Bình luận
0
Lăng mộ và khu lưu niệm cụ Phan Châu Trinh tại quận Tân Bình, TP.HCM. Ảnh: Hiếu Ngô
Đó chính là nơi an nghỉ cuối đời của cụ Phan Châu Trinh - nhà yêu nước với nhiều tư tưởng tiến bộ, có sức ảnh hưởng tới nhiều thế hệ chí sĩ Việt Nam.
Tổng thể khu lưu niệm được chia làm ba phần. Chính giữa là tượng chân dung và đền thờ Phan Châu Trinh. Bên trái đền là khu lăng mộ, bên phải đền là nhà lưu niệm cùng tư gia con cháu cụ Phan.
Mộ Phan Chu Trinh được lập từ năm 1926, nằm trong khuôn viên nghĩa trang chung, do một điền chủ hiến đất xây dựng. Sau nhiều thăng trầm, phần mộ cụ được nhà nước quy hoạch thành lăng mộ cùng nhà tưởng niệm và đền thờ như hiện tại.
Mộ cụ Phan Châu Trinh nằm trong khuôn viên nhiều cây xanh.
Lăng mộ hiện tại có màu trắng chủ đạo, có mái che và ghế đá hai bên để khách đến thăm viếng có thể nghỉ ngơi. Sau mộ là tấm bia đá cẩm thạch lớn, nói về thân thế, sự nghiệp Phan Châu Trinh, do cụ Huỳnh Thúc Kháng soạn.
Đền thờ nằm chính giữa có kiến trúc mái ngói cong phân tầng, vừa đậm chất Á Đông, vừa mang nét phương Tây. Trong đền, di ảnh và ban thờ Phan Châu Trinh được đặt chính giữa, hai bên là di ảnh thân phụ và di ảnh gia quyến của cụ.
Phía trước đền thờ và nhà lưu niệm.
Bên trái đền thờ là nhà lưu niệm, được thiết kế theo chuẩn trưng bày của bảo tàng. Không gian sống động cho thấy toàn bộ thân thế, sự nghiệp, tư tưởng khai phóng của Phan Châu Trinh cũng như ảnh hưởng của ông với các tầng lớp nhân dân đương thời.
Điểm nhấn của nhà lưu niệm là bức tường chính giữa, đối diện với cửa chính. Trên tường là chân dung nhà chí sĩ thức thời Phan Châu Trinh cùng tuyên ngôn bất hủ của ông về tư tưởng khai phóng, duy tân: “Chấn dân khí, khai dân trí, hậu dân sinh”.
Câu nói nổi tiếng của cụ Phan Châu Trinh được khắc trên tường nhà lưu niệm.
Những không gian còn lại trưng bày bút tích các tác phẩm của Phan Châu Trinh và nhiều chí sĩ yêu nước khác, trang phục cụ Phan Châu Trinh từng mặc… cùng hình ảnh về đám tang cụ vào năm 1926.
Liền kề nhà lưu niệm là tư gia - nơi ở và sinh hoạt của thân quyến đời sau của Phan Châu Trinh. Hiện sinh sống tại đây có con cháu đời thứ 3, thứ 4 của cụ Phan, chịu trách nhiệm chăm sóc mộ phần, hương hỏa và đón tiếp các đoàn khách đến thăm.
Mộ phần, lăng tẩm cũng như toàn bộ Khu lưu niệm chí sĩ Phan Châu Trinh được bao phủ bởi khuôn viên cây xanh khổng lồ giữa Sài Gòn vốn oi bức, khói bụi và ồn ào… Tấm biển lăng mộ cụ Phan cũng gắn rất khiêm tốn trên cánh cổng trắng. Nếu không tinh mắt, ít ai biết đây chính là nơi an nghỉ của một nhà yêu nước “có tư tưởng duy tân táo bạo, vượt thời đại, ảnh hướng lớn tới nhiều thế hệ sau này”.
Bên trong nhà lưu niệm. Ảnh: Hiếu Ngô
Nhà văn Nguyên Ngọc từng phát biểu trong một tọa đàm về Phan Châu Trinh: “Phan Châu Trinh cực kỳ sáng suốt nhưng thất bại là tất yếu vì ông đã đi trước thời đại khoảng 200 - 300 năm” - để đánh giá về tầm nhìn chiến lược cũng như lý do thất bại của cụ Phan khi nỗ lực canh tân, khai sáng dân trí, nhắm tới giành độc lập dân tộc.
Đầu thế kỷ XX, nhiều cuộc bạo động chống Pháp, giành chính quyền thất bại, tiêu biểu nhất là phong trào Cần Vương. Đối diện với thất bại của chủ nghĩa bạo động bằng chính mạng sống của cha mình, Phan Châu Trinh sớm nhận ra, tại thời điểm đó, bạo động không phải là con đường đúng đắn để giành độc lập.
