Trưởng thành từ cuộc thi Sao Mai năm 2007, ca sĩ Bùi Thu Huyền (Đài Tiếng nói Việt Nam) đã dần khẳng định được vị thế, chỗ đứng của mình trong dòng nhạc dân gian. Mới đây, "quả ngọt" đã đến khi chị là một trong những nghệ sĩ được phong danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) trong đợt trao tặng lần thứ 10. 

PV Dân Việt đã có cuộc trò chuyện cùng chị:

Thuộc thế hệ 8X, trong khi nhiều ca sĩ cùng thời chọn dòng nhạc nhẹ, nhạc thị trường thì chị đã mạnh dạn theo đuổi dòng nhạc dân gian. Phải chăng là có duyên cớ nào, thưa chị?

- Tôi yêu âm nhạc từ những bài hát ru của mẹ - một người phụ nữ xứ Đông nền nã, sâu sắc và mặc dù không hoạt động nghệ thuật nhưng có giọng hát rất hay, rồi sau này được "thấm" hơn khi thường xuyên nghe chương trình dân ca và nhạc cổ truyền trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam. Nhà tôi ở thành phố Hưng Yên nằm ngay cạnh con đê sông Hồng. Ngày bé, khác với bạn bè ra đê để chăn trâu, bắt chuồn chuồn, chơi trò chơi dân gian, thì tôi thường ra đó để "luyện giọng". Phải nói không gian giữa mênh mông dòng nước được thả hồn mình trong câu hát dân ca thì thật tuyệt.

Tôi theo đuổi dòng nhạc dân gian vì tôi thấy trong đó có hình ảnh của cha, của mẹ, của quê hương với những người nông dân lam lũ, vất vả. Âm nhạc dân gian đẹp, sâu sắc như tâm hồn của con người Việt Nam vậy. Vốn là người trầm tính, hiền lành, sống nội tâm nên tôi nghĩ dòng nhạc này rất phù hợp với mình. Khi được hát dòng nhạc dân gian, tôi thấy mình như được ngược lại với quá khứ hào hùng của dân tộc, được trở về với giá trị văn hóa ngàn đời của ông cha. Âm nhạc dân gian cho tôi những cung bậc cảm xúc thật đặc biệt, nó giúp tôi sống tiết chế, chậm và nhân văn hơn.

25 năm qua, kể từ ngày giành giải Nhất cuộc thi "Giọng hát hay tỉnh Hưng Yên", tôi thấy sự lựa chọn của mình là đúng đắn, phù hợp với năng lực, sở trường của mình. Theo đuổi dòng nhạc dân gian thì ca sĩ phải thật sự tâm huyết và quyết tâm, nôm na như việc chúng ta chế biến một món ăn đặc sản thì đương nhiên phải rất kỳ công, tỷ mỉ. Vừa qua khi nhận danh hiệu NSƯT, tôi thấy âm nhạc dân gian đã cho tôi quá nhiều điều: Sự nghiệp, công danh và đặc biệt là có sự yêu mến của khán giả.

Gần đây, những MV như "Tìm em câu ví sông Lam", "Hà Tĩnh quê ơi"… của chị đã thu hút được lượng lớn khán giả theo dõi trên kênh YouTube. Thậm chí, nhiều người còn lầm tưởng chị là người con miền Trung?

- Dân ca ví giặm rất đẹp, đằm thắm, mượt mà và nhất là khi được các nhạc sĩ kế thừa và phát huy mang hơi thở của cuộc sống đương đại. Là người theo dòng nhạc dân gian, tôi rất thích được thể hiện những ca khúc về miền Trung, nơi có những dòng sông Lam, sông La xanh mướt, nơi có ngọn núi Hồng Lĩnh mê đắm lòng người. Tôi có nhiều người bạn làm nghệ thuật quê ở khu vực miền Trung. Ở họ, tôi thấy sự chân tình, ấm áp, gần gũi, tâm hồn họ đẹp như những câu ví vậy.

Nhìn lại cuộc thi Sao Mai năm 2007 khi giành giải Nhì (dòng dân gian), chị thấy nó đã thay đổi cuộc đời mình như thế nào?

- Phải khẳng định, Sao Mai là dấu mốc quan trọng trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của tôi, khi từ một cô gái tỉnh lẻ chập chững bước chân với thế giới showbiz. Bạn biết đấy, chúng tôi thiệt thòi đủ đường. Ở tỉnh lẻ, dù rất gần Thủ đô nhưng môi trường hoạt động nghệ thuật còn nhiều hạn chế. Chúng tôi đâu có thể tự tin trên các sân khấu như các ca sĩ ở các thành phố lớn. Chính vì lẽ đó, Sao Mai đến với tôi như một sự thử thách và cũng như một "món quà" tuyệt vời để thay đổi cuộc đời tôi.

 Sau Sao Mai, nhiều người biết đến tôi nhiều hơn, tôi có điều kiện để làm việc tốt hơn. Điều quan trọng là từ "bệ đỡ" này, tôi đã chính thức được nhận về công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam – "cái nôi" trưởng thành của nhiều ca sĩ, nhạc sĩ nổi tiếng của cả nước. Tôi tự hào là một phần của Đài Tiếng nói Việt Nam, nơi cho tôi được rèn giũa, phát triển và đến gần hơn với khán, thính giả.

