Nhiều khó khăn, ít xã “về đích”

Năm 2024 được đánh giá là một năm chững lại của tỉnh Bắc Kạn trong tiến trình xây dựng NTM. Theo báo cáo tổng hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Kạn, đến hết năm 2024, toàn tỉnh chỉ có 3/24 xã đăng ký đạt chuẩn NTM về đích, chiếm 12,5% kế hoạch. Không có xã nào đạt chuẩn NTM nâng cao và cũng không có thôn nào đạt chuẩn thôn NTM theo kế hoạch 2021–2025.

Nhiều địa phương vẫn đang loay hoay trong việc hoàn thiện tiêu chí. Xã Mỹ Phương (huyện Ba Bể) là một ví dụ điển hình. Đăng ký đạt chuẩn NTM từ năm 2022, hết năm 2024 xã mới chỉ hoàn thành 8/19 tiêu chí. Các tiêu chí như giao thông, trường học, thu nhập, giảm nghèo… vẫn là "điểm nghẽn" do thiếu vốn và điều kiện đặc thù của xã vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Chủ tịch UBND xã, bà Đặng Thị Tươi cho biết: “Bộ tiêu chí NTM giai đoạn mới nâng cao yêu cầu rất nhiều trong khi xã Mỹ Phương là vùng III, nguồn lực hạn chế, khó huy động sự tham gia xã hội hóa”.

Tình trạng này không chỉ xảy ra ở một vài xã riêng lẻ. Khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn lực đầu tư, đặc biệt với các tiêu chí cần kinh phí cao như giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa. Việc huy động đóng góp từ doanh nghiệp, người dân còn hạn chế, nhất là tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao.

Thực tế cho thấy, nhiều xã đăng ký đạt chuẩn trong năm qua đều gặp khó ở tiêu chí về thu nhập và hộ nghèo – vốn là những yếu tố quyết định để về đích. Đây cũng là hệ quả của việc thiếu liên kết sản xuất, quy mô nhỏ lẻ và chưa tạo được chuỗi giá trị bền vững trong nông nghiệp.

Thắp sáng niềm tin từ sự đồng thuận và phong trào toàn dân

Dẫu còn nhiều vướng mắc, không thể phủ nhận rằng phong trào xây dựng NTM ở Bắc Kạn vẫn đang lan tỏa mạnh mẽ từ cơ sở. Hệ thống chính trị và người dân tỉnh Bắc Kạn đã thể hiện tinh thần chủ động, sáng tạo và đầy trách nhiệm với phong trào chung.

Theo thống kê của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bắc Kạn, toàn dân đã hiến trên 170.000 m² đất, đóng góp hơn 20.000 ngày công lao động và trên 1,8 tỷ đồng để xây dựng đường làng, ngõ xóm, công trình dân sinh. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tiếp tục phát huy vai trò, giúp nâng cao ý thức, khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường ở nhiều địa phương.

Chương trình “Cơ quan, đơn vị giúp xã xây dựng nông thôn mới” tiếp tục là điểm sáng. Trong giai đoạn 2021–2025, có tới các cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã trực tiếp hỗ trợ các xã, địa phương từng bước vượt qua khó khăn ban đầu. Năm 2024, hầu hết các đơn vị tiếp tục đồng hành, tạo ra những hiệu quả thiết thực trong việc hoàn thiện từng tiêu chí cụ thể.

Song song đó, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã tạo được dấu ấn rõ nét. Đến nay, toàn tỉnh có 245 sản phẩm OCOP đạt từ 3 đến 5 sao, trong đó có 4 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia (gồm miến dong Tài Hoan và 3 sản phẩm dược liệu của HTX Bắc Hà). OCOP không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn mà còn góp phần làm đẹp diện mạo nông thôn mới, gắn với bản sắc văn hóa địa

Bứt phá toàn diện, nâng chất lượng xã NTM

Không để “trượt đà” thêm nữa, UBND tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Kế hoạch số 224/KH-UBND ngày 01/4/2025 về triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM năm 2025. Kế hoạch đưa ra những con số đầy tham vọng nhưng rõ ràng và có lộ trình.

Cụ thể, năm 2025, Bắc Kạn đặt mục tiêu: Có thêm 37 xã đạt chuẩn NTM (trong đó 14 xã thuộc lộ trình và 23 xã chưa đạt năm 2024); 10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 2 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu đó là Nông Thượng (TP. Bắc Kạn) và Đồng Thắng (Chợ Đồn); Xây dựng thêm ít nhất 50 thôn đạt chuẩn NTM.

Để đạt mục tiêu trên, tỉnh xác định rõ 11 nội dung trọng tâm gồm: tiếp tục đầu tư hạ tầng thiết yếu, nâng cao tiêu chí thu nhập – hộ nghèo, hỗ trợ phát triển hợp tác xã, thúc đẩy liên kết chuỗi, xây dựng môi trường sống xanh – sạch – đẹp, phát triển OCOP bền vững và tăng cường chuyển đổi số trong quản lý, giám sát tiến độ.

Bước sang năm 2025, Bạch Thông đặt mục tiêu “về đích” thêm 8 xã NTM, có thêm 1 xã nâng cao, 13 thôn đạt chuẩn NTM và hướng tới công nhận huyện đạt chuẩn NTM trong giai đoạn 2025–2026.

Ông Hà Kim Oanh, Chủ tịch UBND huyện Bạch Thông cho biết: “Huyện xác định rõ vai trò then chốt của lãnh đạo cấp xã. Chúng tôi tăng cường kiểm tra cơ sở, hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc kịp thời. Đồng thời vận động sự chung tay của doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân cùng vào cuộc”.

Hay tại huyện Chợ Đồn, tuyến đường Quảng Bạch – Bằng Phúc dài 16,4 km, vốn đầu tư 146 tỷ đồng, đang được đẩy nhanh tiến độ và dự kiến hoàn thành trong năm 2025. Tuyến đường này sẽ tạo điều kiện lớn cho sản xuất – giao thương, mở rộng vùng nguyên liệu OCOP và nâng chỉ tiêu hạ tầng, góp phần giúp xã Quảng Bạch phấn đấu đạt xã kiểu mẫu.

Có thể thấy, Bắc Kạn không thiếu quyết tâm chính trị cũng như nguồn nội lực từ người dân trong công cuộc xây dựng NTM. Tuy nhiên, để đạt được bước chuyển thực chất trong năm 2025, tỉnh cần sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và cơ chế linh hoạt nhằm tạo đà cho các địa phương vươn lên.

Chương trình xây dựng NTM không chỉ là hoàn thiện hạ tầng, mà còn là nâng chất đời sống, nâng cao thu nhập và giữ gìn bản sắc quê hương. Với những gì đã và đang diễn ra, người dân Bắc Kạn hoàn toàn có quyền hy vọng vào một diện mạo nông thôn đổi thay mạnh mẽ trong thời gian tới.

×