Sớm tiếp cận một cách có ý thức các tài liệu tân văn, tân thư, Phan Châu Trinh chủ trương đi theo con đường khai sáng với tư tưởng “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”.
Đường vào khu lăng mộ.
- Khai dân trí: Bỏ lối học tầm chương trích cú, mở trường dạy chữ Quốc ngữ, kiến thức khoa học thực dụng, bài trừ hủ tục xa hoa.
- Chấn dân khí: Thức tỉnh tinh thần tự lực tự cường, mọi người giác ngộ được quyền lợi của mình, giải thoát được nọc độc chuyên chế.
- Hậu dân sinh: Phát triển kinh tế, cho dân khai hoang làm vườn, lập hội buôn, sản xuất hàng nội hóa…
“Phan Châu Trinh hiểu rất rõ rằng, không có những điều đó làm nền tảng thì việc khuấy động phong trào chỉ là dựng lại ngọn cờ cũ, đi lại con đường cũ, gặp thất bại những cái cũ đã từng xảy ra. Đấy là lý do sâu xa vì sao ông không chủ trương bạo động, "ám xã" như Phan Bội Châu mà chủ trương “minh xã” - tức mọi hoạt động của ông đều minh bạch và công khai” - giáo sư Vương Ngọc Minh đánh giá về việc Phan Châu Trinh nhìn thấu thời cuộc cũng như cốt lõi sự thất bại của các phong trào yêu nước đầu thế kỷ XX.
Tượng cụ Phan Châu Trinh ở ngoài sân vườn.
Ngoài ra, Phan Châu Trinh còn nhìn rõ mặt “tích cực” khác của chủ nghĩa thực dân Pháp. Đó chính là sự văn minh, tinh thần khai sáng của chủ nghĩa duy vật biện chứng phương Tây.
Ông chủ trương “lợi dụng” những tiến bộ của văn minh phương Tây để khai trí cho dân mình. Chỉ khi nâng cao hiểu biết, hiểu sâu, hiểu rõ bản chất xã hội, người dân mới nhận thức rõ quyền lợi và cách thức hành động để đạt được mưu cầu chính nghĩa.
Nhà tư tưởng, nhân sĩ yêu nước Phan Châu Trinh.
“Từ góc độ của mình Phan Châu Trinh nhìn ra đường hướng "Ỷ Pháp cầu tiến bộ" không phải là đường hướng không sáng suốt. Chúng ta chứng kiến một thực tế về sau này: chính hệ thống giáo dục Pháp đã đào tạo ra một đội ngũ trí thức mà chúng ta vẫn gọi là "thế hệ vàng của trí thức Việt Nam".
Những hiện vật, hình ảnh trong khu nhà tưởng niệm
Và chính họ sau đó đã góp một phần rất lớn trong việc loại bỏ chủ nghĩa thực dân và tạo nền móng cho một xã hội hiện đại tại Việt Nam. Có nhìn như thế thì mới thấy hết cái viễn kiến, tầm nhìn của Phan Châu Trinh lúc bấy giờ” - giáo sư Vương Ngọc Minh phát biểu trong một hội thảo về Phan Châu Trinh, năm 2014.
Lịch sử đã chứng minh, tư tưởng tiến bộ của Phan Châu Trinh có sức ảnh hưởng lớn đến nhiều thế hệ sau này, tiêu biểu là nhà yêu nước Nguyễn Ái Quốc. Cho đến thời điểm hiện tại, tư tưởng Phan Châu Trinh vẫn phủ bóng lên những cá nhân giàu sáng tạo, khát khao đổi mới, cống hiến cho xã hội.
Sổ lưu niệm tại khu tưởng niệm Phan Châu Trinh ghi nhận nhiều cảm tưởng của các trí thức, học sinh, nhà nghiên cứu, học giả nước ngoài...
Nguyễn Quang Thạch – người khởi xướng dự án “Sách hóa nông thôn Việt Nam” đã chọn nơi thờ tự cụ Nguyễn Văn Vĩnh và lăng mộ Phan Châu Trinh để khởi đầu hành trình đi bộ xuyên Việt của mình. Ngày 21/6/2015, anh viết trong sổ lưu niệm Phan Châu Trinh: “Con ngưỡng kính tầm nhìn xuyên vạn kỷ của cụ và đang tiếp bước con đường của cụ: “khai dân trí”.
Một góc nhà lưu niệm với hình ảnh gia đình, dòng họ.
Trong bài phát biểu được đánh giá “chạm tới trái tim” của người Việt Nam, cựu Tổng thống Obama đã nhắc tới "tư tưởng Phan Châu Trinh" như đại diện của tri thức Việt Nam. Thực tế, Obama không phải là nhà lãnh đạo phương Tây đầu tiên nhắc tới tư tưởng Phan Châu Trinh. Trước đó, cũng đã có nhiều người khác xiển dương con đường mà Phan Châu Trinh lựa chọn.
