Công viên địa chất của Biển

Với hàng nghìn hòn đảo đá vôi lớn nhỏ nhô lên từ mặt biển, Vịnh Hạ Long như là một tác phẩm điêu khắc kỳ vĩ của tự nhiên, là công viên địa chất của biển, là một trong những khu vực đá vôi karst trên biển rộng lớn nhất trên thế giới.

Nơi đây, là ngôi nhà chung của trên 3.000 loài động thực vật sinh sống trong nhiều kiểu hệ sinh thái đa dạng đặc thù của vùng biển núi đá vôi như: Hệ sinh thái tùng áng, hệ sinh thái hang động, hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rừng thường xanh trên núi đá vôi...

Vịnh Hạ Long còn là một trong những bảo tàng lịch sử tự nhiên của loài người. Từ những di chỉ, di vật được tìm thấy, các nhà khoa học đã nhận định Vịnh Hạ Long là nơi cư trú của người Việt cổ có niên đại cách ngày nay từ 18.000 - 3.500 năm. 

Nơi đây cũng đã ghi lại những dấu ấn, chiến công oai hùng của nhân dân Quảng Ninh trong các thời kỳ lịch sử và lưu giữ, bảo tồn giá trị văn hóa độc đáo của cộng đồng ngư dân làng chài trên Vịnh Hạ Long.

Với những giá trị đặc biệt như vậy, năm 1962, Vịnh Hạ Long được Nhà nước xếp hạng là Di tích danh thắng quốc gia.

Trong các năm 1994 và 2000, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) đã 2 lần công nhận vịnh Hạ Long là Di sản thiên nhiên Thế giới về giá trị cảnh quan và giá trị địa chất, địa mạo. Năm 2009, Chính phủ Việt Nam xếp hạng Vịnh Hạ Long là Di tích quốc gia đặc biệt. Và năm 2011, Vịnh Hạ Long được bầu chọn trở thành một trong 7 kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới, thêm một lần nữa khẳng định giá trị mang tính toàn cầu của Vịnh Hạ Long.

Và mới đây nhất, năm 2024, Di sản Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (năm 2023, Ủy ban Di sản thế giới đã phê duyệt mở rộng ranh giới di sản thế giới Vịnh Hạ Long bao gồm cả Quần đảo Cát Bà của thành phố Hải Phòng) được Liên hiệp Khoa học Địa chất quốc tế (IUGS) trao tặng bằng công nhận Di sản địa chất quốc tế Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà. 

Bên cạnh đó, những năm gần đây, Vịnh Hạ Long luôn có mặt trong các bảng xếp hạng, bình chọn về điểm du lịch hấp dẫn do nhiều tổ chức quốc tế, hãng truyền thông, trang web uy tín trên thế giới bình chọn. Theo đó, Vịnh Hạ Long đã trở thành một trong 10 di sản UNESCO ấn tượng nhất châu Á, một trong 10 điểm tham quan du lịch lý tưởng nhất khu vực Đông Nam Á, một trong 25 địa danh có vẻ đẹp khó tin nhất thế giới, một trong 24 điểm du lịch đáng đến trong năm 2024…

Kho báu của ngành công nghiệp không khói

Vịnh Hạ Long từ lâu đã trở thành điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch thế giới. Theo đánh giá của Business Insider, Vịnh Hạ Long gây ấn tượng mạnh mẽ với du khách nhờ vẻ đẹp thiên nhiên hiếm có và sự đa dạng về địa hình. Những lợi thế về cảnh quan đã giúp Vịnh Hạ Long trở thành một trong những điểm đến du lịch hàng đầu của Việt Nam.

"I hope you like this tour around the world with the best chefs on our globe - you are one of them! Many thanks for your great professionality and your delicious meals! A pleasure to be with you again today, best" (Tôi hy vọng bạn thích thú với chuyến du lịch vòng quanh thế giới này cùng với những đầu bếp tài ba nhất thế giới, mà bạn là một trong số họ! Rất cảm ơn vì sự chuyên nghiệp tuyệt vời và những bữa ăn ngon mà bạn đem lại! Rất vui được gặp lại bạn ngày hôm nay, chúc mọi điều tốt lành). Đó là những dòng lưu bút của Pilar Latorre - một đầu bếp nổi tiếng thế giới, người tạo ra "World Cuisine", đã viết trong lần quay lại Vịnh Hạ Long cùng những người bạn Tây Ban Nha của mình dịp tháng 11/2022.

