Trong bối cảnh toàn cầu hóa và phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, vai trò của truyền thông ngày càng trở nên quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là trong công cuộc giảm nghèo đa chiều. Bài viết này sẽ phân tích mối liên hệ chặt chẽ giữa thông tin truyền thông và giảm nghèo đa chiều, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả của công tác truyền thông trong lĩnh vực này.

Thông tin truyền thông và giảm nghèo đa chiều: Mối quan hệ tương hỗ

Giảm nghèo đa chiều không chỉ đơn thuần là giảm nghèo về thu nhập, mà còn bao gồm việc cải thiện các khía cạnh khác của đời sống như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường và thông tin. Trong bối cảnh đó, thông tin truyền thông đóng vai trò như một công cụ thiết yếu, tác động trực tiếp và gián tiếp đến quá trình giảm nghèo đa chiều thông qua các cơ chế sau:

-Nâng cao nhận thức và tri thức

Truyền thông giúp phổ biến thông tin về các chính sách, chương trình giảm nghèo của chính phủ, các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức quốc tế đến người dân, đặc biệt là người nghèo.

Mô hình trồng lúa giảm phát thải là một trong các mô hình sản xuất bền vững ở nhiều tỉnh, thành phố, mạng lại thu nhập tốt hơn cho nông dân và đang được thông tin, tuyên truyền nhân rộng. Ảnh: Minh Phát.

Cung cấp kiến thức về các kỹ năng sống, kỹ năng lao động, kỹ năng quản lý tài chính, giúp người nghèo nâng cao năng lực tự chủ và khả năng thoát nghèo. Giáo dục về các vấn đề sức khỏe, dinh dưỡng, vệ sinh môi trường, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của người nghèo.

-Tạo cơ hội tiếp cận dịch vụ

Truyền thông giúp người nghèo biết đến và tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, tín dụng, pháp lý và các dịch vụ công cộng khác. Kết nối người nghèo với các nguồn lực hỗ trợ từ chính phủ, tổ chức phi chính phủ và các doanh nghiệp.

Thúc đẩy sự tham gia, gia tăng tiếng nói của người nghèo

Truyền thông tạo diễn đàn để người nghèo bày tỏ ý kiến, nguyện vọng và tham gia vào quá trình hoạch định chính sách, chương trình giảm nghèo. Nâng cao tiếng nói của người nghèo trong xã hội, góp phần đấu tranh chống lại sự phân biệt đối xử và bất bình đẳng.

-Thay đổi hành vi, thái độ

Truyền thông giúp thay đổi những quan niệm và hành vi tiêu cực, khuyến khích những hành vi tích cực, thúc đẩy sự thay đổi trong cộng đồng. Tạo động lực để người dân thoát nghèo, vươn lên làm giầu chính đáng.

Giải pháp tăng cường hiệu quả truyền thông trong giảm nghèo đa chiều

Để phát huy tối đa vai trò của truyền thông trong giảm nghèo đa chiều, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như báo chí, truyền hình, phát thanh, internet, mạng xã hội, truyền thông cộng đồng, phù hợp với đặc điểm và nhu cầu của từng nhóm đối tượng. Tăng cường sử dụng các kênh truyền thông trực tuyến, đặc biệt là mạng xã hội, để tiếp cận giới trẻ và người dân ở vùng sâu, vùng xa.

Mô hình trồng quế, khai thác, sơ chế, chế biến các sản phẩm từ cây quế đang giúp giảm nghèo hiệu quả theo tiêu chí đa chiều ở nhiều huyện của tỉnh Yên Bái. Ảnh: Thuần Phòng.

Đảm bảo thông tin chính xác, khách quan, kịp thời và dễ hiểu. Tập trung vào các nội dung thiết thực, gắn liền với cuộc sống của người nghèo. Sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh phù hợp với văn hóa và trình độ dân trí của người dân.

Khuyến khích người dân tham gia vào quá trình sản xuất và truyền tải thông tin. Tạo cơ hội để người dân bày tỏ ý kiến, nguyện vọng và chia sẻ kinh nghiệm.

Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về kỹ năng truyền thông, đặc biệt là truyền thông về giảm nghèo đa chiều. Tăng cường trang thiết bị và cơ sở vật chất cho các cơ quan truyền thông.

Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chính phủ, tổ chức phi chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế trong việc thực hiện các hoạt động truyền thông về giảm nghèo đa chiều. Phối hợp với chính quyền địa phương, để truyền thông đến được với người dân.

Thông tin truyền thông đóng vai trò then chốt trong công cuộc giảm nghèo đa chiều. Bằng cách nâng cao nhận thức, tạo cơ hội tiếp cận dịch vụ, thúc đẩy sự tham gia và thay đổi hành vi, truyền thông góp phần quan trọng vào việc cải thiện cuộc sống của người nghèo và xây dựng một xã hội công bằng, phát triển bền vững.

-liên hệ giữa thông tin truyền thông với giảm nghèo đa chiều qua số liệu thống kê về giảm nghèo mới nhất của Việt Nam

Thông tin truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nghèo đa chiều ở Việt Nam, thể hiện rõ qua các số liệu thống kê giảm nghèo gần đây. Dưới đây là một số điểm nổi bật sau:

Thứ nhất: Giảm tỷ lệ hộ nghèo

Năm 2024, theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của Việt Nam tiếp tục giảm qua các năm.

Mô hình tôm-lúa là mô hình sản xuất bền vững giúp giảm nghèo hiệu quả đang được tuyên truyền, nhân rộng ở nhiều tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh: Tiepphat.

Điều này cho thấy các chính sách và chương trình giảm nghèo đang phát huy hiệu quả. Thông tin truyền thông góp phần quan trọng trong việc phổ biến các chính sách này, giúp người dân, đặc biệt là người nghèo, tiếp cận và hưởng lợi.

Thứ hai: Tiếp cận thông tin và dịch vụ

Truyền thông giúp người dân, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, tiếp cận thông tin về các dịch vụ y tế, giáo dục, việc làm và hỗ trợ tài chính.

Việc sử dụng các phương tiện truyền thông đa dạng, bao gồm cả truyền thông truyền thống và trực tuyến, giúp đảm bảo thông tin đến được với mọi đối tượng.

Thứ ba: Nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi

Truyền thông giúp nâng cao nhận thức của người dân về các vấn đề liên quan đến nghèo đói, như dinh dưỡng, vệ sinh và kỹ năng sống. Thông qua các chương trình giáo dục và thông tin, truyền thông góp phần thay đổi hành vi và tạo động lực cho người dân vươn lên thoát nghèo.

Thứ tư: Tác động tới vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng nghèo

Các số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ nghèo đa chiều vẫn còn cao ở các vùng dân tộc thiểu số. Điều này cho thấy cần tăng cường công tác truyền thông tại những vùng này, giúp người dân tiếp cận thông tin và dịch vụ một cách hiệu quả hơn. Truyền thông giúp phổ biến các mô hình giảm nghèo thành công, tạo động lực và niềm tin cho người dân ở những vùng khó khăn.

Theo kết quả rà soát của ngành chức năng, tỷ lệ nghèo đa chiều trên toàn quốc năm 2024 là 4,06%; tổng số hộ nghèo và hộ cận nghèo đa chiều là 1.258.997 hộ

×