Bình luận
0
Trong số những vị thám hoa của sử Việt, Phan Kính được người phương Bắc nể phục nhất. Ông từng được vua Càn Long phong là Lưỡng quốc đình nguyên thám hoa, được tặng áo cẩm bào. Khi qua đời, ông được vua Thanh cho đóng 18 cỗ quan tài khâm liệm.
Xung quanh vị thám hoa tài ba này, nhiều câu chuyện bí ẩn về cuộc và sự nghiệp của ông còn được lưu truyền.
Phan Kính (1715-1761) tự là Dĩ Trực, hiệu Tĩnh Trai, quê làng Vĩnh Gia, xã Lai Thạch, huyện La Sơn (Song Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh ngày nay). Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng học giỏi, hơn ba tuổi đã thuộc nhiều ca dao, tục ngữ.
Thấy ông thông minh, nhanh nhẹn, bố Phan Kính cho học chữ khi con 6 tuổi. Ông nhanh chóng thuộc lòng nhiều sử sách đương thời, lên bảy tuổi đã biết làm thơ phú.
Năm Nhâm Dần (1722), trong kỳ sát hạch ở xã Lai Thạch, bài văn của Phan Kính được xếp hạng nhất, dù lúc đó ông mới chỉ hơn 7 tuổi. Khi thi vào trường Quốc Tử Giám, Phan Kính tiếp tục là người đỗ đầu.
Sắc phong của nhà Lê ban cho Phan Kính. Ảnh: Báo Hà Tĩnh.
Biết gia cảnh khăn, Phan Kính dốc sức học hành. Ông lấy giấy đã viết lộn mặt trái để viết tiếp, nhiều lần phải viết tập trên lá chuối tươi. Ngày lo làm lụng vất vả, ban đêm, cậu trò nghèo lại mang sách ra đọc dưới ánh trăng.
Vượt qua rất nhiều khó khăn, vất vả trong cuộc sống, năm Quý Hợi (1743), Phan Kính ra Thăng Long dự thi với suy nghĩ “không thành đạt không trở về”.
Trong kỳ thi này, vượt qua hơn 3.000 sĩ tử, ông thi đỗ thám hoa. Vì khoa thi này không lấy trạng nguyên và bảng nhãn, ông trở thành người đỗ cao nhất .
Phan Kính đã vượt qua đề thi chế sách gồm 10 mục, 100 câu hỏi do đích thân vua Lê Hiển Tông ra đề. Quyển thi của Phan Kính được vua dùng bút son ngự phê: “Cho đỗ đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ tam danh”.
Sau khi đỗ đạt cao, ông được vua cho về quê vinh quy bái tổ, nghỉ ngơi ba tháng ba, thu xếp việc nhà. Tháng 6/1744, Phan Kính ra Thăng Long nhậm chức. Ban đầu, ông được vua sắc phong giữ chức Hàn lâm viện đãi chế, chuyên việc cung phụng từ lệnh ở bên vua.
Ông từng trải qua nhiều chức vụ quan trọng, để lại những dấu ấn sâu sắc. Cụ thể, ông từng đảm nhiệm nhiều chức vụ như Giám sinh ở Quốc Tử Giám, Đốc đồng trấn Sơn Tây, Đốc đồng xứ Thanh Hóa, Thư đốc thị Nghệ An, Đốc đồng xứ Tuyên Quang, Kinh lược sứ, Tham mưu nhung vụ đạo Hưng Hóa…
Trong những năm 1758-1761, với cương vị Đốc đồng xứ Tuyên Quang kiêm tham mưu nhung vụ đạo Hưng Hóa (gồm các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Lai Châu và một phần Sơn La ngày nay), phái bộ vua Lê đem quân lên trấn giữ vùng biên giới phía Bắc, Phan Kính đã nhiều lần thương thuyết với quan chức nhà Thanh, dựng lại cột mốc biên giới, tiêu diệt thổ phỉ, giữ cuộc sống yên bình cho người dân.
Theo sách Đại Nam nhất thống chí, trong thời gian từ 1759 đến 1760, Phan Kính được triều đình cử đi sứ sang kinh đô Yên Kinh của nhà Thanh để ký kết văn kiện chính thức về biên giới.
