Vì sao Việt Nam phải tự chủ về nguyên liệu sản xuất để xuất khẩu trong tình hình thương mại thế giới đầy trắc trở?

Tại hội thảo hôm nay 25/7 tại TP.HCM về phòng vệ thương mại do Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương), Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM và Trung tâm Hỗ trợ Hội nhập quốc tế TP.HCM đồng tổ chức, ông Phan Khánh An, Trưởng Phòng pháp chế, Cục Phòng vệ Thương mại, nhấn mạnh “cuộc chơi” thương mại toàn cầu hiện nay đã thay đổi nhiều so với trước đây.

Ông Phan Khánh An, Trưởng Phòng pháp chế, Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương), tại hội thảo phòng vệ thương mại ngày 25/7 ở TP.HCM. Ảnh: T. Thụy

Theo nhận định của ông An, vai trò của WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới) đã bị lu mờ bởi chính sách thương mại và thuế quan của Chính phủ Mỹ.

Đầu tháng 4, Tổng thống Donald Trump thông báo mức thuế quan lên tới 46% cho hàng hóa từ Việt Nam. Đến đầu tháng 7, ông Trump thông báo mức thuế quan 20% cho hàng hóa của Việt Nam, và 40% cho hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam, nhưng chưa biết cụ thể như thế nào là hàng trung chuyển.

Theo ông An, có 3 nguyên nhân chính.

Thứ nhất, Mỹ muốn Việt Nam không lệ thuộc nguồn cung nguyên vật liệu vào Trung Quốc mà phải tự chủ.

Thứ hai, Việt Nam phải tăng cường nội địa hóa nguyên liệu sản xuất.

Thứ ba, Mỹ nhắm vào những hàng hóa mượn đường Việt Nam để xuất khẩu qua Mỹ.

Trưởng Phòng pháp chế (Cục Phòng vệ Thương mại) chứng minh cho nhận định trên bằng con số.

Ví dụ, thuế quan của Mỹ áp thuế quan 35% lên các sản phẩm nhôm và thép của Trung Quốc. Giả sử mặt hàng này đi vòng qua Việt Nam, thuế quan sẽ là 40%. Điều này nghĩa là chính Việt Nam bị trừng phạt (là phần chênh lệch giữa 2 mức này).

Ông An cũng nêu cụ thể về việc Việt Nam cung cấp sản phẩm cho Nike, thương hiệu đồ thể thao hàng đầu thế giới của Mỹ.

Theo đó, Việt Nam hiện chịu trách nhiệm cung cấp đến 28% sản phẩm cho Nike. Nhà cung cấp lớn nhất cho Nike tại Việt Nam là Công ty may Việt Tiến, nhưng phần lớn các công ty liên quan đến sản xuất hàng Nike cho Việt Tiến lại là các công ty Malaysia.

Như vậy, về bản chất, doanh nghiệp Malaysia hưởng lợi nhiều nhất từ “ông lớn” Nike, dù lượng hàng hóa này được làm tại Việt Nam. Do đó, việc Việt Nam phải có nguyên liệu sản xuất của chính mình là câu trả lời cho vấn đề thuế quan của Mỹ.

Bên cạnh dẫn chứng trên, ông An còn cho biết: Việc Mỹ áp thuế quan vô cùng cao lên những sản phẩm tấm pin mặt trời từ các nước Đông Nam Á cũng nhằm ngăn chặn hàng hóa của các nhà sản xuất tấm pin mặt trời có nguồn gốc Trung Quốc.

Việc chính doanh nghiệp Việt Nam phải tăng cường nội địa hóa không những giúp thúc đẩy các ngành sản xuất trong nước mà còn tăng giá trị xuất khẩu cho chính doanh nghiệp Việt Nam, Trưởng Phòng pháp chế (Cục Phòng vệ Thương mại) cho hay.

Ban Tổ chức hội thảo ngày 27/5 tại TP.HCM còn cho biết: Các nước nhập khẩu hiện nay không chỉ điều tra nhiều hơn trước đây mà còn siết chặt các yêu cầu kỹ thuật, rút ngắn thời gian phản hồi, mở rộng phạm vi điều tra, yêu cầu minh bạch dữ liệu và áp dụng các quy định mới để nâng mức thuế phòng vệ thương mại.

Do đó, doanh nghiệp Việt Nam phải chú trọng đến việc cập nhật các quy định mới trong lĩnh vực phòng vệ thương mại để có thể tiếp tục tăng cường xuất khẩu hàng hóa ra thị trường thế giới.

×