Bài dự thi "Việt Nam trong tôi": Người thầy đặc biệt dạy tôi hát "Ca ngợi Hồ Chủ tịch"

Hồi đó tôi 11 tuổi. Làng tôi thuộc vùng Pháp tạm chiếm đóng nhưng tối tối vẫn có cán bộ cách mạng và dân quân du kích hoạt động. Nhiều nhà đào hầm nuôi giấu cán bộ. Nhà tôi cũng trong diện ấy. Hầm đào dưới nền chuồng bò. Vì gia đình theo kháng chiến nên tôi được ra vùng tự do học để phục vụ kháng chiến sau này. Chúng tôi đến ở thôn Văn Luông, xã Chiến Thắng huyện Hạc Trì tính Phú Thọ. Ra vùng tự do học có đến hàng trăm trẻ đều cỡ tuổi 11-12, số 15-16 tuổi rất ít. Chúng tôi được Ủy ban kháng chiến (UBKC) xã Phú Cường liên hệ với xã sở tại được trọ nhà dân mỗi gia đình 5-6 người.

Một ngày chủ nhật. chúng tôi được thông báo tập trung tại nhà bà Nhặt để đón nhạc sĩ Đỗ Nhuận đến thăm … Đi cùng có thầy giáo Thái và con gái thầy là cô giáo Phúc. Nhạc sĩ Đỗ Nhuận đã chuyện trò với chúng tôi nhiều chuyện và khuyên bảo chúng tôi chăm chỉ học tập để sau này phục vụ cách mạng. Nhạc sĩ có nói trên đường lên Tây Bắc tranh thủ vào thăm chúng tôi. Trong lúc chờ lệnh lên đường sẽ dừng chân ở đây và tham gia dạy hát cho chúng tôi … Khi ấy nhạc sĩ 29-30 tuổi.

Nhạc sỹ Đỗ Nhuận quê ở thôn Hoạch Trạch xã Thái Học, huyện Cẩm Bình, Hải Dương (trước đây). Sinh ngày 10 tháng 12 năm 1922. Rời Cẩm Bình từ rất nhỏ, nhạc sỹ Đỗ Nhuận từng sống nhiều năm ở thành phố cảng Hải Phòng, nơi cha ông phục vụ trong đội quân nhạc với vai trò "lính kèn".

Một trong những bài hát của nhạc sĩ Đỗ Nhuận được nhiều người hát trong giai đoạn khởi nghĩa giành chính quyền là “Du kích ca”. Theo ghi chép trong hồi ký của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, bài “Du kích ca” được sáng tác trong khoảng thời gian sau Tết Âm lịch năm 1945. Khi đó, không khí cách mạng từ bên ngoài đã lan vào trong nhà tù Sơn La, anh em trong tù luôn hồi hộp dõi theo những tin tức cách mạng bên ngoài.

Đỗ Nhuận không phải là người trong quân đội, nhưng người chiến sĩ mới của cách mạng đã tạo nhiều cảm hứng cho ông. Trong kháng chiến chống Pháp, Đỗ Nhuận đã viết nhiều tác phẩm gây ấn tượng mạnh mẽ, thúc giục cả dân tộc vững bước trong cuộc kháng chiến trường kỳ. Bên cạnh “Áo mùa đông” đằm thắm, trữ tình là “Ca ngợi Hồ Chủ tịch” (1951) trang trọng.

Phong trào ca hát trong thời kỳ 9 năm thật sôi nổi hào hùng, đi đến đâu cũng múa hát đặc biết là tầng lớp thanh thiếu niên như chúng tôi. Những đơn vị bộ đội cùng ở trong làng với chúng tôi, ngoài những giờ phút lăn lê bò toài xong cũng hát múa rất vui vẻ hào hứng. Tôi nhớ bài hát các anh thường hát khi đó là bài "Thời cơ đã đến" và bài "Kết đoàn" với những ca từ hào hùng như thúc giục kêu gọi mọi người đoàn kết tiến lên diệt thù. Chúng tôi thường hát bài "Qua miền Tây Bắc núi vút ngàn trùng xa…."

Đầu tiên Nhạc sĩ Đỗ nhuận đọc cho chúng tôi chép bài hát "Ca ngợi Hồ chủ tịch" do chính nhạc sĩ sáng tác. Nhạc sĩ đã chia chúng tôi thành hai tốp để tập bài hát "Ca ngợi Hồ Chủ tịch". Tôi vẫn nhớ bài hát có lời ca từ như sau:

Bừng sáng ánh sao vàng trên bóng cờ, Hồ Chí Minh thân yêu của ta. Người đấu tranh lãnh đạo cuộc kháng chiến trường kỳ Mưu ấm no cho dân Việt Nam. Dắt dìu chúng ta vùng lên, Hồ Chí Minh vì sao sáng ngời Hồ Chí Minh muôn năm, Hồ Chí Minh muôn năm. Ngời ánh vinh quang của giống nòi.

