Thu Thủy-Phòng Phát huy Giá trị Tài liệu (Cổng TTĐT TTLT QG I)
Chủ nhật, ngày 18/08/2024 05:53 GMT+7
Bình luận
0
Chủ nhân lăng Cơ Thánh là ông Nguyễn Phúc Luân – Thân phụ của Vua Gia Long, người sáng lập vương triều Nguyễn với 13 đời Vua trị vì trong 143 năm, mà vị Vua cuối cùng là Hoàng đế Bảo Đại.
Ông Nguyễn Phúc Luân sinh ngày 11 tháng Sáu năm 1733 (29 tháng Tư năm Quý Sửu), mất ngày 24 tháng Mười năm 1765 (10 tháng Chín năm Ất Dậu), là con thứ hai của Võ vương Nguyễn Phúc Khoát (1714-1765), anh của Định vương Nguyễn Phúc Thuần (1765-1777), được đào tạo để nối nghiệp chúa.
Hình ảnh lăng Cơ Thánh, nơi an nghỉ của thân phụ vua Gia Long, làng Cư Chánh, xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Sưu tầm.
Năm Ất Dậu (1765), chúa Nguyễn Phúc Khoát băng hà, đã để lại Di chiếu cho người con trai thứ hai là Nguyễn Phúc Luân nối ngôi. Nhưng Tể tướng Trương Phúc Loan cùng một số gian thần lộng quyền sửa đổi di chiếu, tống Nguyễn Phúc Luân vào ngục và đưa Nguyễn Phúc Thuần (chỉ mới 12 tuổi) lên ngôi làm “bù nhìn” để dễ bề giám sát. Tháng Chín năm 1765, Nguyễn Phúc Luân qua đời ở phủ đệ [1].
Năm 1790, tướng Nguyễn Văn Ngũ của quân Tây Sơn sai người đào mồ Nguyễn Phúc Luân, lấy xương cốt ném xuống dòng sông Hương. Một ngư dân là Nguyễn Ngọc Huyên làm nghề chài lưới vớt được xương sọ, cất giấu và trao lại cho Vua Gia Long để làm lễ cát táng[2].
Năm 1801, Vua Gia Long lệnh cho cải táng hài cốt tại nơi chôn cất cũ, đặt tên là Cơ Thánh lăng. Do lăng chỉ chôn hộp sọ của Nguyễn Phúc Luân, nên dân địa phương vẫn quen gọi là lăng Sọ.
Năm Gia Long thứ 3 (1804), nhà vua phong cho Ngọc Huyên chức Cai đội, làm Suất xã dân xã Cư Chánh sai giữ gìn lăng hoàng khảo[3].
Đến năm Minh Mệnh thứ 11 (1830) Nguyễn Ngọc Huyên được phong tước An Ninh bá. Khi mất, Vua Gia Long đã cho lập miếu thờ ông ngay bên cạnh lăng mộ chúa Nguyễn Phúc Luân[4].
Sinh thời ông Nguyễn Phúc Luân không ở ngôi chúa. Nhưng năm 1806, Vua Gia Long vẫn truy tôn miếu hiệu của thân phụ là Hưng tổ Hiếu Khang Hoàng đế và hậu hiệu của thân mẫu là Hưng tổ Hiếu Khang Hoàng hậu.
Cả hai vị này đều thờ tại Hoàng khảo miếu nằm góc Tây nam trong Hoàng thành. Miếu xây dựng vào năm Gia Long thứ 3 (1804) [5], trên vị trí Thế miếu hiện nay.
Trung tâm Lưu trữ quốc gia I, Châu bản triều Nguyễn: Bản phụng chỉ của nhà Vua ban cho Nguyễn Hữu Thận ngày mồng 1 tháng Chín năm Minh Mệnh thứ 6 (1825) về việc thưởng cho binh lính, thợ săn, dân phu phục vụ ngày giỗ ở Hưng miếu.