Một sự kiện tầm cỡ quốc tế về Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (PCCC và CNCH) sắp sửa diễn ra tại TP.HCM, hứa hẹn mang đến những công nghệ tiên tiến nhất và cơ hội thực hành kỹ năng thoát hiểm cho cộng đồng.
Lê Quang Thắng sử dụng tài khoản Telegram để giao dịch với đối tượng cung cấp ma túy và người mua, tổ chức nhiều đợt mua bán thuốc lắc, ketamine, methamphetamine với thủ đoạn tinh vi nhằm tránh bị phát hiện.
Chia sẻ
Lực lượng Công an TP.HCM đã vượt quãng đường dài khoảng 350km đến tỉnh Đắk Lắk giải cứu nam sinh bị “bắt cóc online”.
Chia sẻ
Bất chấp thời tiết nắng nóng của miền Bắc, các nữ quân nhân vẫn hăng say tập luyện, thể hiện khí chất rạng ngời. Sáng nay (5/8), các khối bước vào tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành lần 2 tại Hà Nội.
Chia sẻ
Hà Nội FC đang cân nhắc nghiêm túc tới việc chiêu mộ tiền vệ phòng ngự người Brazil Willian Maranhao. Trên chuyên trang chuyển nhượng Transfermarkt, Willian Maranhao hiện được định giá lên tới 900.000 euro.
Chia sẻ
Thủ tướng vừa có Quyết định bổ sung thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách, trong đó có 5 chuyên gia hàng đầu về ngoại giao, y tế, truyền thông.
Chia sẻ
Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam Trần Thiện Cảnh đề xuất thu hút tổ chức, cá nhân tham gia nghiên cứu, chuyển giao công nghệ nhằm phát triển ngành đường sắt.
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Cần Thơ đã gửi giấy triệu tập ông L.Q.N (SN 1985; ngụ thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng cũ; nay là phường Mỹ Xuyên, TP Cần Thơ) về việc ông từng "tố" cửa hàng của Công ty Cổ phần chăn nuôi C.P. Việt Nam (Công ty C.P.) bán heo bệnh. Liên quan đến vấn đề này, ông N. cũng đã có đơn gửi đến nhiều cơ quan chức năng.
Chia sẻ
Lô đất nghìn tỷ nằm tại mặt tiền đường Võ Văn Kiệt. Đây cũng là khu vực có hàng loạt showroom ô tô ở cửa ngõ dẫn vào trung tâm TP.HCM.
Chia sẻ
Loại thịt này cũng cung cấp chất đạm dồi dào, ít chất béo, là thực phẩm ưu tiên sử dụng cho người muốn phát triển cơ bắp và giảm cân lành mạnh.
Chia sẻ
Công an phường Gia Định phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.HCM truy xét nhanh đối tượng trộm chiếc túi xách của cô gái trước nhà thuốc Pharmacity.
Chia sẻ
Sự đông đúc xô bồ của thành thị khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng. Theo các nhà khoa học, chỉ cần 15 phút hòa mình vào thiên nhiên mỗi ngày, sức khỏe tinh thần của bạn sẽ cải thiện rõ rệt.
Chia sẻ
Nguyễn Thị Thùy Chang đã xuất sắc đăng quang ngôi vị Á khôi 1 của cuộc thi Hoa khôi Thanh lịch Hà Nội 2025.
Chia sẻ
Một vụ tai nạn liên hoàn đã xảy ra trên cầu Rạch Chiếc, thuộc phường Thủ Đức, TP.HCM gồm một xe tải, ba xe ô tô 7 chỗ và một xe ô tô 5 chỗ khiến nhiều xe hư hỏng nặng và một phụ nữ bị thương nhẹ.
Chia sẻ
Nhằm góp phần xây dựng cảnh quan đô thị ngày càng xanh–sạch–đẹp, tạo điểm nhấn cho các tuyến đường, khu dân cư và cơ sở làm việc trên địa bàn, ông Nguyễn Tấn Bản, Bí thư Đảng uỷ phường Vũng Tàu, TPHCM (trước đây thuộc một phần diện tích TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) mua cây hoa từ tỉnh Đồng Tháp trao tặng 2.000 cây cho phường để trồng ở khu phố trên địa bàn.
Chia sẻ
Sau sáp nhập, số lượng phương tiện và cơ sở đăng kiểm trên địa bàn TP.HCM tăng lên đáng kể, Sở Xây dựng đề nghị Bộ Xây dựng, Cục Đăng kiểm Việt Nam hỗ trợ chia sẻ các dữ liệu liên quan đến hoạt động đăng kiểm thuộc phạm vi địa phương quản lý.
