Người Việt thực hiện 5,5 tỷ giao dịch không tiền mặt trong 3 tháng

Ngày 14/6, trong khuôn khổ Hội thảo “Thanh toán không tiền mặt: Động lực tăng trưởng kinh tế số” do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phối hợp tổ chức, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đánh giá, thanh toán không tiền mặt không chỉ thúc đẩy hiệu quả ngành ngân hàng, mà còn giúp tăng tính minh bạch trong quản lý tài chính, hỗ trợ thương mại điện tử và dịch vụ công, nâng cao năng suất lao động và tiết giảm chi phí xã hội.

Theo thống kê của NHNN, đến cuối năm 2024 Việt Nam đã có hơn 204,5 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân; 154,1 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành. Gần 87% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng. Thanh toán không tiền mặt đã có mặt trong mọi lĩnh vực của kinh tế và đời sống - xã hội như học phí, viện phí, mua sắm…

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng, cần thẳng thắn nhìn nhận có một số tồn tại như vấn đề an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân trong thanh toán số, nhất là trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi.

Do đó cần phải hoàn thiện thể chế, chính sách phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình thanh toán sáng tạo, đồng thời đảm bảo quản lý rủi ro và an toàn hệ thống, bảo vệ tài sản của người dân.

Theo ông Phạm Tiến Dũng - Phó Thống đốc NHNN Việt Nam, việc xác thực căn cước công dân (CCCD) và sinh trắc học đối với khách hàng cá nhân (từ ngày 1/7/2024), dù ban đầu gặp nhiều khó khăn, nhưng đến nay đã có hơn 110,8 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân và hơn 711.000 hồ sơ khách hàng tổ chức được đối chiếu thông tin. Từ ngày 1/7/2025, quy định này sẽ mở rộng áp dụng cho đại diện hợp pháp của doanh nghiệp khi giao dịch.

Ông Nguyễn Hưng Nguyên - Phó Tổng Giám đốc CTCP thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) - cho biết, trong quý I năm nay, người dân Việt Nam thực hiện 5,5 tỷ giao dịch không dùng tiền mặt. Trong đó, 4,5 tỷ giao dịch trên kênh số với giá trị đạt 40 triệu tỷ đồng.

“Chúng ta chứng kiến sự thay đổi hành vi thanh toán không tiền mặt trong xã hội”, ông Nguyên nói.

"Bài học" giảm thuế từ Hàn Quốc

Đáng chú ý, tại hội thảo, ông Nguyễn Nam Bình - Chi cục trưởng Chi cục thuế Khu vực 2 thông tin, đến thời điểm này việc triển khai xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền kết nối dữ liệu với cơ quan thuế trên địa bàn TP. HCM đã nhận được sự ủng hộ của người dân và doanh nghiệp trong việc chấp hành chủ trương lớn của nhà nước về chuyển đổi số.

Qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp phát triển và minh bạch hóa hoạt động kinh doanh và tạo điều kiện cho hộ cá nhân kinh doanh tiếp cận với công nghệ hiện đại, dễ dàng theo dõi doanh thu cũng như tiếp cận với hệ sinh thái số không dùng tiền mặt.

"Đây cũng là một xu thế không thể đảo ngược", ông Bình thẳng thắn nhìn nhận.

Đề cập đến vấn đề thuế, ông Kim Dea Hong- Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Shinhan Việt Nam cho biết, một trong những yếu tố quan trọng giúp Hàn Quốc thúc đẩy thành công văn hóa thanh toán không tiền mặt chính là chính sách khấu trừ thuế từ chi tiêu qua thẻ tín dụng, được triển khai từ năm 1999 và vẫn được duy trì cho đến nay.

Cụ thể, người dân nếu mua sắm bằng thẻ tín dụng thay vì tiền mặt, sẽ được giảm trừ một phần số tiền đó vào thu nhập chịu thuế – nghĩa là tiết kiệm thuế.

Từ năm 2004, chính sách khấu trừ thuế còn mở rộng thêm, bao gồm thẻ ghi nợ (check card) và các hình thức thanh toán điện tử (mobile payment).

Người dân cũng được khuyến khích yêu cầu xuất hóa đơn đỏ hoặc hóa đơn điện tử khi thanh toán bằng tiền mặt, nhằm đảm bảo có thể khấu trừ thuế thu nhập cá nhân.

Theo Phó TGĐ Ngân hàng Shinhan, việc này đã thúc đẩy mạnh mẽ việc sử dụng các hình thức thanh toán không tiền mặt, không chỉ ở thành thị mà cả ở khu vực nông thôn.

Với các chủ cửa hàng/doanh nghiệp, Chính phủ Hàn Quốc đã thực hiện nhiều chính sách nhằm khuyến khích các chủ cửa hàng, hộ kinh doanh chuyển sang hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, như hỗ trợ tài chính từ quỹ chính sách (vốn ưu đãi dành cho doanh nghiệp nhỏ), ưu đãi thuế.

Đồng thời, để đảm bảo thực thi hiệu quả, Chính phủ cũng áp dụng các hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với hành vi như từ chối thanh toán bằng thẻ, không xuất hóa đơn, cố ý giấu doanh thu,

"Những hành vi này có thể bị phạt hành chính hoặc xử lý hình sự, góp phần ngăn chặn gian lận và thúc đẩy minh bạch trong kinh doanh", ông Kim Dea Hong nói.

Theo đó, kết quả cho thấy, kể từ khi Hàn Quốc đã triển khai chế độ tài chính theo tên thật vào năm 1993 và đến năm 1999, thẻ tín dụng bắt đầu được sử dụng rộng rãi, theo số liệu mới nhất năm 2024, tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt vẫn chiếm tới 15,9%, cho thấy việc thúc đẩy văn hóa không tiền mặt vẫn là một thử thách không dễ vượt qua.

"Như kinh nghiệm từ Hàn Quốc đã cho thấy, việc xây dựng văn hóa thanh toán không tiền mặt không thể thực hiện trong thời gian ngắn. Đòi hỏi một lộ trình rõ ràng trong trung và dài hạn, cùng với việc triển khai từng bước, nhất quán và đồng bộ giữa các chính sách, công nghệ và nhận thức xã hội", Phó TGĐ Shinhan Bank nói.

×