sử đóng tàu Việt Nam, những người thợ của Nhà máy Đóng tàu Hạ Long đã tự mình đóng được con tàu trọng tải 53.000 tấn mang tên Florence xuất khẩu sang Anh, mở ra một thời kỳ mới của ngành cơ khí đóng tàu Việt Nam trên thế giới.

"Chúng tôi hiện đã có đủ đơn hàng để đóng tàu đến giữa năm 2028. Khách hàng có cả trương nước và ngoài nước. Doanh thu năm 2024 đạt gần 900 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng khoảng 20-30% mỗi năm", ông Nguyễn Tuấn Anh cho biết.

Mới đây, doanh nghiệp đóng tàu này đã ký được 2 hợp đồng lớn đóng mới 14 tàu dịch vụ điện gió cho Tập đoàn DAMEN của Hà Lan và tàu khách số 2 dài 120m cho khách hàng SCINIC TOUR của Úc. Đây cũng chính là đơn vị đóng cặp đôi du thuyền 6 sao duy nhất đang hoạt động trên vịnh Hạ Long cho Tập đoàn Việt Thuận.

"Chúng tôi có năng lực thiết thế có thể đóng được tàu có trọng tải từ 100.000 tấn trở xuống. Tuy nhiên, do việc tiếp cận tài chính gặp khó khăn, nên đa phần chúng tôi nhận gia công đóng tàu cho các chủ tàu. Thiết kế và nguyên liệu chính do các chủ tàu cung cấp. Nếu được tỉnh hỗ trợ tiếp cận vốn, cũng như tiếp cận đất đai để mở rộng quy mô sản xuất, chúng tôi có thể phát triển tốt hơn nữa. Quảng Ninh nên có những chính sách riêng biệt để hỗ trợ ngành đóng tàu, vốn là thế mạnh của địa phương phát triển hơn nữa, phục vụ cho chính ngành du lịch biển và vận tải biển của tỉnh", ông Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh.

Ở lĩnh vực khác, bà Nguyễn Thị Hải Bình, CEO của Tập đoàn STP khẳng định: ngành nuôi trồng thủy sản của Quảng Ninh có tiềm năng phát triển rất lớn. Tuy nhiên, cơn bão Yagi đã đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để nuôi biển được bền vững? 

Theo bà Bình, việc đầu tiên là Quảng Ninh phải thực hiện xong sớm được việc bàn giao mặt biển cho tổ chức, cá nhân, để họ có thể tiến hành đầu tư nguồn lực cho sự phát triển lâu dài. Tiếp đó là cần phải đầu tư công nghệ trong việc nuôi để làm sao giảm thiểu được tác động của thiên tai tới việc nuôi trồng.

Hiện nay, Quảng Ninh đang xây dựng Đề án phát triển bền vững kinh tế thủy sản tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030 nhằm phát triển thủy sản là ngành mũi nhọn, quan trọng trong cơ cấu ngành nông lâm ngư và ngành kinh tế biển trên cơ sở phát huy phát huy lợi thế biển, đảo và cửa khẩu; tập trung phát triển thủy sản toàn diện đưa Quảng Ninh trở thành Trung tâm thủy sản Miền Bắc.

Bên cạnh đó, để kinh tế cảng biển phát triển tốt hơn, Quảng Ninh cũng đang tiến hành 6 dự án đầu tư cho phát triển cảng biển và dịch vụ hậu cần, logistics, với diện tích quy hoạch lên tới 6.956 ha ở khu kinh tế ven biển Quảng Yên.

Trong hành trình chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế từ "nâu" sang "xanh", Quảng Ninh cần có chiến lược phát triển và sự đầu tư hơn nữa cho kinh tế biển, để với kinh tế số đưa nền kinh tế Quảng Ninh có sự tăng trưởng vượt bậc, và bền vững.

×