Chia sẻ
Hơn 600 căn nhà xã hội tại phường Nếnh sắp mở bán với giá từ 16,8 triệu đồng/m2, chỉ từ 470 triệu đồng mỗi căn, thu hút sự quan tâm lớn của người thu nhập thấp giữa "cơn khát" nhà.
Chia sẻ
Cơ quan An ninh Ukraine báo cáo rằng máy bay không người lái do Trung tâm tác chiến đặc biệt Alpha điều hành đã tấn công sân bay quân sự ở Saky, nằm trên bán đảo Crimea, tấn công máy bay Nga và một điểm lưu trữ đạn dược.
Chia sẻ
Trong hàng trăm khí tài tham gia tổng hợp luyện cho nhiệm vụ A80, có nhiều phương tiện, vũ khí là sản phẩm do công nghiệp quốc phòng Việt Nam nghiên cứu, chế tạo, sản xuất như xe chiến đấu, tổ hợp tên lửa và các loại radar.
Chia sẻ
Trung vệ Matheus Felipe được cho là sẽ gia nhập CLB Công an TP.HCM. Matheus Felipe hiện có giá khoảng 1 triệu euro, và nếu thương vụ thành công, anh sẽ trở thành ngoại binh đắt giá nhất lịch sử V.League.
Chia sẻ
Thị trường thịt chế biến đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mạnh mẽ, khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên chất lượng và an toàn thực phẩm trong bối cảnh thu nhập được cải thiện. Với mức tăng trưởng doanh thu 22,6% trong quý II/2025 và tỷ trọng đóng góp 34%, Masan MEATLife cho thấy lợi thế từ chiến lược tập trung vào sản phẩm giá trị cao và khai thác hiệu quả hệ sinh thái tiêu dùng - bán lẻ nội bộ.
Chia sẻ
Hà Nội những ngày đầu tháng 8, trời mới hơn 6 giờ sáng mà nhiệt độ đã lên tới gần 30°C. Dưới cái nắng oi ả, người nông dân buộc phải thay đổi lịch làm việc, ra đồng từ khi còn tờ mờ sáng để tránh cái nóng như đổ lửa giữa trưa.
Chia sẻ
Thiên tài AI 24 tuổi Matt Deitke từ chối 125 triệu USD (hơn 3.150 tỷ đồng) của Meta, khiến Mark Zuckerberg phải đích thân ra mặt và tăng đãi ngộ lên 250 triệu USD (hơn 6.300 tỷ đồng).
Chia sẻ
Đen không gặt hái nhiều thành công trong những sản phẩm ra mắt gần đây, dù anh vẫn cho thấy sự chỉn chu về ca từ, giai điệu.
Chia sẻ
Sáng nay (5/8), Tiểu ban diễu binh, diễu hành (A80) đã tổ chức Tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành tại Trung tâm Huấn luyện quân sự Quốc gia 4 (Miếu Môn, Hà Nội).
Chia sẻ
Nói đến Hòa Thân chính là sự tham lam đến mức thối nát của ông, nhưng ít ai tưởng tượng được rằng hắn còn to gan dám ngủ với cả phi tử của Hoàng đế Càn Long.
Chia sẻ
Sáng 5/8, Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương đã thăm và làm việc tại Quân đoàn 12, Bộ Quốc phòng.
Chia sẻ
Theo tờ Washington Post, các nước phương Tây ngày càng thất vọng trước tác động của các lệnh trừng phạt đối với Nga. Bài viết lặp lại những phát biểu gần đây của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đã đặt câu hỏi về hiệu quả của các biện pháp hạn chế.
Chia sẻ
Căn nhà phố 70 m2 tại Tân Phú lột xác đến bất ngờ sau cải tạo, nổi bật với mái vòm mềm mại, giếng trời đón sáng và nội thất đậm nét Á Đông, vừa hiện đại vừa gần gũi.
Chia sẻ
Dự kiến ngày 19/8 tới, cầu Rạch Miễu 2 bắc ngang sông Tiền, nối liền tỉnh Đồng Tháp và tỉnh Vĩnh Long (sau sáp nhập tỉnh), trị giá hơn 6.800 tỷ đồng sẽ chính thức thông xe, phục vụ phương tiện qua lại. Đây là dự án quốc gia hoàn thành nhằm lập thành tích chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945-19/8/2025) và Quốc khánh 2/9 (2/9/1945-2/9/2025).
Chia sẻ
SHB Đà Nẵng đang tiến hành quá trình “thay máu” lực lượng triệt để nhằm gia tăng sức mạnh trước khi mùa giải 2025/2026 khai mạc. Tính đến lúc này, SHB Đà Nẵng đã nói lời chia tay 10 cầu thủ nội.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Châu Mỹ 
