Vẫn còn nhiều việc phải làm nhưng thành quả xây dựng nông thôn mới thời gian qua giúp Bình Dương tự tin hướng đến mục tiêu mở rộng mô hình Làng thông minh trên toàn tỉnh.

Từ làng thông minh thí điểm đầu tiên...

Xã Bạch Đằng (TX.Tân Uyên) có diện tích chỉ hơn 1.090ha, được bao bọc bởi sông Đồng Nai hiền hòa. Đây là số ít những làng quê còn giữ được không gian yên bình, không có nhà máy sản xuất và nước thải công nghiệp.

Về thăm xã Bạch Đằng hôm nay, du khách sẽ dễ dàng nhận ra bộ mặt nông thôn đã thay đổi rõ nét. Đường xá được được mở rộng, thảm nhựa phẳng lỳ. Các tuyến đường hẻm và đường nông thôn cũng thẳng tắp, 2 bên đường màu hoa rực rỡ. Các công trình phúc lợi cũng được nâng cấp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân.

Lão nông Dương Văn Minh ở xã Bạch Đằng cho biết, chặng đường dây dựng nông thôn mới ở xã Bạch Đằng gắn liền với nhiều dấu mốc quan trọng. Năm 2010, xã Bạch Đằng được chọn làm thí điểm xây dựng nông thôn mới.

Cũng trong năm 2010, cầu Bạch Đằng đưa vào sử dụng, đã phá vỡ thế cô lập của xã cù lao. "Việc xây dựng cầu Bạch Đằng thời điểm đó không chỉ tạo điều kiện cho việc đi lại mà còn là bước đệm đưa văn minh, hiện đại về với vùng nông thôn bị tách biệt", ông Dương cho biết.

Năm 2020, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định 2949, phê duyệt kế hoạch thực hiện thí điểm xây dựng Làng thông minh trên địa bàn xã Bạch Đằng, giai đoạn 2020-2025.

Theo Sở NNPTNT tỉnh, xã Bạch Đằng là một trong những xã nông thôn mới đầu tiên trên cả nước được chọn thí điểm xây dựng làng thông minh.

Đến năm 2025, xã Bạch Đằng phấn đấu trở thành làng thông minh đầu tiên của Bình Dương. Đây sẽ là nơi đáng sống với môi trường thiên nhiên trong lành, phát triển nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái, và là biểu tượng xanh của tỉnh Bình Dương.

Việc xây dựng thí điểm làng thông minh sẽ đem lại nhiều thuận lợi hơn cho sản xuất nông nghiệp, nhất là đưa thương hiệu đặc sản bưởi Bạch Đằng ngày càng vươn xa.

"Làng thông minh sẽ đưa xã Bạch Đằng trở thành điểm đến của sinh thái nhà vườn, từ đó nâng cao toàn diện đời sống cư dân ở đất cù lao", ông Minh nói.

Ông Đoàn Hồng Tươi - Chủ tịch UBND TX.Tân Uyên cho biết, địa phương đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng Làng thông minh. Giai đoạn 2021 - 2023, TX.Tân Uyên sẽ tập trung đầu tư hạ tầng. Sang giai đoạn 2023 - 2025, địa phương sẽ phát triển chuyển đổi số.

Đến nay, đề án Làng thông minh ở xã Bạch Đằng đã triển khai nhiều công trình, hạng mục quan trọng như khởi công xây cầu Bạch Đằng 2; hệ thống đèn chiếu sáng hiện đại cũng và 39 điểm camera an ninh ở các nút giao thông quan trọng.

Trong xã, 35 điểm phát sóng wifi công cộng được lắp đặt, hệ thống cây xanh ở 37 tuyến đường cũng tạo sự phấn khởi trong nhân dân. Công tác vệ sinh môi trường thu gom và xử lý rác thải được thực hiện tốt.

Làng thông minh ở huyện Phú Giáo

Từ mô hình thí điểm đầu tiên ở TX.Tân Uyên, UBND huyện Phú Giáo cũng đang xây dựng Đề án Làng thông minh trên địa bàn huyện. Đề án tập trung vào các nội dung trọng tâm như thể chế thông minh, nguồn lực thông minh, hạ tầng thông minh, dịch vụ thông minh, sản xuất và kinh doanh thông minh.

Hiện huyện Phú Giáo đã hoàn chỉnh hồ sơ trình Trung ương công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Hiện nay, 10/10 xã của huyện Phú Giáo được công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới. Trong đó, 2/10 xã là xã Tân Hiệp và xã Vĩnh Hòa đã được công nhận là xã nông thôn mới nâng cao.

PGS.TS Ngô Thị Phương Lan - Hiệu trưởng Trường Đại học KHXH&NV (TP.HCM) cho biết, thời gian qua, huyện Phú Giáo thực hiện khá tốt chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Hạ tầng kinh tế, xã hội của huyện được đầu tư khá đồng bộ. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân huyện Phú Giáo được nâng lên... Tất cả làm cho nhịp sống nông thôn của huyện Phú Giáo trở nên nhộn nhịp hơn.