Vì nước ra đi sục sôi mối thù, vì cứu dân nô lệ lầm than.Thề sắt son nhân dân đoàn kết hướng theo Người Quyết chống xâm lược giành tự do. Suốt đời đấu tranh vì dân, Hồ Chí Minh vì sao sáng ngời Hồ Chí Minh muôn năm, Hồ Chí Minh muôn năm. Ngời ánh vinh quang của giống nòi.

Bừng sáng áo nâu đẹp sao bóng Người, Hồ Chí Minh thân yêu của ta Hồ Chí Minh đấu tranh vì thế giới hòa bình, vì nước non độc lập tự do. Hướng Người kính dâng niềm tin, Hồ Chí Minh vì sao sáng ngời Hồ Chí Minh muôn năm, Hồ Chí Minh muôn năm Ngời ánh vinh quang của Việt Nam. (để kết) Hồ Chí Minh vì sao sáng ngời Hồ Chí Minh muôn năm, Hồ Chí Minh muôn năm Ngời ánh vinh quang Tổ quốc ta.

Tôi nhớ hồi chúng tôi học mới có hai đoạn đầu, đoạn 3 sau này mới có.

Để động viên chúng tôi say sưa học hát, nhạc sĩ đã đề ra sự thi đua xem nhóm nào nhanh thuộc và hát đều nhất. Nhạc sĩ hát và bắt nhịp cho tốp này hát trước, cho điểm rồi tốp kia hát, lại cho điểm, thường thì số điểm hai nhóm chỉ chênh nhau nửa điểm hay một điểm là cùng. Cứ nghe nhạc sĩ biểu dương cho điểm xong là chúng tôi vỗ tay reo hò rất vui.

Bài hát nhạc sĩ dạy chúng tôi hồi đó đã để lại cho chúng tôi lòng tự hào dân tộc ta có Bác Hồ kính yêu. Và từ đó chúng tôi càng thêm yêu Tổ quốc và lãnh tụ của mình. Bài hát đã đi cùng chung tôi trong 9 năm trường kỳ kháng chiến. Chúng tôi sau này đều trở thành người thanh niên yêu nước và trở thành Đảng viên… có người trở thành chiến sĩ quân đội nhân dân mang quân hàm Đại tá như Phan Thanh Bân và đều được tặng bằng khen huân huy chương trong công cuộc chống Mỹ cứu nước. Chúng tôi đã trưởng thành đi vào các ngành, riêng tôi về công tác ngành Mỏ.

Chúng tôi còn biết nhạc sĩ đã sáng tác được nhiều bài hát bài hát như “Sóng cả không ngã tay chèo”, và bài hát “Du kích sông Thao” (1949) nổi tiếng….

Nhạc sĩ Đỗ Nhuận đã tham gia chiến dịch Điện Biên và sáng tạo những tác phẩm có giá trị như: “Hành quân xa” (1953); “Trên đồi Him Lam” (1954); “Chiến thắng Điện Biên” (1954). Ở ca khúc “Hành quân xa”, chân dung người chiến sĩ Việt Nam được thể hiện trong âm nhạc khá chân thực, mang hơi thở và nhịp đập trái tim Việt Nam hồi đó.

Những thập kỷ 60-70 của thế kỷ trước, chúng tôi nghe đài Tiếng nói Việt Nam có nói nhiều đến Đỗ Nhuận và liên tiếp truyền đi những bài hát của ông sáng tác như “Hành quân xa” và “Chiến thắng Điện Biên” lòng chúng tôi đã rạo rực, bồi hồi, xúc động tự hào … nhớ về ông, người thầy đầu tiên dạy chúng tôi biết hát.

Đặc biệt có một lần ông đã nói đến chúng tôi - học sinh vùng tạm chiếm đã được ông đến thăm dạy hát bài “Ca ngợi Hồ Chủ tịch” đầu tiên khi ông mới sáng tác, chưa phổ biến. Khi ông nhắc đến chúng tôi, ông đã có lời nhắn gửi tâm tư: "không biết ai mất ai còn" với tình cảm dạt dào xúc động… và còn tự hào về chúng tôi là những người được hát đầu tiên tác phẩm này.

Lúc đó nghe vậy, tôi đã cảm động nói thành lời gọi tên ông: “Nhạc sĩ Đỗ Nhuận ơi, em vẫn còn đây, em đã trưởng thành rồi … Cảm ơn thầy đã dạy chúng em những lời ca đầu đời để biết yêu đồng bào, biết yêu Tổ quốc, biết yêu lãnh tụ.

Nhạc sĩ năm nay nếu còn sống cũng hơn trăm tuổi rồi… Xin ghi lại một kỷ niệm về ông. Đối với chúng tôi, đây là kỷ niệm khó quên về nhạc sĩ Đỗ Nhuận, người thầy dạy chúng tôi biết hát bài ca cách mạng.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh, Báo NTNN/Điện tử Dân Việt tổ chức cuộc thi viết "Việt Nam trong tôi", nhằm tạo một bức tranh đa sắc về hành trình 80 năm của đất nước – từ ngày khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đến một Việt Nam hòa bình, vươn mình mạnh mẽ hôm nay.Đối tượng dự thi là toàn bộ công dân Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam và nước ngoài, người nước ngoài đang sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam.

Xem Thể lệ cuộc thi tại đây.

×