Khai thác cơ chế đặt hàng của các cơ quan nhà nước

Ngày 24/2, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với UBND tỉnh Bình Định tổ chức Diễn đàn Kinh tế báo chí năm 2023, tại TP.Quy Nhơn.

Đây là chương trình nằm trong dự án "Phát triển báo chí Việt Nam giai đoạn 2020-2024" nhằm trao đổi, đánh giá về thực trạng kinh tế báo chí, nguồn thu, hoạt động kinh tế trong các cơ quan báo chí hiện nay. 

Nhằm chia sẻ những khó khăn, vướng mắc của các cơ quan báo chí trong việc thực thi chính sách liên quan tới cơ chế tài chính, cơ chế tự chủ, chia sẻ một số mô hình kinh tế báo chí và gợi mở cho hoạt động kinh tế báo chí ở nước ta… Từ đó, đề xuất được những giải pháp, kiến nghị phù hợp nhằm giúp phát triển kinh tế báo chí tại Việt Nam.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn cho biết, bên cạnh các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Bình Định luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động báo chí phát triển.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, kinh tế báo chí là một vấn đề cấp thiết cần có lời giải đáp để báo chí Việt Nam phát triển. 

Đặc biệt, giải được bài toán kinh tế báo chí cũng giúp cho báo chí các địa phương có thể từng bước tự chủ tài chính, để có bước phát triển đột phá nhằm thực hiện tốt vai trò, chức năng báo chí cách mạng Việt Nam; là tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân địa phương. Hiện trong điều kiện kinh tế báo chí bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhiều cơ quan báo chí trong đó có cơ quan báo chí của tỉnh nhà đang gặp nhiều khó khăn.

"Để gỡ khó cho bài toán kinh tế báo chí của địa phương, tỉnh Bình Định đang ưu tiên dành nhiều nguồn lực, tăng ngân sách chi cho hoạt động truyền thông, đặc biệt là hoạt động truyền thông chính sách, tập trung truyền thông các nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu của địa phương theo cơ chế hợp tác truyền thông để hỗ trợ cho các cơ quan báo chí", ông Phạm Anh Tuấn cho hay.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho rằng, trước xu hướng sụt giảm doanh thu của các cơ quan báo chí, chúng ta còn lúng túng trong việc suy nghĩ giải pháp để tháo gỡ khó khăn, điều này có một phần trách nhiệm từ phía cơ quan quản lý trong việc tháo gỡ các cơ chế chính sách chưa đủ nhanh và chưa đủ kịp thời.

Theo ông Nguyễn Thanh Lâm, Diễn đàn Kinh tế báo chí năm 2023 sẽ là cơ hội để các đơn vị chia sẻ cách làm hay, kinh nghiệm tốt để tiến về phía trước với tinh thần lạc quan.

Diễn đàn có sự tham gia của hơn 120 đại biểu là đại diện các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương. Tại đây, đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí, truyền hình đã có nhiều tham luận, đưa ra các đề xuất, kiến nghị để phát triển kinh tế báo chí trong thời gian tới.

Đại diện Cục Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, để chuyển đổi mô hình doanh thu, các tòa soạn cần nâng cao chất lượng nội dung và giảm chi phi phí vận hành, sản xuất, phân phối. Bên cạnh đó, báo chí truyền thống cần có công cụ giúp hiểu thị hiếu và hành vi của độc giả để cá nhân hóa thông tin. 

Ngoài ra, các tờ báo cần phải có mô hình quảng cáo hiệu quả, bằng cách ứng dụng công nghệ vào việc quản lý vận hành và sản xuất nội dung, đưa nội dung tiếp cận tới độc giả.

Chuyển đổi số thành công cần công nghệ, giải pháp, sự hỗ trợ từ cơ quan quản lý, các nhà mạng viễn thông và quan trọng nhất là sự đồng thuận, liên kết của các cơ quan báo chí. Sự liên kết này sẽ tạo ra sức mạnh, giúp cơ quan báo chí phát triển phù hợp với xu thế phát triển chung của báo chí khu vực và trên thế giới.

