Bình luận
0
Nguyễn Công Trứ là nhân vật kiệt xuất cuối thế kỷ 18 nửa đầu 19. Ông là nhà quân sự, nhà kinh tế, nhà thơ lỗi lạc…
Nói đến Nguyễn Công Trứ, nhiều người Quảng Nam chỉ biết việc ông dâng sớ xin ra chiến đấu bảo vệ Đà Nẵng khi đã 80 tuổi, nhưng ít người biết trước đó gần 20 năm ông cũng là tác giả của hệ thống phòng thủ cửa biển Đà Nẵng.
Nguyễn Công Trứ (1778 -1858).
Nguyễn Công Trứ tự Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu Hy Văn, sinh ngày 19.12.1778, người làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Lúc nhỏ ông là học trò xuất sắc, nổi tiếng thông minh, hay chữ, lanh lợi nhưng cũng đầy cá tính.
Con đường khoa cử của ông khá lận đận, mãi đến năm 41 tuổi (1819) ông mới đậu Giải nguyên (đỗ đầu kỳ thi Hương).
Hoạn lộ của ông lại còn sóng gió hơn nữa, đã nhiều lần lên cao ngất ngưởng, làm Tổng đốc Thượng thư nhưng cũng 5 lần bị giáng, có lần bị giáng liền 4 cấp, một lần bị lột sạch chức tước, đuổi đi làm lính (1843), một lần bị kêu án “trảm giam hậu”(1841).
Nguyễn Công Trứ từng trải qua các chức vụ: Hành tẩu Quốc sử quán (1820); Tri huyện Đường Hào, Hải Dương (1823); Tư nghiệp Quốc tử giám (1824), Phủ thừa Thừa Thiên (1825); Thị lang bộ Hình (năm 1826); Hữu tham tri bộ Hình, sung chức Dinh điền sứ, chuyên coi việc khai khẩn đất hoang (1828); Bố chánh Hải Dương (1832) rồi thăng Tham tri bộ Binh, giữ chức Tổng đốc Hải An...
Sau nhiều thăng giáng, năm 1845 Nguyễn Công Trứ làm Chủ sự bộ Hình, năm sau làm quyền Án sát Quảng Ngãi, rồi đổi ra làm Phủ thừa Thừa Thiên, năm 1847, thăng Phủ doãn.
Khi tròn bảy mươi tuổi (1847), Nguyễn Công Trứ xin về hưu, nhưng vua Thiệu Trị không cho. Sau khi Tự Đức lên ngôi, ông mới được toại nguyện. Ông mất ngày 14.11.1858. Mộ ông hiện nay còn tại xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Mặc dù là quan văn nhưng Nguyễn Công Trứ phải làm tướng, cầm quân ra trận. Tuy vậy ông đánh đâu thắng đó, từng dẹp giặc Khách (năm 1835) và góp nhiều công lớn trong cuộc chiến tranh Việt - Xiêm (1841-1845).
Nguyễn Công Trứ còn là nhà kinh tế đại tài. Trên cương vị Doanh điền sứ, ông chiêu mộ dân nghèo, quai đê lấn biển, khai hoang lập ấp. Ông là người khai sinh các huyện Kim Sơn (Ninh Bình), Tiền Hải (Thái Bình). Đền thờ của ông ở hai huyện này còn lớn hơn ở quê nhà Nghi Xuân. Nhiều làng còn tôn ông là Thành hoàng.
Nguyễn Công Trứ là nhà thơ lỗi lạc, có vị trí đáng kể trong văn học Việt Nam. Thơ văn của ông mang màu sắc thời đại rõ rệt, tập trung vào ba chủ đề chính: Luận về chí nam nhi; luận về cảnh nghèo và thế thái nhân tình; luận về chữ nhàn.
Nguyễn Công Trứ cũng là tác giả của nhiều bài ca trù nổi tiếng. Ông cũng để lại rất nhiều giai thoại “ngông thấu trời xanh”. Ngày nay nói đến Nguyễn Công Trứ nhiều người có thể đọc vanh vách những bài thơ nổi tiếng của ông như: Chí nam nhi, Chí làm trai, Cây thông, Bỡn nhân tình, Kẻ sĩ, Hàn nho phong vị phú…
Nhận được những tin tức xấu từ Trung Hoa về cuộc chiến tranh nha phiến năm 1840, Trung Quốc phải mở cửa thông thương và nhường Hồng Kông cho Anh, vua Minh Mạng lấy làm ưu tư nghĩ đến số phận của Việt Nam và liên tưởng đến Đà Nẵng, nơi được xem là yết hầu phòng thủ của kinh đô Huế, lâu nay vốn bị người Anh dòm ngó.
