Ám ảnh từ những cung đường

Pà Vầy Sủ cách trung tâm huyện Xín Mần 18km về phía Tây. Từ trung tâm huyện, đường đi lại dù dốc và quanh co nhưng ô tô vẫn còn có thể di chuyển. Tuy nhiên, đoạn đường đi vào xã thì vô cùng khó khăn, đoàn khảo sát của Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt chỉ có thể di chuyển bằng xe máy, có những đoạn phải đi bộ và di chuyển bằng thuyền.

Những con đường mòn lắt léo đầy đá hộc xen kẽ đá dăm gồ ghề khiến những "con chiến mã" xóc lên xóc xuống. Nhiều đoạn đường, ngay cả những tay lái cừ khôi nhất ở địa bàn cũng phải chào thua. Đoàn chúng tôi phải cuốc bộ để đảm bảo an toàn. Chưa dừng lại ở đó, đoàn chúng tôi phải ngồi thuyền hơn 2 tiếng đồng hồ trong thời tiết lạnh giá mới có thể đến được xã Pà Vầy Sủ.

Dân cư ở đây thưa thớt đến nỗi mỗi ngôi nhà cách nhau cả một quả đồi. Suốt mấy tiếng di chuyển, thỉnh thoảng chúng tôi mới thấy được một nóc nhà gianh vách đất của đồng bào Mông, đến những em bé áo mặc không đủ ấm trong mùa đông giá buốt, chân tay lạnh tím tái. Dọc đường đi là những mảnh nương rẫy hoặc là trơ trọc hoặc là đầy cỏ dại vì mùa này người dân chưa trồng, cấy được gì.

Xã Pà Vầy Sủ có tổng diện tích đất tự nhiên là 2.509ha, đường biên giáp với Trấn Kim Xưởng, huyện Mã Quan, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, dài đến 15,210 km.

Mặc dù diện tích rộng nhưng chủ yếu là đồi núi dốc, đất canh tác rất ít. Cùng với đó là thời tiết khắc nghiệt nên việc làm nương rẫy của bà con không đạt được hiệu quả cao. Một năm, người dân ở đây chỉ trồng được một vụ lúa. Lương thực làm ra không được nhiều nên nhiều gia đình vẫn thường xuyên sống trong cảnh đói ăn đói mặc.

Xã gồm 05 dân tộc sinh sống trên 07 thôn bản. Chủ yếu là dân tộc Mông chiếm trên 98%. Tổng số hộ dân trên địa bàn là 420 hộ với 2.346 khẩu. Điều đáng nói là có tới 76,87% trong số đó là hộ nghèo, còn hộ cận nghèo là 13,25%.

Ông Nguyễn Thanh Phương - Bí thư xã Pà Vầy Sủ cho biết: "Kinh tế ở đây còn nhiều hạn chế để có thể phát triển. Đến khoảng 90% bà con làm nương rẫy. Bà con thiếu thốn thậm chí không đủ ăn đủ mặc. Nhiều gia đình vẫn còn sống trong những ngôi nhà đắp từ đất. Hiện tại, chính quyền xã cũng đã có những định hướng để phát triển đời sống kinh tế cho bà con. Tuy nhiên, để thực hiện được thì chúng tôi rất cần sự hỗ trợ từ phía cộng đồng".

Ước mơ ươm giống mới làm đổi thay đất cằn

Ông Nguyễn Thanh Phương cũng cho rằng: Để xóa đói giảm nghèo và phát triển kinh tế một cách bền vững phải bắt đầu từ tận gốc rễ. Trước tiên từ nông nghiệp, phải tìm được cây trồng phù hợp với địa bàn và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Cũng theo lãnh đạo xã Pà Vầy Sủ, sau quá trình nghiên cứu và tìm hiểu, chính quyền thấy rằng địa hình và khí hậu của địa phương phù hợp với 2 hình thức canh tác chính là trồng cây dược liệu hoặc cây ăn quả. Một số loại cây đã được người dân canh tác như cây mận máu, cây lê, cây hoa hồi, cây quýt…

"Hiện tại, cũng đã có những tín hiệu tích cực tại các hộ trồng cây dược liệu và ăn quả đầu tiên. Quả mận máu có thể bán ra tại các tỉnh với giá 120.000 đồng/kg. Quả óc chó có thể bán ra với giá 20.000 đồng/kg (thô)", ông Phương cho biết.

Ông Vàng Seo Páo - Bí thư Đoàn Thanh niên xã Pà Vầy Sủ chia sẻ thêm: "Ngoài các cây đặc thù thì địa hình và khí hậu trong xã còn rất thích hợp để trồng các loại cây cho hiệu quả kinh tế cao như: óc chó, mận, mắc ca. Tuy nhiên, để nhân rộng các mô hình ra hiện tại còn gặp nhiều khó khăn vì xã và người dân lại chưa có đủ kinh tế để mua giống cây".

Ông Vàng Seo Páo cho biết: "Nếu được hỗ trợ cây giống thì đời sống bà con ở đây có thể đổi thay rất lớn. Từ cây giống tốt, bà con có thể bền vững thoát nghèo. Chính vì thế, chúng tôi rất mong nhận được hỗ trợ từ phía các mạnh thường quân trên cả nước".

Nói về khó khăn và mong muốn của mình, anh Giàng Seo Cháng người dân thôn Thèn Ván, xã Pà Vầy Sủ cho biết: "Tôi và rất nhiều người dân trong xã đều mong muốn làm một điều gì đó để phát triển kinh tế gia đình và làm giàu cho quê hương. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng là một hướng đi mà nhiều địa phương có khí hậu và địa hình tương tự đã làm thành công. Tuy nhiên, những giống cây trồng mới mang lại giá trị kinh tế cao như: óc chó, mắc ca, mận máu... hiện rất đắt đỏ, người dân thực sự lực bất tòng tâm".

Khó khăn của anh Cháng cũng là khó khăn chung của hơn 90% hộ nghèo và cận nghèo nơi đây. Mong muốn chuyển đổi cơ cấu cây trồng và có được nguồn giống cây trồng mới để "thay da đổi thịt", phát triển quê hương chính là ước mơ của những người dân nơi đất nghèo Pà Vầy Sủ.

×