Cá thể rùa cái thuộc loài rùa mai mềm Swinhoe được tìm thấy ở hồ Đồng Mô, Việt Nam. Ảnh: WCS Viet Nam

Tờ Guardian của Anh hôm 1/1 đưa tin, con rùa đực khổng lồ, thuộc giống rùa mai mềm Swinhoe (Rafetus swinhoei) không còn là cá thể duy nhất trên Trái đất sau khi một cá thể cái thuộc giống rùa này được phát hiện tại Việt Nam.

Cá thể rùa cái khổng lồ nặng 86 kg, được tìm thấy tại hồ Đồng Mô, thị xã Sơn Tây, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Cá thể này được làm xét nghiệm ADN vào tháng 10/2020. 

Kết quả xét nghiệm ADN xác nhận, cá thể rùa cái này thuộc giống rùa mai mềm Swinhoe, loài rùa có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất thế giới. 

Một con rùa khác, ước tính nặng 130 kg cũng được nhìn thấy tại hồ Đồng Mô và các nhà bảo tồn hy vọng, đây có thể là một con đực. 

Trước đó, cá thể rùa mai mềm Swinhoe duy nhất được biết đến ở vườn thú Tô Châu, Trung Quốc. Các nhà khoa học đặt mục tiêu đảm bảo loài rùa quý này có cơ hội sinh sản để tránh nguy cơ tuyệt chủng. 

Theo Guardian, loài rùa mai mềm Swinhoe, hay còn được biết với tên gọi rùa Hồ Gươm hoặc rùa mai mềm khổng lồ Dương Tử, bị đẩy đến bờ vực tuyệt chủng do bị săn bắt để lấy thịt, trứng và môi trường sống của loài này cũng bị phá hủy nghiêm trọng. 

"Đây là tin tốt nhất trong năm và có thể là của cả thập kỷ vừa qua với việc bảo tồn loài rùa trên toàn cầu", Andrew Walde, làm việc tại Liên minh Sinh tồn Rùa - tổ chức chuyên tư vấn cho chính phủ Việt Nam về các dự án bảo tồn, nói. 

Bà Hoàng Bích Thủy, giám đốc Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã (WCS), nói: "Trong một năm đầy rẫy tin buồn trên toàn cầu, việc phát hiện cá thể rùa cái thuộc loài rùa mai mềm Swinhoe ở Việt Nam có thể mang tới hy vọng rằng, loài có nguy cơ tuyệt chủng này vẫn còn cơ hội để thoát khỏi tình trạng này". 

Theo tờ báo Anh, các nhà bảo tồn đã mất hàng tuần để tìm kiếm cá thể rùa cái trong hồ Đồng Mô rộng 1.400 héc-ta. Cá thể rùa cái này dài 1 mét và bị bắt trong một ngày để phục vụ việc lấy mẫu xét nghiệm. Nhóm nghiên cứu cho biết, hiện tại, cá thể rùa cái này vẫn khỏe mạnh và được thả lại hồ sau khi lấy mẫu. 

Đầu năm 2021, nhóm nghiên cứu hy vọng bắt được cá thể rùa thứ hai, lớn hơn, được trông thấy tại hồ Đồng Mô. Thời điểm đầu năm, mực nước tại hồ sẽ ở mức thấp nhất. Các nhà khoa học còn phát hiện ADN của một con rùa khác ở hồ Xuân Khanh, cách hồ Đồng Mô không xa. 

Phát hiện cá thể rùa cái ở Việt Nam được cho là có ý nghĩa rất quan trọng. Ảnh: Guardian

Trước phát hiện ở Việt Nam, cá thể rùa cái cuối cùng trên thế giới thuộc loài rùa mai mềm Swinhoe đã chết hồi tháng 4 năm 2019. Nó đã được giao phối với cá thể đực ở Trung Quốc năm 2008 nhưng chưa có lần sinh đẻ tự nhiên nào. Quá trình thụ tinh nhân tạo được thực hiện nhưng cá thể cái này không thể trụ nổi sau khi gây mê. 

Timothy McCormack, giám đốc Chương trình Rùa Châu Á thuộc tổ chức bảo tồn Indo-Myanmar Conservation, nói: "Khi biết được giới tính của các cá thể rùa được tìm thấy ở Việt Nam, chúng tôi có thể lập kế hoạch rõ ràng cho các bước tiếp theo". 

Một báo cáo năm 2018 kết luận rằng, rùa là một trong những loài bị đe dọa nhiều nhất trong tất cả nhóm động vật có xương sống, với hơn 50% trong số 356 loài có nguy cơ bị đe dọa hoặc tuyệt chủng. Nguyên nhân xuất phát từ việc con người phá hủy môi trường sống, săn bắt rùa làm thực phẩm, thuốc cổ truyền, buôn bán động vật trái phép và ô nhiễm môi trường. 

×