Nhà vua liền cử Nguyễn Công Trứ, lúc này đang là Tham tri bộ Binh, người được xem là “văn võ song toàn”, có tầm nhìn chiến lược vào Quảng Nam thanh tra việc phòng thủ Đà Nẵng và tấu trình cho nhà vua rõ về khả năng phòng thủ của Đà Nẵng cũng như những tăng cường cần thiết.
Một góc thành Điện Hải.
Sau khi kiểm tra toàn bộ hệ thống phòng thủ, Nguyễn Công Trứ đã dâng lên Minh Mạng một bản tấu trình phân tích cụ thể vai trò quan trọng của cửa biển Đà Nẵng cũng như tình hình phòng thủ tại đây và đưa ra nhiều đề nghị quan trọng, trong đó có mấy điều cơ bản:
- Tăng cường lực lượng hải quân cho Đà Nẵng bằng các loại tàu lớn như Thụy Long, Phấn Bằng, Thanh Loan… Mỗi tàu phải có đủ 100 thủy thủ, trang bị 15 đại bác, 100 súng điểu thương, 15 ngọn giáo.
- Tăng cường phòng thủ ở hai thành Điện Hải, An Hải để kiểm soát cửa biển Đà Nẵng bằng cách tăng thêm quân, số lượng vũ khí (nhất là đại bác) và hệ thống hào lũy.
- Xây dựng thêm nhiều pháo đài phòng ngự ở hai bên cửa biển nhất là dưới chân Hải Vân và Sơn Trà. Trước mắt là xây một pháo đài Phong Hải ở vị trí Mỏ Diều, nằm ở phía tây bán đảo Sơn Trà, nơi được xem là có vị trí lợi hại có thể ngăn chặn tàu nước ngoài tiến vào cửa biển để đổ bộ lên đất liền.
Tờ tấu trình dâng lên, nhà vua rất hài lòng, đã chuẩn y tất cả đề nghị của Nguyễn Công Trứ. Nhà vua còn đi xa hơn, ngoài 5 chiến thuyền hạng lớn, còn tăng thêm 5 chiến thuyền hạng trung có bọc đồng được trang bị đầy đủ binh sĩ và vũ khí; buộc Tuần vũ Quảng Nam phải tăng cường cho Đà Nẵng thêm 600 quân.
Nhà vua cũng điều Tham tri bộ Lễ Nguyễn Tri Phương, người được đánh giá là có “thiên tư về quân sự” nhận chức Tuần vũ Nam - Ngãi, triển khai các đề nghị của Nguyễn Công Trứ và trực tiếp chỉ huy phòng thủ Đà Nẵng.
Nhờ những phân tích, đánh giá và đề xuất của Nguyễn Công Trứ và những triển khai của Nguyễn Tri Phương mà vào thời đó cửa biển quan yếu này được xem là nơi có sự phòng thủ vững chắc nhất trong các cửa biển của nước ta.
Sau này dưới thời Thiệu Trị và Tự Đức, công cuộc phòng thủ Đà Nẵng luôn được quan tâm, tăng cường, làm cho “Cửa biển quan yếu này đã được che chở bằng một hệ thống phòng thủ gồm nhiều đồn lũy và thành trì cùng với hải lực và bộ binh được trang bị vũ khí tối đa. Tất cả được sắp đặt hợp lý, chặt chẽ để có thể cứu ứng, hỗ trợ lẫn nhau khi hữu sự…” (Võ Văn Dật - Lịch sử Đà Nẵng).
Rất tiếc, sự lạc hậu về vũ khí cũng như của cả hệ thống chính trị làm cho những cố gắng của Nguyễn Công Trứ và cả triều đình nhà Nguyễn không giúp cho Đà Nẵng trụ vững trước vũ khí hiện đại và dã tâm của người Pháp.
Có lẽ do tin vào những hiểu biết của mình về việc phòng thủ Đà Nẵng cộng thêm tinh thần hành động của một “kẽ sĩ” chân chính, một chút “ngông” trời phú, năm 1858, khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công vào Đà Nẵng, Nguyễn Công Trứ cũng đã dâng sớ xin vua Tự Đức cho lên đường ra mặt trận Đà Nẵng. Rất may là Tự Đức không đồng ý vì cho rằng “không lẽ đất nước này hết người nên phải để một ông già 80 tuổi ra trận”!