Với kiến thức sâu rộng, uyên bác, khéo léo trong ngoại giao, có nhiều công lao giúp nhà Thanh và Đại Việt phân định và ổn định cương giới, Phan Kính được vua Càn Long mến phục tài trí. Vua Thanh đã gia phong cho ông danh vị “Lưỡng quốc đình nguyên thám hoa", tặng chiếc áo cẩm bào và hai bức trướng, ghi hai dòng chữ: “Thiên triều đặc tứ Bắc Đẩu dĩ Nam nhất nhân nhi dĩ”. Nghĩa là "Thiên triều đặc cách, phía Nam Bắc Đẩu, chỉ một người thôi".
Áo Cẩm Bào vua Càn Long tặng Phan Kính. Ảnh: Báo Tiền phong.
Cũng trong chuyến đi này, do làm việc quá sức, trải qua nhiều gian lao vất vả, bị nhiễm chướng khí nơi biên ải, thám hoa Phan Kính đột ngột qua đời tại nhiệm sở Hưng Hóa ngày 7/7/1761, khi 47 tuổi, lúc tài năng đang độ chín muồi. Biết tin Phan Kính qua đời, vua Thanh bày tỏ sự kính phục và tiếc nuối bằng cách cho đóng 18 cỗ quan tài, khâm liệm rồi đưa rước về nước.
Khi thi hài Phan Kính được đưa về Thăng Long, đông đảo các quan văn võ tại triều vô cùng thương tiếc đến phúng viếng. Vua Lê Hiển Tông và chúa Trịnh Doanh đã cấp lễ vật, tử tuất rất trọng hậu và tự tay đề bức trướng phúng viếng khi ông qua đời: "Lưỡng đồ văn hữu vũ / Vạn lý hiểm vy di", nghĩa là "Hai đường kiêm văn, võ / Vạn dặm hiểm lại bình".
Sau khi tiến hành các nghi lễ phúng viếng, vua ban sắc truy phong cho ông chức Hữu thị lang Bộ hình, tước Quỳ dương bá, thụy Trung hiển, rồi giao cho Bộ Lễ cùng binh lính hộ tống cả 18 cỗ linh cữu Phan Kính về mai táng tại quê nhà. Không ai biết thi hài Phan Kính nằm ở cỗ quan tài nào.
Chưa dừng lại, 23 năm sau ngày ông mất, để tỏ lòng mến mộ tài năng và đức độ của công thần Phan Kính, năm 1783, vua Lê Hiển Tông phong sắc tôn ông làm Thành hoàng, gia phong là “Anh nghị đại vương”, cấp tiền bạc, cử thợ giỏi về địa phương xây dựng đền thờ, lăng tẩm ông tại thôn Vĩnh Gia, giao cho ba tổng Lai Thạch, Hòa Lâm, Bình Hồ thuộc huyện La Sơn thờ phụng.
Không chỉ nổi tiếng trong mưu lược nhà binh, Phan Kính còn là nho thần vang danh về đường văn nghiệp. Danh nhân Đặng Trần Côn, người bạn cùng thời từng viết về ông: "Học sâu như biển, kình nghê vùng vẫy trận văn, lời sắc hơn dao, phù dung tơi bời ngọn bút".
Ông để lại nhiều tác phẩm như Kinh truyện tử sử, Sách văn lược cú, Dĩ Trực thị tộc, Vinh cổ Thái Lão, Vĩnh Gia Thám hoa Phan Kính truyện, Văn thi Hội, thi Đình, Văn tế sống cô Nhiễu…
Hàng năm, vào ngày mất của ông, nhân dân xã Song Lộc và các địa phương lân cận cùng bà con dòng tộc họ Phan đã tổ chức lễ giỗ để tỏ lòng tri ân, ghi nhớ công lao của to lớn suốt cuộc đời vì nước, vì dân của danh nhân văn hóa Phan Kính.
Khi nhắc đến tham quan nổi tiếng lịch sử Trung Quốc, người ta thường nghĩ ngay đến Hòa Thân. Thế nhưng, ít ai biết rằng vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều. Người này chính là Dịch Khuông.
Bắc Ninh FC có lẽ là đội bóng hoạt động tích cực nhất trên thị trường chuyển nhượng khi liên tiếp đưa về những bản hợp đầy chất lượng.
Chia sẻ
Tướng Vadim Denisenko, Chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Belarus, ngày 4/8 tuyên bố thành lập Lữ đoàn Đổ bộ Tấn công số 37 tại khu vực Gomel, sát biên giới Ukraine – một động thái được cho là sẽ làm gia tăng nguy cơ an ninh cho Kiev.
