Thảo luận tại tổ sáng nay 23/5, Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn TP Hồ Chí Minh) cho biết, ông quan tâm vấn đề cải cách thể chế quản lý, điều hành đất nước trong bối cảnh mới.

Cần chống hiện tượng “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược”

Đây là vấn đề cải cách toàn diện thể chế, không chỉ về vấn đề kinh tế mà còn vấn đề quản lý nhà nước, tư pháp, quyền con người, quyền công dân, an toàn và an sinh xã hội…

“Những Nghị quyết này đang đòi hỏi phải được thể chế hóa một cách toàn diện, sửa đổi, bổ sung toàn diện hệ thống pháp luật”, ông Nghĩa nói.

Theo ông Nghĩa, chúng ta đã bắt đầu từ việc sửa đổi Hiến pháp, nhưng mới chỉ sửa đổi Hiến pháp để phù hợp với chủ trương tinh giản bộ máy. Để các Nghị quyết đi vào cuộc sống thì phải được thể chế hóa một cách khoa học, đồng bộ, hợp lý, trúng đích.

“Nghị quyết có rồi, yêu cầu đặt ra phải thể chế hóa. Nhưng thể chế hóa phải làm sao đặt ra được một hành lang pháp lý bền vững, ổn định thì chúng ta mới phát triển được”, đại biểu Nghĩa nêu rõ. Ông dẫn ví dụ một nhà máy điện hạt nhân phải mấy chục năm, nếu luật pháp không ổn định thì rất rủi ro. 

Theo đại biểu này, các cử tri và doanh nghiệp phản ánh thời gian vừa qua có hiện tượng “trống đánh xuôi kèn thổi ngược” khi thực hiện các chính sách lớn của trung ương.

“Nghe, học Nghị quyết, nghe lãnh đạo chỉ đạo giữa các cuộc họp thì rất hào hứng, phấn khởi và niềm tin tăng lên rất nhiều. Nhưng khi đi vào các quy định cụ thể thì lại vướng. Hàng nghìn giấy phép con, thủ tục vẫn tiếp tục mọc lên, gây cản trở cho triển khai các dự án đầu tư cũng như đời sống của người dân”, đại biểu lo ngại.

Ông Nghĩa nói thêm, hiện tượng “trên nóng dưới lạnh” cũng cần được giải quyết triệt để, nhằm tránh trường hợp khi “dự cuộc họp với Thủ tướng, các tập đoàn, doanh nghiệp rất hào hứng, phấn khởi, nhưng bắt tay vào giải quyết một số vấn đề, làm ăn cụ thể tại địa phương, cán bộ, công chức, bộ phận trong bộ máy nhà nước không có sự ủng hộ nhiệt tình như vậy”.

Vị Luật sư cho rằng, cần xử lý thoả đáng hai vấn đề: Hoàn thiện thể chế các quan điểm cải cách, mặt khác có cách xử lý khi “thể chế có hết rồi nhưng lại không thực hiện được”.

Gấp rút lập tổ công tác độc lập, giám sát thực thi

Cũng về vấn đề này, Đại biểu Hà Sỹ Đồng, Đoàn Quảng Trị cho rằng: Môi trường kinh doanh mang tính chất “quyết định với tăng trưởng”. 

“Phải nói thật là tôi khá là sốt ruột với việc cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam thời gian qua. Nghị quyết thì rất rõ, từ Nghị quyết 57 về khoa học công nghệ, Nghị quyết 66 về hệ thống pháp luật và đặc biệt là Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân nữa…. Nhưng tình trạng các doanh nghiệp phản ánh vướng mắc bất cập trong môi trường kinh doanh vẫn rất nhiều, thậm chí ngày càng đi vào những vấn đề khó”, ông Đồng nói. 

Theo Đại biểu Đồng: “Nếu chúng ta không chấp nhận một cuộc cách mạng trong môi trường kinh doanh thì tôi e là những cải thiện nho nhỏ sẽ không mang lại kết quả đáng kể”.

"Nếu không có đột phá về môi trường kinh doanh thì chắc chắn mục tiêu tăng trưởng dài hạn hai con số trong hai thập kỷ tiếp theo không thể đạt được", ông Đồng nhấn mạnh một lần nữa.

Ông cảnh báo, muốn giữ mục tiêu tăng trưởng cao trong các năm 2026, 2027 mà sử dụng các biện pháp về tài khoá, tiền tệ thì rủi ro vĩ mô rất lớn.

Vị đại biểu cho rằng, trong các báo cáo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) gần đây cho thấy rằng việc đầu tư các dự án có sử dụng đất của Việt Nam hiện nay như một khu rừng thủ tục, núi thủ tục.

“Từ việc xin quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, môi trường, phòng cháy chữa cháy, tiền sử dụng đất, giấy phép xây dựng, nghiệm thu công trình… Nếu như năm 2021 có 55% doanh nghiệp gặp thuận lợi khi tiếp cận mặt bằng kinh doanh thì năm 2024 chỉ còn 33%”, ông này nêu.

Ông nhấn mạnh, vướng mắc lớn nhất là kéo dài thời gian làm thủ tục, đặc biệt là thủ tục xác định giá đất.

Theo ông Đồng, hầu hết các thủ tục khi thực hiện đều bị kéo dài hơn quy định hoặc phải làm đi làm lại nhiều lần. Như vậy, chúng ta không thể huy động được đầu tư tư nhân để phục vụ tăng trưởng nếu giữ 1 rừng thủ tục như vậy.

“Tôi đề nghị Chính phủ phải rất quyết liệt trong việc này, cần lập tổ công tác gồm nhiều chuyên gia kinh tế và pháp luật để đề xuất tháo gỡ, đơn giản hoá thủ tục về đầu tư dự án, tập trung vào việc cắt giảm, hợp nhất hoặc liên thông thủ tục hành chính”, ông Đồng nhấn mạnh.

×