Năm Minh Mệnh thứ 2 (1821), Hoàng khảo miếu được dời lùi về phía bắc chừng 50m để lấy chỗ dựng Thế miếu và đổi tên thành Hưng Tổ miếu[6]. Hằng năm, vào các ngày giỗ tổ Hưng miếu, triều đình đều phái binh lính, thợ săn, dân phu săn bắt thú rừng và các địa phương dâng tiến sản vật để phục vụ làm tế lễ.
Ngày mồng 1 tháng Chín năm Minh Mệnh thứ 6 (1825) nhà Vua ban chỉ cho Nguyễn Hữu Thận cấp thưởng cho 14 tên lính Cẩm y, Nội hầu, Thượng trà, Tiểu sai, mỗi tên 5 mạch tiền; 120 thợ săn, dân phu ở Phù Bài, Thuỷ Ba, mỗi tên 5 mạch tiền, nửa phương gạo; dân phu ở phủ Thừa Thiên theo hầu việc, 5 phương gạo phục vụ các ngày mồng 10, 14 tháng Chín là ngày giỗ tổ Hưng miếu [7].
Vào những dịp cuối năm hay tiết thanh minh các vua triều Nguyễn đều đích thân hoặc phái công tôn, hoàng thân đến lăng Cơ Thánh tế lễ, để tỏ lòng của con cháu tưởng nhớ tới công đức của tổ tiên. Bản phụng dụ của nhà vua ban cho Phan Bá Đạt ngày 14 tháng Ba năm Thiệu Trị thứ nhất (1841): “Tết Thanh minh năm nay trẫm đến yết lễ lăng Thiên Thụ rồi lại đến yết lễ tại các lăng Cơ Thánh, Thụy Thánh, và lăng của hoàng tỷ.
Thấy các cây thông ở đó xanh tốt, đường đi thẳng thắn chỉnh tề thật là an ủi lòng kính hiếu của trẫm. Vì vậy những người thủ hộ từ thân biền cho tới binh lính, gia ân đều thưởng cho mỗi người 2 tháng tiền lương” [8].
Khu vực tẩm được bao bọc bởi tường thành khổng lồ, quy mô hoành tráng với nhiều công trình, tuy nhiên đến nay phần lớn đã bị chiến tranh hủy hoại, chỉ còn lại khu vực chính, nơi có nấm mồ hình vuông, 3 tầng chôn sọ Chúa Nguyễn Phúc Luân vẫn nguyên vẹn.
Sử liệu gốc - Châu bản triều Nguyễn còn giữ lại những kí ức về lịch trình tu bổ nền mặt tường thành có nhiều chỗ bị hư hại vào năm Tự Đức thứ 20 (1867), cột trụ cấm năm Tự Đức thứ 21 (1868), lan can bị cháy vào trong hạn cấm vào năm Duy Tân thứ 9 (1915), giới hạn cột cấm bên trái lăng bị cháy vào năm Bảo Đại thứ 5 (1930) [9].
Tồn tại đã hơn 200 năm với kiến trúc lăng Sọ thực tế không độc đáo và hoành tráng như lăng tẩm của các vị vua dưới triều Nguyễn khác.
Tuy nhiên, sự hiện hữu của Cơ thánh lăng nhắc nhở một trang sử ảm đạm của lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ XVIII và những câu chuyện đượm buồn của cuộc đời chúa Nguyễn Phúc Luân vang vọng mãi đến ngàn đời sau.
Đại Nam nhất thống chí. Tập I. NXB Thuận Hóa, Thừa Thiên Huế, 1992, tr.40: “Lăng Cơ Thánh táng Hưng tổ Hiếu Khang Hoàng đế, ở núi Cư Chánh, huyện Hương Thủy”.
[1] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục. Hà Nội, 2007, tr.180.
[2] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.499.
[3] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.634.
[4] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.499.
[5] Đại Nam thực lục. Tập 1. NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.629.
[6] Đại Nam nhất thống chí. Tập 1. NXB Thuận Hóa, Thừa Thiên Huế, 1992, tr. 40.