Trước đó, mùa hè năm 2019, Quảng Ninh cũng đón một vị khách đặc biệt, đó là tỷ phú Joe Lewis - chủ đội bóng Tottenham Hotspur và cô cháu gái xinh đẹp trên siêu du thuyền Aviva, cập Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long. Ông Joe Lewis đã bày tỏ sự ngưỡng mộ về vẻ đẹp hiếm nơi nào có của Vịnh Hạ Long.

"Dọc đường từ ngoài biển vào tới cảng, tôi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp độc nhất vô nhị của Vịnh Hạ Long. Tôi chưa thấy nơi đâu có cảnh quan như vậy. Phong cảnh Vịnh Hạ Long tuyệt đẹp, đây là một tài sản quý mà các bạn may mắn có được", ông Joe Lewis nói.

Vịnh Hạ Long đã dần trở thành điểm đến với giới tỷ phú của thế giới. Sau tỷ phú Joe Lewis, một trong 5 vị tỷ phú giàu nhất Ấn Độ, người đang sở hữu Tập đoàn Sun Pharmaceutical Industries Limited đã lựa chọn để đưa hơn 4.500 người lao động cùng người thân đến thăm Vịnh Hạ Long.

Và đầu năm sau, trong sự kiện Lễ hội "Nghệ thuật vì khí hậu - Vịnh Hạ Long 2025" bên cạnh các chính trị gia, nghệ sĩ, nhà hoạt động vì môi trường, nhà đầu tư và sinh viên, sẽ có sự hiện diện của hơn 200 tỉ phú thế giới cùng tham dự lễ hội. 

Theo Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, sau khi được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, ngày 9/12/1995, tỉnh Quảng Ninh thành lập Ban Quản lý Vịnh Hạ Long nhằm ổn định trật tự trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị Di sản Vịnh Hạ Long. Và bắt đầu từ năm 1996, đơn vị này bắt đầu bán vé tham quan Vịnh Hạ Long. 

Không chỉ đóng góp trực tiếp cho ngân sách tỉnh, Vịnh Hạ Long với sức hút lớn với du khách trong nước và quốc tế đã trở thành động lực cho rất nhiều ngành kinh tế khác của Quảng Ninh phát triển theo. Vậy nên, với nhiều người dân Hạ Long, du lịch được ví như "con gà đẻ trứng vàng".

Để không "vắt kiệt" di sản, phải phát triển du lịch xanh

Du lịch được Quảng Ninh xác định là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Nhưng với một địa phương có tốc độ tăng trưởng nhanh (9 năm liền từ năm 2015-2023, tăng trưởng 2 con số), khối lượng công trình hạ tầng giao thông, đô thị, dịch vụ rất lớn đã tạo sức ép rất lớn đến di sản. 

Điều này đã đặt ra rất nhiều thách thức trong công tác bảo tồn văn di sản. Trước tình hình ấy, phát triển du lịch bền vững theo hướng tăng trưởng xanh được xem là hướng đi cần thiết để không "vắt kiệt" di sản, đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương trong quá trình hội nhập.

Để bảo vệ "báu vật" này, rất nhiều quyết sách mạnh tay đã được tỉnh Quảng Ninh triển khai. Trao đổi với PV Dân Việt, Trưởng Ban Quản lý Vịnh Hạ Long Vũ Kiên Cường cho biết, để phòng ngừa, kiểm soát và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, nhằm bảo vệ di sản, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động tìm và thu hút được nhiều dự án về bảo vệ môi trường vịnh Hạ Long như Dự án Tăng trưởng xanh, dự án bảo vệ môi trường Vịnh Hạ Long do tổ chức JICA tài trợ....