Từ Sao Mai Bùi Thu Huyền đến NSƯT Bùi Thu Huyền hẳn là một quá trình nhiều gian nan, thử thách, thưa chị?

- Khi dự thi Sao Mai, tôi mới chưa đầy 30 tuổi và cho đến hôm nay tôi đã là cô "trung niên" hơn 40 tuổi rồi. Hoạt động ca hát phải trải qua rất nhiều thử thách, gian truân, không cho phép ca sĩ được "đứng im", vì khi "đứng im" có nghĩa là mình đang đi lùi. Hơn nữa, tôi lại chọn dòng nhạc khá khó là âm nhạc dân gian. Tôi hiểu thì âm nhạc dân gian ra đời từ sinh hoạt, thói quen, lề lối trong sinh hoạt, lao động sản xuất của người dân từ nhiều đời nay, vì thế muốn hát được thì ca sĩ phải có kiến thức nhất định về văn hóa của từng vùng miền. Điều đó buộc tôi phải thu lượm, học hỏi và nâng cao kiến thức văn hóa hằng ngày để hoàn thiện bản thân, để hiểu và có thể hát đúng, truyền tải đúng ý nghĩa sâu xa trong những câu hát.

Gần 20 năm qua, tôi đã đi biểu diễn khắp mọi miền Tổ quốc. Từ địa đầu Hà Giang đến Cần Thơ sông nước, từ những miền núi xa xôi đến quần đảo Trường Sa thân yêu… đâu đâu cũng có tiếng hát và bước chân tôi. Không chỉ vậy, tôi cũng đã nhiều lần được biểu diễn tại nhiều nước trên thế giới. Ở những nước tôi đi qua, bà con kiều bào ta đều đón nhận một cách nồng nhiệt. Cách đây gần 20 năm tôi được đi biểu diễn với NSND Thanh Hoa và từ đó đến nay mỗi năm tôi đều được bà con người Việt ở các nước mời sang phục vụ chương trình đón xuân. Cuối năm 2023, tôi và nhạc sĩ, ca sĩ A Páo (Ngô Sỹ Ngọc) cùng một số ca sĩ trẻ đã đến biểu diễn tại 4 nước châu Âu. Mỗi chuyến đi cho tôi thêm trải nghiệm, thêm trách nhiệm và tự vấn mình phải nỗ lực, quyết tâm hơn nữa.

NSƯT là danh hiệu cao quý mà Đảng, Nhà nước trao tặng cho mỗi nghệ sĩ và đó cũng là khát khao đến cháy bỏng của mỗi người làm nghệ thuật. Nhưng danh hiệu không là tất cả mà điều quan trọng là khán giả nhớ đến mình, lúc nào cũng yêu quý, trân trọng mình. Có những hôm, tôi đi chợ, bà hàng tôm, hàng cá cũng nhận ra hay có lần tôi về những miền quê xa xôi vẫn có người nhớ ra có một Bùi Thu Huyền hay hát trên sóng phát thanh, truyền hình. Đó chính là niềm hạnh phúc của người làm nghệ thuật mà không phải tiền bạc hay danh hiệu có thể mua được.

Được biết chồng của chị là Trung tá, nhạc sĩ, NSƯT (đàn bầu) Nguyễn Tất Nghĩa, Phó trưởng đoàn, Nhà hát Ca múa nhạc Công an nhân dân. Nhiều người đang tò mò hẳn trong gia đình có vợ chồng đều làm nghệ thuật thì như thế nào nhỉ?

- (Cười) Thì cũng như bao gia đình khác thôi. Chúng tôi quen biết và yêu nhau dưới mái trường Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam). Tình yêu âm nhạc dẫn lối và đưa đẩy chúng tôi thành một đôi. Gần 20 năm gắn bó với nhau, anh đã cùng tôi đi qua những chặng đường nghệ thuật đầy vinh quang, nhọc nhằn. Có những show diễn, vợ chồng tôi cùng sân khấu. Anh đệm đàn, tôi hát. Trở về bên mái nhà, chúng tôi cùng nhau trò chuyện, tâm tình về công việc và phụ giúp nhau công việc nội trợ, bếp núc. Có chồng cùng nghề kể ra có rất nhiều lợi thế vì khi đó chúng tôi có sự thông cảm với nhau hơn. Trong gia đình tôi, không khi nào xuất hiện chuyện ghen tuông cả.

Được phong danh hiệu NSƯT khi mới ở tuổi 43, phía trước chị hẳn còn rất nhiều dự định?

- Danh hiệu NSƯT chính là bước ngoặt lớn trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của tôi. Từ nay, đi đâu, làm gì, tôi cũng phải chú ý hơn, tâm huyết và trách nhiệm hơn. Được phong danh hiệu NSƯT thì phải gì cho xứng với sự tin tưởng của lãnh đạo các cấp và nhân dân. Hiện tại, tôi đã xây dựng kênh Yotube cá nhân và thường xuyên sản xuất MV trên kênh. Mục đích của tôi là muốn biến kênh thành nơi mình có thể chia sẻ, giao lưu với khán giả. Đó có thể sẽ là "ngôi nhà bình yên" của bất cứ ai, nếu muốn khám phá thế giới âm nhạc dân gian.

Xin cảm ơn những chia sẻ của chị!

×