Việc trồng rau còn giúp giảm lượng nước tiêu thụ trong nông nghiệp so với trồng lúa, góp phần thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH).

Mạnh dạn chuyển đổi sang trồng rau màu

Ông Phan Nhựt Huynh, ngụ ấp Tân Phước, xã Tân Thủy, huyện Ba Tri đã chuyển đổi 2.000m² đất lúa sang trồng rau màu. Ông Huynh chỉ chừa lại 1.000m² đất để trồng lúa. 

“Trồng lúa ở chỗ tôi liên tục thất bát. Giá lúa lại bấp bênh. Nên Nhà nước vừa cho chủ trương chuyển đổi là tôi chuyển qua trồng màu, chỉ chừa lại một diện tích nhỏ trồng lúa đủ gia đình ăn trong năm và lấy rơm cho bò ăn”, ông Huynh cho biết.

Sau 1,5 năm chuyển qua trồng các loại rau màu, như: hành lá, cà chua, bí, ngò rí, dưa leo, khổ qua, ông Phan Nhựt Huynh thu lợi nhuận gấp 3 lần so với trồng lúa. Theo cách tính của ông Huynh, trồng màu 1 vụ lợi nhuận gấp 3 lần trồng lúa (trên 1.000m² đất, mỗi vụ lúa (2 vụ/năm) chỉ thu hoạch khoảng 300 - 400kg lúa). 

Ông Huynh là 1 trong 10 hộ tham gia mô hình chuyển đất lúa kém hiệu quả sang trồng rau màu giá trị cao. Sau 4 tháng tham gia mô hình, ông đã biết cách tưới, bón phân tiết kiệm chi phí, hạn chế thuốc bảo vệ thực vật và sang sử dụng các loại nấm có ích.

Mô hình chuyển đất lúa kém hiệu quả sang trồng rau màu giá trị cao do Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai trên diện tích 2ha, với 10 hộ nông dân thuộc 2 xã Tân Thủy và xã An Hòa Tây, huyện Ba Tri (tỉnh Bến Tre) tham gia. 

Đây là một trong những hoạt động của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre thực hiện hoạt động sinh kế của Dự án chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững đồng bằng sông Cửu Long (ICRSL), nhằm giúp nông dân tăng thu nhập và giảm thiểu các tác động tiêu cực của BĐKH. 

Trong thời gian 4 tháng, nông dân được tập huấn kỹ thuật chăm sóc cây rau thích ứng với BĐKH, nhận dạng các chỉ số pH và EC trong đất, quản lý và nhận dạng sâu bệnh hại ngoài đồng, hướng dẫn pha dung dịch thảo mộc phòng ngừa dịch hại.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bến Tre còn tổ chức 2 lớp truyền thông cho nhóm cộng đồng, cung cấp thông tin cho nhiều nông dân trong khu vực huyện Ba Tri về thực trạng sản xuất và kết quả thực hiện tập huấn chuyển giao kỹ thuật trong mô hình “Chuyển đất lúa kém hiệu quả sang trồng rau màu giá trị cao”; định hướng sản xuất nông nghiệp của tỉnh theo hướng sản xuất hàng hóa; tổ chức liên kết các đối tác cung cấp đầu vào và đầu ra cho nông dân trong vùng dự án.

Diện tích trồng lúa toàn huyện Ba Tri 12.000ha. Một số khu vực hiện nay gặp tình trạng thiếu nước ngọt do mặn đến sớm và xâm nhập sâu dẫn đến việc trồng lúa gặp nhiều khó khăn. 

Hiện nông dân huyện đang mạnh dạn chuyển đổi sang trồng rau màu. Tuy nhiên, trước điều kiện BĐKH, việc canh tác của nông dân gặp không ít khó khăn, chủ yếu là kỹ thuật chăm sóc, cách quản lý dịch hại, kết nối thị trường tiêu thụ.

Xây dựng vùng rau an toàn

Mô hình “Chuyển đất lúa kém hiệu quả sang trồng rau màu giá trị cao” của 10 hộ nông dân tại 2 xã Tân Thủy và An Hòa Tây nhanh chóng thu hút doanh nghiệp chuyên thu mua rau sạch đến tìm hiểu để thu mua.

Bà Nguyễn Thị Thủy Ngân - đại diện ProCi Food, đơn vị chuyên thu mua rau trồng theo tiêu chuẩn hữu cơ PGS tại huyện Ba Tri và Mỏ Cày Nam chia sẻ: ProCi Food hiện đang mua rau hữu cơ của nông dân huyện Ba Tri với giá gấp đôi so với giá thị trường. 

Mức giá rau hữu cơ ổn định quanh năm, như: cải ngọt, cải xanh, cải ngồng, tần ô, rau muống, mồng tơi, rau dền, rau diếp cá, rau thơm các loại, bầu, bí, mướp… ProCi Food đang là nhà cung cấp rau sạch cho hệ thống nhà hàng chay, siêu thị và 400 bếp ăn tập thể, hộ gia đình tại TP. Hồ Chí Minh.

Thạc sĩ Lê Trí Nhân - cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông tỉnh phụ trách hướng dẫn nông dân tham gia mô hình cho hay: “Việc bón phân hữu cơ giúp cải thiện tính chất vật lý của đất, làm kết cấu đất trở nên tơi xốp, tăng hoạt động của vi sinh vật có ích, giúp tạo nên độ phì nhiêu của đất. Từ đó, giảm thiểu tác hại của mặn, phèn ổn định pH và EC, tăng hoạt động hấp thu dinh dưỡng của cây trồng”.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng nấm Trichoderma SP, Metarhizium SP, vi khuẩn Bacillus thurigiensis cũng góp phần quản lý tốt các đối tượng gây hại, như: bệnh chết cây con, thán thư, chết nhanh, chết chậm và cả một số loại sâu ăn lá như sâu tơ, sâu ăn tạp, sâu xám, một số loại bọ cánh cứng thâm canh hoặc canh tác nhiều vụ liên tục. 

Các vi nấm cũng phân giải các chất hữu cơ thô thành phân hữu cơ góp phần làm tăng độ phì nhiêu, cải thiện kết cấu đất tạo điều kiện thuận lợi cho cây trồng sinh trưởng, phát triển.

Rau màu là loại thực phẩm không thể thiếu trong khẩu phần ăn hàng ngày của con người, cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất. Việc xây dựng vùng nguyên liệu về rau màu được tỉnh rất quan tâm. Đặc biệt, việc xây dựng vùng rau an toàn theo tiêu chuẩn GAP, hữu cơ. 

Huyện Ba Tri là địa phương có diện tích trồng rau màu khá lớn của tỉnh Bến Tre, với trên 2.800ha, tập trung tại các xã: Tân Thủy, An Hòa Tây và Vĩnh An. Rau màu tại huyện Ba Tri không chỉ phục vụ thị trường trong huyện mà đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành khác. Lợi nhuận từ việc trồng rau màu có thể đạt 10 triệu đồng/1.000m², cao gấp 3 - 4 lần so với trồng lúa.

×