Cặp đôi Lệ Quyên và Lâm Bảo Châu nhiều lần vướng vào những tin đồn xung quanh việc phân chia tài sản trong suốt 5 năm gắn bó.
Chia sẻ
Thông tin trên được đại diện chính quyền phường Nguyễn Nghiêm, tỉnh Quảng Ngãi xác nhận với PV Dân Việt vào sáng nay, ngày 2/8/2025.
Chia sẻ
Dân Việt gửi tới quý độc giả Lịch phát sóng trực tiếp giải bóng chuyền nữ SEA V-League 2025 ngày 2/8. Trong ngày hôm nay, ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam sẽ bước vào trận thứ 2 gặp ĐT bóng chuyền nữ Philippines.
Chia sẻ
Mô hình du lịch "Suối Bản" của chị Hồ Thị Đoan ở xã Kim Ngân, tỉnh Quảng Trị (trước sáp nhập, gồm 3 xã: Kim Thủy, Ngân Thủy và Lâm Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình) thu hút du khách với đặc sản gạo nếp than, cá suối (cá khe), gà đồi... và được hòa mình vào dòng nước suối mát lạnh cùng không gian nhà sàn đậm chất bản làng.
Chia sẻ
Lần theo lời quảng cáo về khả năng “chữa khỏi bệnh nan y”, phóng viên Dân Việt đã giáp mặt loạt nhân vật tự xưng “lương y” dưới chân núi Tản Viên. Sự thật đáng báo động: Luật Khám, chữa bệnh quy định rõ người hành nghề y phải có chứng chỉ, nhưng với các "thần y" quy định ấy dường như không tồn tại.
Chia sẻ
Việc quân đội Nga giành quyền kiểm soát Chasov Yar tại Donetsk đang đe dọa bao vây các nhóm quân phía bắc và phía đông của lực lượng Ukraine, đại biểu Quốc hội Ukraine Alexander Dubinsky phát biểu trên kênh Telegram của mình.
Chia sẻ
Họa sĩ Văn Thao - con trai của nhạc sĩ Văn Cao đã xúc động kể về những lời dặn dò cuối cùng của bố mình đối với bài hát "Tiến quân ca".
Chia sẻ
Thị trường tín chỉ carbon: Không chỉ giao dịch tín chỉ hay hạn ngạch, thị trường dịch vụ xây dựng hồ sơ carbon quốc tế cũng đang khá sôi động.
Chia sẻ
Xe điện có logo City Tour Quy Nhơn tông 3 du khách đang đi bộ sang đường tại khu vực gần biển Quy Nhơn (tỉnh Gia Lai) khiến 1 người chết, 2 người bị thương.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 2/8 trên thế giới sụt giảm mạnh sau khi dữ liệu công bố cho thấy số lượng việc làm mới tại Mỹ trong tháng 7 thấp hơn kỳ vọng.
Chia sẻ
Trong xã hội phong kiến cổ đại, huynh đệ hoàng tộc đều bất chấp ruột thịt mà ra tay tranh đoạt quyền lực, trong đó có một hoàng đế của triều Lưu Tống.
Chia sẻ
Thị trường tài sản số hôm nay 2/8 tiếp tục chứng kiến màu đỏ bao trùm. Khoảng 630 triệu USD đã bị "bốc hơi" khỏi thị trường trong 24 giờ qua, đặc biệt khi các đồng tiền điện tử lớn đều giảm mạnh.
Chia sẻ
Giữa tiếng gầm vang của động cơ phản lực và ánh nắng chói chang trên sân bay quân sự, có những con người thầm lặng đang ngày ngày “bắt mạch” cho chiến đấu cơ Su-30MK2 - loại máy bay được mệnh danh là “hổ mang chúa” của bầu trời Việt Nam.
Chia sẻ
Hà Đức Chinh rời CLB Becamex TP.HCM, đến bến đỗ bất ngờ; Đội bóng của Ronaldo muốn mua Bruno Fernandes; Liverpool bắt đầu ngừng theo đuổi Isak; 3 CLB của Saudi Arabia chú ý tới Brahim Diaz; Hakimi đối mặt án tù 10 năm.
Chia sẻ
Cảng cá Cửa Nhượng, thuộc xã Thiên Cầm, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây thuộc địa phận xã Cẩm Nhượng, huyện Cẩm Xuyên cũ) công trình 280 tỷ đồng được kỳ vọng thúc đẩy kinh tế biển Hà Tĩnh, vừa hoàn thành đã rơi vào cảnh “vắng bóng” tàu thuyền lớn do luồng lạch bị cát bồi lấp nghiêm trọng, khiến ngư dân đối mặt nhiều khó khăn.
