Tại Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024 do Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Y tế phối hợp tổ chức sáng ngày 27/3, Cục Thú y đã thông tin về việc điều tra, lấy mẫu gia cầm tại khu vực có người tử vong do vi rút CGC A/H5N1 tại tỉnh Khánh Hòa.

Đại diện Cục Thú y cho biết, ngay sau nhận được thông tin của ngành Y tế (vào sáng ngày 21/3/2024) về người bị viêm phổi nặng do vi rút Cúm A/H5, Cục Thú y đã ban hành văn bản hỏa tốc số 668/TY-DT ngày 21/3/2024 gửi Sở Nông nghiệp và PTNT, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo điều tra ổ dịch và triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh CGC. 

Cử lãnh đạo và cán bộ của Chi cục Thú y vùng IV vào Khánh Hòa để phối hợp với các cơ quan của địa phương tổ chức điều tra ổ dịch và triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Trong ngày 21/3/2024, chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y điều tra dịch tễ và tổ chức lấy mẫu giám sát các đàn gia cầm có liên quan đến bệnh nhân. Đã tổ chức lấy mẫu Swab hầu họng, phân của gia cầm, gộp 05 mẫu đơn thành 01 mẫu 5 gộp để gửi xét nghiệm. Ngày 22/3/2024, Chi cục Thú y vùng IV đã xét nghiệm và cho kết quả không phát hiện vi rút Cúm A/H5 trên tất cả 05 mẫu. 

Theo Cục Thú y, về tổng thể, Việt Nam đã và đang kiểm soát tốt bệnh Cúm gia cầm. Một số ổ dịch Cúm gia cầm xảy ra tại các hộ chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ, chưa được tiêm phòng vắc xin; tuy nhiên các địa phương đã chủ động phát hiện sớm, xử lý kịp thời, không để dịch bệnh lây lan diện rộng.

Tuy nhiên, trong thời gian tới, nguy cơ dịch bệnh Cúm gia cầm lây lan và xảy ra trên phạm vi rộng là rất cao do tổng đàn gia cầm lớn, chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm đa số, chưa đảm bảo yêu cầu vệ sinh thú y, nhiều đàn gia cầm chưa được tiêm phòng vắc xin; vi rút CGC (các chủng vi rút A/H5 bao gồm: H5N1, H5N6, H5N8,...) lưu hành ở nhiều địa phương với tỷ lệ khá cao (khoảng 5%)...

 70% bệnh truyền nhiễm trên người có nguồn gốc từ động vật

Theo Bộ Y tế, bệnh lây từ động vật sang người gia tăng trong các năm gần đây. Khoảng 70% các bệnh truyền nhiễm là các bệnh lây truyền từ động vật sang người.

Hơn 20 năm qua, nhiều dịch bệnh nguy hiểm và mới đã xảy ra trên toàn thế giới như: dịch hạch, SARS, cúm gia cầm A/H5N1, đại dịch cúm A/H1N1, MERS-CoV, Ebola và gần đây nhất là đại dịch Covid-19, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người cũng như tác động lớn đến kinh tế - xã hội của các quốc gia.

Tại Việt Nam, trong phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người, Cúm gia cầm và bệnh Dại thuộc 5 bệnh truyền nhiễm ưu tiên.

Với cúm A/H5N1, sau 8 năm kể từ năm 2014 không ghi nhận ca mắc mới, tháng 8/2022 và tháng 3/2024 đã ghi nhận thêm 2 ca mắc mới, trong đó có 1 ca tử vong.

Bộ Y tế đánh giá, với nguồn bệnh lây truyền từ động vật, việc kiểm soát nguồn lây khó khăn nên công tác phòng, chống và kiểm soát các bệnh lây truyền từ động vật sang người không chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của ngành y tế hoặc ngành thú y mà cần sự phối hợp liên ngành một cách chủ động, chặt chẽ, thường xuyên; đồng thời cần sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương các cấp, các bộ, ban, ngành liên quan và đặc biệt là sự tham gia chủ động của người dân, cộng đồng.

800 tỷ đồng/năm để mua vắc xin và huyết thanh kháng dại cho người

Theo Cục Thú y, cả nước hiện có 7,6 triệu con chó, mèo; nhiều nhất tại Hà Nội (trên 425.000 con), Nghệ An (trên 355.000 con), Thanh Hóa (trên 322.000 con). Năm 2023, tỷ lệ tiêm phòng trung bình cả nước 58% tổng đàn chó, mèo. Tỷ lệ tiêm vắc xin phòng dại và công tác quản lý đàn chó, mèo còn hạn chế, nhiều địa phương vẫn để xảy ra tình trạng thả rông vật nuôi, tăng nguy cơ tấn công con người dẫn tới bệnh dại.

Năm 2023, Cục Thú y đã thực hiện 1.146 cuộc điều tra trên những trường hợp chó, mèo hoang bị bệnh hoặc nghi Dại tại 07 tỉnh (bao gồm: Lào Cai, Phú Thọ, Quảng Trị, Đắk Lắk, Long An, Đồng Tháp và Bến Tre); trong đó, có 133 trường hợp chó nghi mắc bệnh dại được lấy mẫu xét nghiệm và đã kịp thời phát hiện ra 62 mẫu dương tính (chiếm 54,9%).

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, thời tiết diễn biến thất thường, trong khi đó đường biên giới dài, giao lưu thương mại, cùng đó là thói quen giết mổ nhỏ lẻ... là những yếu tố nguy cơ dịch bệnh bùng phát. "Chỉ tính rêng từ đầu năm đến nay đã có 27 ca tử vong do bệnh Dại và 1 ca tử vong do cúm gia cầm. Đây là dấu hiệu cảnh báo diễn biến phức tạp của dịch bệnh trong năm 2024", ông Tiến nói.

Cùng đó, ông Tiến cũng nêu tỷ lệ tiêm vắc xin dại cho chó mèo chỉ đạt khoảng 30%, chó mèo cơ bản không đeo rọ khi ra đường.

"Mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu tăng cường xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo; điều tra, truy tố, kiên quyết xử lý nghiêm đối với trường hợp không tuân thủ đúng quy định trong việc nuôi, quản lý chó, mèo để xảy ra hậu quả nghiêm trọng theo quy định của pháp luật. Chúng tôi đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm việc này", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

×