[7] TTLTQG I, Châu bản triều Nguyễn.
[8] TTLTQG I, Châu bản triều Nguyễn.
[9] TTLTQG I, Châu bản triều Nguyễn.
Cây cầu nối tỉnh Cà Mau mới nối liền với phường Bạc Liêu (sau sáp nhập, hợp nhất 2 tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau) có giá trị gần 1.000 tỷ, là cây cầu mơ ước của nhiều người dân Bạc Liêu nhiều năm nay.
Chia sẻ
Nhận vai diễn đặc biệt trong phim “Làm giàu với ma: Cuộc chiến hột xoàn”, Tuấn Trần cho biết đây là một trong những vai diễn khó nhất trong sự nghiệp của anh.
Chia sẻ
Theo ông Nguyễn Văn Khánh, suốt 25 năm kể từ khi quen biết và thân thiết, ông Hoàng Nam Tiến luôn truyền những động lực tích cực, đầy tài năng, đam mê công việc, đã sống một đời rực rỡ.
Chia sẻ
Sau sáp nhập, vùng Tứ giác Long Xuyên thuộc tỉnh An Giang và một phần thành phố Cần Thơ, với tổng diện tích khoảng 490.000ha. Tứ giác Long Xuyên được xem là một trong những vựa lúa lớn nhất của vùng đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.
Chia sẻ
Từ những thành công và hạn chế bước đầu trong ứng dụng công nghệ số, cần rút kinh nghiệm sâu sắc, nghiên túc gắn chặt với quán triệt Nghị quyết 57 của Bộ chính trị, tập trung xây dựng hoàn thiện kế hoạch, lộ trình chuyển đổi số đồng bộ, thông suốt hiệu quả trong toàn bộ hệ thống công tác tư tưởng – tuyên giáo dân vận trong toàn quốc.
Chia sẻ
Xe khách chỉ chiếm 2,49% tổng số phương tiện giao thông nhưng liên quan đến hơn 40% số vụ tai nạn có người chết, theo Cục trưởng Cục CSGT Đỗ Thanh Bình tại hội nghị với các doanh nghiệp vận tải sáng 1/8.
Chia sẻ
Vụ Phạm Thoại PR mình là "Đại sứ chương trình Top nông sản Nông sản Về phố Vietnam Ocopex 2025" được chuyên gia Nguyễn Ngọc Long nhận định là "pha tự hủy hoại tên tuổi".
Chia sẻ
Chính phủ Nicaragua đã chính thức công nhận các vùng lãnh thổ Ukraine đã bỏ phiếu sáp nhập với Nga là một phần của Liên bang Nga, bao gồm các khu vực Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhia.
Chia sẻ
Những cây cột điện cao thế to đùng mọc lên ở khu vực cuối Đại lộ Thăng Long, gần Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiều năm qua, đã "thổi" bùng lên các cuộc khiếu nại kéo dài, đơn thư “nóng" liên tục được gửi đi.
Chia sẻ
Hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ Công an Hà Nội đã ráo riết hợp luyện, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 và Ngày hội Vì thủ đô bình yên.
Chia sẻ
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 125/CĐ-TTg ngày 1/8/2025 về việc khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ tại tỉnh Điện Biên và tập trung ứng phó sạt lở, lũ quét tại các tỉnh miền núi và trung du Bắc Bộ.
Chia sẻ
Sân bay Gia Bình có mục tiêu quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 là cấp sân bay 4E (theo mã tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế - ICAO).
Chia sẻ
Dòng họ Nguyễn Trọng không chỉ nổi danh khoa bảng xứ Nghệ, mà còn nổi tiếng trong lĩnh vực ngoại giao của đất nước thời kỳ phong kiến.
Chia sẻ
Ngày 31/7/2025, tại lễ trao giải Dot Property Vietnam Awards 2025, DOJILAND một lần nữa khẳng định vị thế tiên phong trên thị trường bất động sản khi tiếp tục ghi dấu ấn với 3 giải thưởng.