"Nhiều giải pháp mang tính chất tiên phong, đột phá thể hiện sự quyết tâm ưu tiên bảo tồn nguyên vẹn các giá trị Di sản, bảo vệ đa dạng sinh học được triển khai thực hiện, như: Di dời các hộ dân làng chài trên vịnh lên bờ sinh sống từ năm 2014, đảm bảo an sinh xã hội, phúc lợi cho người dân; cấm đánh bắt thủy sản trong vùng bảo vệ tuyệt đối khu Di sản từ năm 2018; triển khai lập các điểm quy hoạch nuôi trồng thủy sản nằm ngoài khu vực bảo vệ tuyệt đối Di sản; đưa hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi vịnh Hạ Long với tổng diện tích hơn 5.032 ha vào hệ thống rừng đặc dụng, thành lập khu bảo tồn thiên nhiên để bảo vệ nghiêm ngặt các hệ sinh thái tại Vịnh Hạ Long...", ông Cường cho hay.

Song song với việc bảo vệ môi trường cho di sản Vịnh Hạ Long thì việc phát triển ngành du lịch theo hướng xanh và bền vững là một trong những giải pháp hết sức quan trọng.

Bà Nguyễn Huyền Anh - Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh cho biết, Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Quảng Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được xây dựng xác định phát triển du lịch đi đôi với bảo vệ và phát huy tối đa các lợi thế tự nhiên, giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc, các giá trị văn hóa, gìn giữ cảnh quan và bảo vệ môi trường.

Trên cơ sở đó, ngành Du lịch Quảng Ninh đã phát huy tối đa tiềm năng sẵn có, tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo. Nhiều điểm đến đã phát triển được các sản phẩm du lịch sinh thái, khám phá theo hướng du lịch xanh, các mô hình du lịch xanh mang lại lợi ích cho môi trường và sức khỏe con người.

Bên cạnh tạo thêm các sản phẩm du lịch mới và đặc sắc, thì việc nâng chất lượng các đội tàu du lịch hoạt động trên vịnh cũng rất cần thiết.

Ông Hoàng Quang Hải - Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải Quảng Ninh cho biết, từ nay đến năm 2025, trên Vịnh Hạ Long sẽ duy trì 508 tàu du lịch đáp ứng 25.000 khách/ngày, thí điểm một số du thuyền khám phá, hoạt động tại các khu vực riêng hoặc tuyến riêng. Với vịnh Bái Tử Long, khuyến khích tàu du lịch vỏ thép đang hoạt động tại Vịnh Hạ Long đăng ký, điều chuyển hoạt động sang vùng Vịnh Bái Tử Long; đến năm 2025 dự kiến bổ sung 100 tàu du lịch. Phấn đấu đến năm 2030, đạt 100% số lượng tàu du lịch được đóng mới/thay thế bằng vỏ thép (hoặc vật liệu tương đương).

Trong hành trình nâng cao chất lượng đội tàu du lịch này, một thương hiệu tàu du lịch cao cấp của Quảng Ninh đã vượt qua các thương hiệu nổi tiếng như: Disney Cruise Line, MSC Cruises hay Norwegian Cruise Line, du thuyền Grand Pioneers Cruise để được vinh danh là "Hãng du thuyền xanh tốt nhất thế giới 2024" tại World Cruise Awards 2024.

Đó là 2 du thuyền thuộc đội tàu của Grand Pioneers Cruise của Công ty TNHH Vận tải Việt Thuận (Công ty Việt Thuận). Hai du thuyền này cũng là những du thuyền 6 sao duy nhất trên Vịnh Hạ Long hiện nay.

Ông Lương Thế Tuyên - Phó Giám đốc Công ty Công ty Việt Thuận cho biết: "Theo quy định đóng mới tàu du lịch của Quảng Ninh, để tham gia thị phần tàu du lịch, Công ty đã đầu tư và đang vận hành thương mại 2 du thuyền song sinh Grand Pioneers, với hơn 100 phòng lưu trú cao cấp trên Vịnh Hạ Long. Trong đó, 1 tàu được đưa vào hoạt động từ tháng 11/2023, còn tàu còn lại là từ 29/5/2024".

Cả hai du thuyền này được chế tạo, đóng mới theo tiêu chuẩn đóng tàu tiên tiến bậc nhất trên thế giới hiện nay, được trang bị hệ thống điều hòa từ Nhật Bản, sử dụng nước biển làm mát, giúp giảm thiểu khí thải nhà kính và tăng cường hiệu suất năng lượng lên đến 40%. Bên cạnh đó, động cơ chính và máy phát điện giúp bảo đảm vận hành an toàn và thân thiện với môi trường, cùng hệ thống xử lý nước thải tiên tiến đạt chuẩn trước khi xả thải. Hệ thống nước thải từ tàu sạch đến mức "có thể nuôi cá" – theo lời ông Lương Thế Tuyên.