Chia sẻ
Vụ "vali chứa thi thể phụ nữ" bị ném ở hẻm cụt khiến dư luận rúng động bởi tính chất man rợ. Công an TP.HCM đang tạm giữ Võ Bá Thành (SN 1993, ngụ TP.HCM) để điều tra về hành vi giết người. Câu hỏi đặt ra là: Nghi phạm có thể đối mặt với những tội danh nào theo quy định của pháp luật?
Chia sẻ
Ngày 4/8, ông Nguyễn Đức Vũ – Trưởng Ban BQL bán đảo Sơn Trà và các bãi biển du lịch Đà Nẵng đã trao giấy khen và biểu dương đột xuất hai cá nhân thuộc Đội quản lý trật tự du lịch biển vì đã có hành động đẹp giúp đỡ du khách tìm lại tài sản bị thất lạc.
Chia sẻ
Sau khi clip "vượt ẩu" của một tài xế xe tải được gửi đến Cục CSGT (Bộ Công an), lãnh đạo Cục CSGT, Phòng CSGT Công an tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo Trạm CSGT Mađaguôi xác minh, xử lý theo quy định.
Chia sẻ
Hà Nội đang trải qua đợt nắng nóng kéo dài gay gắt, khiến nhu cầu sử dụng điện, đặc biệt là cho các thiết bị làm mát tăng vọt. Theo ghi nhận của Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội (EVNHANOI), công suất tiêu thụ điện trên toàn thành phố đã chạm mốc cao nhất từ trước tới nay, đạt 5.988 MW vào lúc 13h20 ngày 04/08/2025.
Chia sẻ
Phường Cửa Nam (TP Hà Nội) khẳng định không có chuyện "thí điểm cấm xe xăng" như thông tin trên mạng.
Chia sẻ
Thảm họa hạt nhân lớn nhất trong lịch sử loài người xảy ra tại Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl nằm ở phía bắc của Ukraine.
Chia sẻ
Tehran tuyên bố sẽ có phản ứng cứng rắn, dứt khoát nếu các nước châu Âu kích hoạt cơ chế “snapback” - điều khoản khôi phục trừng phạt theo Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Chia sẻ
TP.HCM là nơi được tập đoàn khách sạn toàn cầu IHG chọn để tung ra 1 thương hiệu quốc tế mới vì những ưu thế của trung tâm kinh tế được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến.
Chia sẻ
Tổng kết thực hiện Chương trình phòng, chống mua bán người giai đoạn 2021 - 2025, UBND TP.HCM cho rằng, tội phạm mua bán người giảm về số vụ, nhưng tính chất phức tạp hơn nhiều.
Chia sẻ
Mới đây, trong cuộc trò chuyện với sư Minh Niệm, Nghệ sĩ Ưu tú Thành Lộc đã có những chia sẻ xúc động và chân thành về hành trình nghệ thuật lâu bền của mình.
Chia sẻ
SHB Đà Nẵng chiêu mộ tiền đạo Bỉ cao 1m86, từng khoác áo Everton; Lionel Messi nghỉ thi đấu trong bao lâu? PVF-CAND tự tin sẽ trụ vững tại V.League 2025/2026; Tottenham nhắm Rodrygo thay Son Heung-min; Tiền đạo Nguyễn Văn Tùng cưới vợ
Chia sẻ
Đại diện Đội Cảnh sát Giao thông (CSGT) đường bộ số 7 (Phòng CSGT Công an TP.Hà Nội) đã cử cán bộ phối hợp với Công an phường Thanh Liệt xác minh làm rõ vụ việc một người đàn ông rút chìa khóa xe khách trên đường Vành đai 3 rồi bỏ đi.
Chia sẻ
Ra ngoài đường lúc trưa và chiều nay ở Hà Nội có thể cảm nhận rõ cái nóng như thiêu đốt khi nhiệt độ lên tới 50 độ C. Nhiều người cho biết bị khó thở, sốc nhiệt và rát bỏng tay.
Chia sẻ
Sophia - con gái út nhà Hồng Đào - Quang Minh ở tuổi ngoài đôi mươi có vẻ xinh đẹp và sở hữu đôi chân dài như hoa hậu.
Chia sẻ
Đà Nẵng đã hoàn tất xử lý 1.926 tàu cá “3 không”, đồng thời đẩy mạnh kiểm soát thiết bị giám sát hành trình và cấp phép khai thác, hướng tới mục tiêu gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).