Những thành tựu trên đây đã tạo nền tảng đầy đủ cho huyện Phú Giáo triển khai mô hình Làng thông minh. "Trong đó, nền tảng nông nghiệp công nghệ cao sẽ tạo tiền đề hướng đến xây dựng tiêu chuẩn cho xã nông thôn mới thông minh", T.L Lan nhận định.

Bà Nguyễn Thị Mỹ Hằng - Bí thư Huyện ủy Phú Giáo cho biết, mục tiêu xây dựng Làng thông minh nhằm tạo ra địa điểm cho những sáng kiến về các vấn đề mang tính ứng dụng trong cuộc sống nông thôn hiện nay.

Làng thông minh Phú Giáo sẽ triển khai theo định hướng phát triển kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp công nghệ cao gắn với phát triển du lịch nông nghiệp. Ứng dụng công nghệ sẽ tập trung vào hệ thống cơ sở dữ liệu lớn trong sản xuất nông nghiệp và quản lý nông thôn.

Riêng lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao đã trở thành hướng đi tất yếu của huyện Phú Giáo lâu nay.  

Ngoài Khu nông nghiệp công nghệ cao An Thái và chăn nuôi bò sữa ở xã Phước Sang (hơn 882ha), huyện Phú Giáo đã hình thành được hơn 100 cơ sở sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Trong đó có nhiều mô hình mang lại giá trị kinh tế cao, lợi nhuận đạt tăng 30-40%.

"Dự kiến tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sẽ chiếm 20% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của huyện; đến năm 2030 đạt trên 30% và đến năm 2040 là 50%", bà Hằng nói.

Mở rộng mô hình Làng thông minh trên toàn tỉnh

Ông Phạm Văn Bông - Giám Đốc Sở NN PTNT tỉnh Bình Dương cho biết, kết thúc năm 2018, Bình Dương cán mốc 100% xã đạt nông thôn mới.

Trong giai đoạn 2020 - 2025, mục tiêu đặt ra là 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 24% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 100% số huyện đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; tiến tới hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Để thực hiện mục tiêu này, Bình Dương thúc đẩy xây dựng nông thôn kiểu mẫu gắn liền với mô hình Làng thông minh.

Bước đầu, Bình Dương đã thí điểm mô hình Làng thông minh tại xã Bạch Đằng (TX.Tân Uyên) để thống nhất các khái niệm và cách tiếp cận; tạo tiền đề xây dựng xã nông thôn mới thông minh trong thời gian tới.

Theo ông Bông, hiện nay tỉnh Bình Dương khuyến khích và tạo điều kiện để các huyện thị tiếp tục phối hợp các viện trường, doanh nghiệp nghiên cứu thực hiện mô hình độc đáo này, gắn với điều kiện của địa phương.

Tỉnh ủy Bình Dương đã có ý kiến chỉ đạo phải tiến tới xây dựng Làng thông minh ở tất cả các xã trên địa bàn toàn tỉnh.

Khi huyện Phú Giáo đề xuất mô hình Làng thông minh trên địa bàn, Sở NNPTNT rất tán thành. Thực tế là nhiều địa phương trong tỉnh cũng mong muốn dược Sở NNPTNT hướng dẫn xây dựng Làng thông minh.

"Các địa phương cần phải đưa việc xây dựng Làng thông minh vào Nghị quyết của địa phương mình. Bắt đầu từ  những xã điểm, chỉ cần quyết tâm, chúng ta sẽ làm được", ông Bông nói.

Theo PGS, TS. Phạm Tiến Đạt - Hiệu trưởng trường Đại học Tài chính – Marketing (TP.HMC), hiện tượng di dân từ nông thôn đến các thành phố thông minh ngày càng mạnh. Điều này dẫn đến mất cân bằng giới, mất cân bằng về lao động, dẫn đến phát triển kinh tế, xã hội không đồng đều, khó bền vững.

Từ kinh nghiệm của các nước cho thấy, việc xây dựng Làng thông minh là cần thiết, và là định hướng đúng đắn của Đảng bộ, chính quyền tỉnh Bình Dương.

Để mô hình tiếp tục phát triển trong những năm tới, Bình Dương cần xác định rõ xây dựng Làng thông minh phải dựa trên nhu cầu của người dân; giúp người dân tự nhìn ra những trở ngại, thách thức đối với sự phát triển trong cộng đồng làng xã của họ, và cùng tham gia vào thực hiện.

Về mặt xã hội, Làng thông minh phải đảm bảo đời sống cho người nông dân, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ y tế cho người dân. Đó là động lực để người dân yên tâm bám đất bám làng, phát triển làng nghề và sản phẩm nông nghiệp của Làng.

×