Đặc biệt, có nhiều "hiến kế" cho rằng, việc khai thác cơ chế đặt hàng của các cơ quan nhà nước cũng là một trong những phương thức hiệu quả giúp cơ quan báo chí vừa tăng được doanh thu, vừa thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. 

Phó Tổng biên tập phụ trách kinh tế, tài chính, công nghệ

Theo ông Ngô Việt Anh - Phó Trưởng Ban điện tử Báo Nhân dân, năm 2022, tổng doanh thu quảng cáo trên toàn cầu vượt mức 500 tỷ USD, trong đó doanh thu quảng cáo trên nền tảng số chiếm hơn 50% và giữ mức tăng trưởng ấn tượng trong giai đoạn sau của đại dịch Covid-19. 

Theo dự báo của Việt Nam Digital Marketing Report, doanh thu quảng cáo tại Việt Nam năm 2022 đạt khoảng 1,4 tỷ USD, tăng trưởng 19% so với năm 2021.

Bên cạnh việc sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách và phát triển doanh thu quảng cáo, các cơ quan báo chí lớn trên thế giới đã có nhiều biện pháp đa dạng nguồn thu, từ thu phí đọc báo điện tử, tổ chức sự kiện, thương mại điện tử, cho đến môi giới dữ liệu, cung cấp dịch vụ công nghệ thông tin, đầu tư lĩnh vực giáo dục... 

Nguồn thu của các cơ quan báo chí trên thế giới có thể chia làm 3 nhóm chính: Nguồn thu từ khách hàng quảng cáo, truyền thông chính sách hoặc thương hiệu; Nguồn thu từ độc giả thông qua thu phí trên báo điện tử; Nguồn thu từ hoạt động liên kết, hợp tác để tạo những giá trị mới như tổ chức sự kiện, môi giới dữ liệu, thương mại điện tử, khai thác nội dung đã xuất bản.

"Tại Việt Nam, các cơ quan báo chí có nguồn thu lớn trên nền tảng số đều có nội dung chất lượng, có tính sáng tạo cao và lượng độc giả lớn. Thành công về nội dung báo chí thường đến trước và tạo tiền đề cho thành công trong kinh doanh báo chí. Do đó, các tòa soạn ưu tiên chiến lược phát triển nội dung khác biệt, sáng tạo đáp ứng nhu cầu của tập độc giả trung thành, song hành với chiến lược kinh doanh để thu hút khách hàng tiềm năng", ông Ngô Việt Anh trình bày.

Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm cho biết, ở góc độ Ban Tuyên giáo, chúng tôi cũng sẽ có trách nhiệm tham mưu cho lãnh đạo Đảng trong việc tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ báo chí phát triển, việc này không chỉ trách nhiệm của riêng Bộ TTTT, Hội Nhà báo hay các cơ quan báo chí.

"Thực tế, thời gian qua, nhà nước rất quan tâm đến vấn đề này, đã có những chỉ đạo định hướng từ lâu ở các văn kiện có thể nói là cao nhất của Đảng. Tới đây, cần có những đợt tập huấn riêng "cầm tay chỉ việc" cho đội ngũ làm công tác tài chính của các báo, nếu tổ chức mà báo nào không cử cán bộ đi tập huấn thì nghiêm khắc phê bình. Việc này, khó một lần nhưng sau này sẽ trơn tru", ông Lâm tin tưởng.

Theo ông Lâm, hiện nay, hầu hết lãnh đạo các báo đều trưởng thành từ người làm nội dung, bởi việc này rất dễ thuyết phục để đề xuất làm lãnh đạo. 

"Thế nhưng, với tình hình hiện nay, các báo, Tổng Biên tập nên suy nghĩ phải có Phó Tổng biên tập, Phó Tổng giám đốc… phụ trách về vấn đề kinh tế, tài chính, công nghệ, không cần làm nội dung. Để có người trong ban lãnh đạo, giúp cho Tổng Biên tập làm thật tốt công tác này", ông Lâm đề xuất.

×