Chia sẻ
Các trường dự đoán điểm chuẩn đại học năm 2025 sẽ tương đương hoặc giảm hơn so với năm 2024, thí sinh lưu ý các thông tin sau đây. Dự đoán, năm nay, một số ngành có sức cạnh tranh cao là Thương mại điện tử, Marketing, Kinh doanh quốc tế, Luật...
Chia sẻ
Sắp kết thúc thời gian thanh toán nguyện vọng đại học 2025, nhiều thí sinh thắc mắc bao giờ công bố điểm chuẩn đại học 2025. Trước khi công bố, một khâu rất quan trọng để làm cơ sở cho các trường có căn cứ “chốt” điểm chuẩn đại học 2025 chính thức, đó là lọc ảo.
Chia sẻ
Loại rau này nông thôn xưa nhà nào cũng trồng, nay hái bán vài chục nghìn 1 ký, ăn nhiều mát, bổ còn giúp sáng mắt, giải độc.
Chia sẻ
Người đẹp Nguyễn Phương Thảo xuất sắc giành vị trí Á hậu 2 - Hoa hậu Môi trường Quốc tế Việt Nam 2025. Cô vừa có dịp khoe sắc cạnh Top 3 chung cuộc.
Chia sẻ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ, ngành bán dẫn là mũi nhọn không thể thiếu của các lĩnh vực công nghệ như trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, Internet vạn vật… Việc chậm chân trong lĩnh vực này đồng nghĩa với việc bỏ lỡ cơ hội lớn trong cuộc cạnh tranh toàn cầu về công nghệ và năng lực quốc gia.
Chia sẻ
Không đạt được giải pháp ngoại giao nào cho cuộc khủng hoảng con tin, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang thúc đẩy một "giải pháp quân sự" nhằm giải cứu những con tin còn lại đang bị lực lượng Hamas bắt giữ tại Gaza, một quan chức Israel nói với ABC News hôm Chủ nhật.
Chia sẻ
Vô tình bị lửa “thiêu”, cây cổ thụ là một đa hàng trăm tuổi phía sau An Khê đình (Khu di tích Tây Sơn Thượng đạo, phường An Khê, tỉnh Gia Lai mới) suy yếu dần, có nguy cơ bị chết. Với tinh thần trách nhiệm cao, ông Ngô Văn Đường-Câu đình (người trông giữ, hương khói đình làng) đã cứu sống cây đa này.
Chia sẻ
Hơn 700 nông dân tại Lâm Đồng đã được tập huấn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng cách, giúp tăng năng suất và bảo vệ môi trường. Mô hình đang mở ra hướng đi bền vững cho cây sầu riêng tại Tây Nguyên.
Chia sẻ
Sau khi chia tay CLB Trường Tươi Đồng Nai (tiền thân là CLB Trường Tươi Bình Phước), HLV Huỳnh Quốc Anh đã nhanh chóng tìm được bến đỗ mới. Theo đó, ông đã nhận lời ngồi "ghế nóng" tại CLB Gia Định FC.
Chia sẻ
Sacombank vừa được Vietnam Report và Báo VietNamNet công bố nằm trong Top 10 Ngân hàng Thương mại Việt Nam uy tín năm 2025, đồng thời vươn lên Top 5 Ngân hàng TMCP tư nhân uy tín và góp mặt trong Top 50 Công ty đại chúng uy tín và hiệu quả (VIX50). Đây là kết quả của quá trình đánh giá độc lập dựa trên các tiêu chí định lượng tài chính, uy tín truyền thông và khảo sát thực tế từ các thành phần liên quan trong thị trường tài chính – ngân hàng.
Chia sẻ
Ngày 28/7/2025, trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần hứ 6 và tiến hành các hoạt động song phương tại Geneva (Thụy Sĩ), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã chứng kiến Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Công ty Trade Data Monitor (TDM) - nhà cung cấp dữ liệu thương mại hàng đầu thế giới.
Chia sẻ
Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM đã ban hành cáo trạng truy tố Bạch Tấn Cường, Phó giám đốc Công ty Tân Phong Vận, Võ Thanh Tuấn và tám người khác. Trong vụ án này, có 5 cựu cán bộ hải quan bị cáo buộc về tội nhận hối lộ.
Chia sẻ
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Grushko cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ Izvestia rằng thiệt hại của EU do chấm dứt hợp tác với Nga trong lĩnh vực năng lượng và việc hạn chế thương mại đã vượt quá một nghìn tỷ euro.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Thanh 