Chia sẻ
Sau 28 năm xa cách vì biến cố tuổi thơ, chị gái Hướng Mai và em trai Hướng Quân đã ôm chầm lấy nhau, khép lại một hành trình đầy nước mắt.
Chia sẻ
Phim điện ảnh hợp tác Việt - Hàn "Mang mẹ đi bỏ" có tài tử xứ Hàn Jung Il-woo tham gia chính thức khởi chiếu từ ngày 1/8/2025.
Chia sẻ
Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khi Đảng quyết định hợp nhất hai ngành tuyên giáo và dân vận thành một thể thống nhất nhằm đáp ứng bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.
Chia sẻ
Các chuyên gia nhận định, cấu trúc nhân sự cấp cao của Đảng khóa XIV dự kiến như Tổng Bí thư Tô Lâm thông tin cơ bản giữ ổn định, phản ánh định hướng kế thừa, phát triển có chọn lọc và phù hợp với yêu cầu mới của tình hình trong nước và thế giới.
Chia sẻ
Thể Công Viettel vừa đăng thông báo chia tay tiền vệ Dương Văn Hào trên trang fanpage chính thức của CLB, khi cầu thủ này gần như không có đóng góp về chuyên môn ở mùa giải 2024/2025.
Chia sẻ
Thanh tra tỉnh Hưng Yên sẽ chủ trì thanh tra việc quản lý sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, việc chấp hành pháp luật về thuế của dự án khu đô thị thương mại – dịch vụ Văn Giang do Công ty Cổ phần tập đoàn Ecopark làm chủ đầu tư.
Chia sẻ
Luật sư của Diddy đã nộp đơn yêu cầu hủy án hoặc xét xử lại vào ngày 31/7.
Chia sẻ
Hơn 200 chiến sĩ công an sẽ biểu diễn kỹ thuật và trình diễn nghiệp vụ, 13 ca sĩ sẽ hát trong chương trình nghệ thuật "Bản hùng ca Công an nhân dân Việt Nam".
Chia sẻ
Thiếu tướng Bùi Quang Bình, Giám đốc Công an Hải Phòng yêu cầu phải làm cho người dân thực sự hạnh phúc và an toàn, không được để bất kỳ người dân nào bị xâm hại bởi các hành vi vi phạm pháp luật gây ra.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ trừng phạt nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin nếu không đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh vào ngày 8/8. Tuy nhiên ông cũng thừa nhận rằng ông không chắc chắn về hiệu quả của lệnh trừng phạt với ông Putin.
Chia sẻ
Phường Bình Phú trở thành nơi đầu tiên tại TP.HCM công bố các khu vực được miễn giấy phép xây dựng, áp dụng với nhà ở riêng lẻ đã có quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500.
Chia sẻ
36 cửa hàng xăng dầu của Petrolimex tại TP.HCM đồng loạt bán xăng E10 từ sáng 1/8. Xăng E10 được kỳ vọng giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Sức mua xăng E10 ra sao, khách hàng, tài xế nói gì về xăng E10?
Chia sẻ
TS Nguyễn Mạnh Hùng, CEO Thái Hà Books bày tỏ sự tiếc thương khi Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT Hoàng Nam Tiến đột ngột qua đời ở tuổi 56 và đã chia sẻ nhiều câu chuyện nể phục về con người này.
Chia sẻ
Mới đây, CLB Gia Định đã chiêu mộ thành công tiền vệ cánh Saqkeem Joseph theo dạng chuyển nhượng tự do.
Chia sẻ
Không chỉ thành công trong sự nghiệp ca hát, Nghệ sĩ Ưu tú Cao Minh còn có gia sản đồ sộ với hai khu du lịch sinh thái có diện tích lên đến 20 hecta.
Chia sẻ
Tâm cùng đồng phạm vừa bị Công an tỉnh Đồng Nai bắt giữ sau phi vụ giả cảnh trói tay, chân và bị đánh để dọa gia đình đưa tiền chuộc.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
