Nhiều thách thức đan xen đối với các hợp tác xã ở Cà Mau

Những năm qua, người dân ấp Minh Hà A, xã Khánh Bình Đông và Ấp 4, 5 thuộc xã Trần Hợi, huyện Trần Văn Thời, Cà Mau thực hiện mô hình 2 vụ lúa - 1 vụ màu với diện tích hằng năm 240ha. 

Từ mô hình này, vụ màu cho năng suất khá cao, ổn định. Tuy tiềm năng là rất lớn nhưng nông dân địa phương không dám mạnh dạn đầu tư phát triển bởi lo ngại về đầu ra.

Ngành nông nghiệp nhận định, để thực hiện thành công mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp thì tư duy sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, thiếu tính liên kết… là trọng tâm cần phải thay đổi. Trong đó, phát triển bền vững nền kinh tế tập thể chính là lời giải cho bài toán này.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát khiến giá cả các mặt hàng nông sản, vật tư sản xuất có nhiều biến động theo chiều hướng bất lợi cho nông dân. Cũng từ đây, nhiều hợp tác xã (HTX) nông nghiệp bộc lộ các hạn chế trong tổ chức hoạt động.

Theo ông Nguyễn Văn Toàn - Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Dịch vụ thủy sản Ông Muộn (xã Lý Văn Lâm, TP.Cà Mau), tình hình thu mua và tiêu thụ lúa của HTX vẫn gặp khó khăn. Chi phí sản xuất lại tăng cao so với mọi năm, dẫn đến lợi nhuận của người dân, xã viên trồng lúa sẽ không cao.

Cũng theo ông Toàn, hiện nay ngoài nội lực một số HTX còn yếu thì công tác quản lý, hỗ trợ của ngành chức năng chưa thực sự hiệu quả. Một số HTX được đánh giá là có tiềm lực, hoạt động hiệu quả vẫn luôn kêu khó khi tiếp cận với các chính sách hỗ trợ.

Luật HTX năm 2012, Nghị định số 193/2013 quy định 11 chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho các HTX. Nhưng thực tế các chính sách này chưa thực sự hiệu quả. Các chính sách hỗ trợ HTX chủ yếu được lồng ghép trong các chính sách chung. 

Một số chính sách riêng (chính sách đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản lý; hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng cho HTX nông nghiệp...) thì không có nguồn vốn, phải lồng ghép trong các chương trình khác.

Chính vì vậy, số lượng HTX được hưởng chính sách hỗ trợ còn hạn chế. Trong khi đó, đa số các HTX có vốn ít, trang thiết bị lạc hậu, quy mô sản xuất nhỏ, chưa xây dựng được chuỗi liên kết. Bên cạnh đó, khả năng huy động vốn của các thành viên rất hạn chế, khó vay vốn trung hạn, dài hạn từ ngân hàng.

Gỡ khó để hợp tác xã ở Cà Mau phát triển

Thực tế là thời gian qua, tỉnh Cà Mau đã triển khai nhiều giải pháp, từng bước nâng cao năng suất, chất lượng trong sản xuất của HTX. Trong đó, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Giai đoạn 2013 - 2021, tỉnh đã đào tạo được hơn 6.400 lượt người với tổng kinh phí hơn 4.100 tỷ đồng.

Từ năm 2018 đến nay, tỉnh còn tiến hành lựa chọn, hỗ trợ các HTX tham gia xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường, củng cố, kết nối giao thương, tìm được nhiều khách hàng, tăng lượng tiêu thụ và nâng cao giá trị hàng hóa.

Ông Dương Vũ Nam - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Cà Mau cho biết, nhằm hỗ trợ các HTX trên địa bàn tăng cường kỹ năng, kiến thức kinh doanh, nhất là trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, Sở đã tổ chức cho các HTX tham gia nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, hội thảo…

Định hướng phát triển trong giai đoạn 2021-2025 và định hướng năm 2045, ngành khoa học và công nghệ tiếp tục lồng ghép nhiệm vụ và tập trung những nội dung hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể.

Ngoài ra, nhằm giúp HTX tháo gỡ khó khăn về vốn, duy trì, mở rộng sản xuất, kinh doanh, tỉnh đã thành lập quỹ hỗ trợ phát triển HTX, vốn điều lệ từ ngân sách tỉnh cấp đến nay đạt khoảng 16.500 tỷ đồng, vốn từ thành viên đóng góp đạt hơn 340 triệu đồng. Qua đó, đã hỗ trợ cho trên 180 dự án với tổng dư nợ hơn 40.600 tỷ đồng.

Một tín hiệu vui nữa là UBND tỉnh Cà Mau vừa ban hành đề án đổi mới phương thức kinh doanh tiêu thụ nông sản giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu cụ thể là tổ chức triển khai hiệu quả các chính sách của Trung ương, địa phương.

Đây là tiền đề quan trọng để củng cố, phát triển mô hình HTX thương mại và dịch vụ như trung gian cần thiết giữa người nông dân với các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, phân phối và thương mại. Từ đó, tổ chức cung ứng vật tư nông nghiệp đầu vào và tiêu thụ nông sản đầu ra cho nông dân. 

×