Toàn bộ trang thiết bị, đồ dùng phục vụ du khách trên tàu không có đồ nhựa sử dụng 1 lần. Hệ thống nhiệt từ bếp, từ máy tàu được thu gom để làm nóng nước bể bơi. Rác hữu cơ được tái xử lý để sử dụng cho nhiều mục đích. Rác vô cơ và các loại rác khác được thu gom đưa về bờ xử lý.

Đặc biệt hơn, cặp đôi du thuyền 6 sao Grand Pioneers Cruise này chính sản phẩm đầu tay của Công ty Việt Thuận khi lấn sân sang mảng du lịch tàu biển. "Chúng tôi muốn tạo ra những tác động tích cực đến môi trường, muốn đóng góp với tỉnh Quảng Ninh để bảo vệ di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long theo cách của mình. Đặc biệt, chúng tôi mong muốn để lại những ấn tượng đặc biệt về điểm đến di sản vịnh Hạ Long theo cách của mình: chất lượng và bền vững", ông Thuyên chia sẻ.

Có thể nói, trong số các sản phẩm du lịch mới mà doanh nghiệp đề xuất khai thác ở Vịnh Hạ Long, "Hành trình di sản Hạ Long" của Đội du thuyền Grand Pioneers Cruise được xem là dự án tiêu biểu cho việc phát triển du lịch xanh, bền vững, dựa trên bảo tồn và vinh danh giá trị di sản của Vịnh Hạ Long. Đây cũng là sản phẩm sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng cao cấp được xây dựng trên tinh thần phát huy giá trị thiên nhiên, con người và văn hóa vùng vịnh.

Ông Thuyên cho biết, trên hành trình này, du khách sẽ đi qua qua 4 vùng di sản. Xuất phát từ cảng Tuần Châu, hải trình này đưa du khách đến những địa danh rất khó tiếp cận như: Công viên Đá Xếp (nơi được coi là bảo tàng địa chất ngoài trời tồn tại suốt 320 triệu năm), những địa danh như: Đảo Đầu Gỗ và đảo Xương Rồng, làng chài cổ Vung Viêng…

Một doanh nghiệp khác cũng tiên phong mang đến một trải nghiệm du lịch tàu biển hạng sang cho vịnh Hạ Long là Công ty Công ty TNHH Du thuyền Việt (VIETYACHT). Đơn vị này hiện đang là nhà phân phối độc quyền hơn 120 mẫu du thuyền từ 7 thương hiệu hàng đầu thế giới như: JEANNEAU, PRESTIGE, FOUNTAINE PAJOT, FERRETTI YACHTS, PERSHING, RIVA, ALFASTREET.

Bên cạnh việc phân phối, VIETYACHT còn cho kinh doanh vận hành cho thuê những mẫu du thuyền này trên vịnh Hạ Long để phục vụ du khách, mang lại một sản phẩm du lịch mới, đáp ứng đa dạng nhu cầu của du khách đến với Vịnh Hạ Long. "Những mẫu du thuyền này đều được nhập khẩu mới nguyên chiếc từ Pháp và Ý, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn, và bảo vệ môi trường. Do đó, chúng tôi tự tin khi nói rằng, chúng tôi đang cùng đóng góp vào mục tiêu chung – phát triển du lịch xanh của tỉnh Quảng Ninh", bà Salem Hương - Phó Chủ tịch Công ty VIETYACHT khẳng định.

Việc tập trung vào các hoạt động du lịch bền vững phải là ưu tiên hàng đầu của Vịnh Hạ Long. Đồng thời, ưu tiên chất lượng hơn số lượng, tạo ra những trải nghiệm độc đáo, phong phú cho du khách là cách mà tỉnh Quảng Ninh cùng với các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ, du lịch đang chung tay nhau thực hiện. 

Và đó cũng là một trong những khuyến nghị quan trọng được UNESCO đặt ra cho Quảng Ninh trong công tác bảo tồn và phát huy di sản Vịnh Hạ Long.

×