Chia sẻ
Một quan chức nhân đạo cảnh báo rằng Israel đang "gây ra hỗn loạn và thảm sát" ở Dải Gaza bằng cách tiếp tục chặn các chuyến hàng viện trợ và nổ súng vào những người dân Palestine đang chết đói tìm kiếm nguồn cung cấp thực phẩm cần thiết.
Chia sẻ
Diễn xuất của Võ Điền Gia Huy trong tác phẩm "Skin of Youth" đã để lại dấu ấn mạnh mẽ tại LHP Châu Á New York (NYAFF) lần thứ 24, diễn ra từ ngày 11 đến 27 tháng 7 năm 2025.
Chia sẻ
Tương truyền cách đây hơn 1.000 năm, người dân làng Lạng Côn xã Kiến Minh, Tp Hải Phòng (trước sáp nhập tỉnh Hải Dương, Hải Phòng, xã Kiến Minh thuộc huyện Kiến Thụy) đã biết làm bánh đa để binh lính đem theo khi đi đánh trận. Nghề làm bánh đa đem lại đời sống ấm no cho nhiều gia đình ở địa phương với mức thu nhập hơn 25 đến 30 triệu đồng/hộ/tháng.
Chia sẻ
Nước sạch, gạo, quần áo mới... được đại diện báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt trực tiếp vận chuyển đến các địa phương ở Nghệ An vừa chịu thiệt hại nặng nề trong trận lũ lịch sử. Đón nhận những phần quà ý nghĩa, thiết thực, người dân vùng lũ rất xúc động.
Chia sẻ
Hai ngày trước nhập viện, bệnh nhân đi biển bắt ngao, sau đó chân bắt đầu sưng nề, căng tức, vào viện đã nhanh chóng sốc nhiễm trùng, nhiễm độc nặng.
Chia sẻ
Cây cảnh này được mệnh danh là "hương thơm sống", giúp ngôi nhà bạn tràn ngập hương thơm, không khí trong vắt, chữa lành.
Chia sẻ
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến rộng rãi đối với dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024, trong đó đề xuất bổ sung 2 trường hợp bị thu hồi đất.
Chia sẻ
Tổng thống Nga cho biết Nga sẵn sàng chờ đợi nếu Ukraine cho rằng không cần đàm phán ngay lúc này. Ông nhấn mạnh các điều kiện hòa bình của Moskva vẫn không thay đổi kể từ năm 2024.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay 2/8 lao dốc rất mạnh sau chuỗi ngày tăng giá liên tiếp, các loại dầu thô lần lượt mất từ 2 USD/thùng so với ngày hôm qua.
Chia sẻ
Nhìn chiếc drone (máy bay không người lái) đang bay vù vù phun thuốc ngoài ruộng, anh Huỳnh Văn Tâm, ngụ phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang mới (sau nháp nhập 2 tỉnh Kiên Giang, An Giang cũ) không giấu được sự hài lòng. Theo anh Tâm, anh canh tác gần 20 công lúa, lợi nhuận hơn 500.000 đồng/công/mùa.
Chia sẻ
UBND TP. Hà Nội mới có quyết định ban hành điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ phát triển đất thành phố.
Chia sẻ
Chiều 1/8, Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dự gặp mặt nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945-19/8/2025) và 80 năm Ngày truyền thống Bộ Ngoại giao (28/8/1945-28/8/2025).
Chia sẻ
Những ngày qua, con ruốc xuất hiện nhiều ở dọc bãi biển phường Cửa Lò, Nghệ An. Người dân chỉ cần mang một vật thô sơ gọi là nhủi đi dọc bờ biển “vớt lộc” là có tiền triệu mỗi ngày.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Sáu 1/8 cho biết ông đã ra lệnh điều hai tàu ngầm hạt nhân áp sát Nga, để đáp lại các bình luận trên mạng xã hội của cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev.
Chia sẻ
Nuôi dúi má hồng Thái Lan ít vất vả, ít dịch bệnh, nguồn thức ăn sẵn có nên được anh Nguyễn Trọng Nga, xã Thạch Lạc, tỉnh Hà Tĩnh (trước kia xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà cũ) lựa chọn là mô hình chăn nuôi làm giàu. Hiện đàn dúi Thái Lan của anh có hơn 100 con đang phát triển tốt, đã cho xuất bán lứa đầu tiên.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Thí 
