Ưu tiên thiết kế đường trên cao đối với tuyến giao thông kết nối tỉnh Đồng Nai với Bình Phước đoạn qua Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai là một trong những khuyến nghị của Ủy ban quốc gia Chương trình con người và sinh quyển Việt Nam (Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam) trong văn bản số 17/MABVN (ngày 15-5-2025) gửi UBND tỉnh; Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam; Bộ Ngoại giao và Bộ Nông nghiệp và môi trường liên quan đến việc triển khai xây dựng cầu Mã Đà và tuyến giao thông kết nối tỉnh Bình Phước và Đồng Nai qua Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai.

Nhất thiết phải thiết kế xây dựng đường trên cao đoạn từ cầu Mã Đà đến ngã ba Bà Hào

Trong văn bản gửi đến các đơn vị, Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam cho biết, việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học của Khu DTSQTG Đồng Nai không chỉ là trách nhiệm mà còn là cam kết của UBND các tỉnh Đồng Nai, Bình Phước, Lâm Đồng, Đắk Nông và Chính phủ Việt Nam đối với tổ chức UNESCO và Chương trình MAB quốc tế.

Trong trường hợp UBND tỉnh Đồng Nai quyết định triển khai Dự án xây dựng cầu Mã Đà và tuyến giao thông kết nối với tỉnh Bình Phước qua Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai, việc triển khai dự án cần đảm bảo không làm suy giảm 3 chức năng chính của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai được UNESCO công nhận bao gồm: bảo tồn đa dạng sinh học; hỗ trợ phát triển bền vững và hỗ trợ nghiên cứu; giám sát, giáo dục, văn hóa. Đồng thời nhằm giảm thiếu tối đa các tác động tiêu cực có thể có đối với Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai. Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam cho rằng cần áp dụng các giải pháp toàn diện, dựa trên các nguyên tắc bảo tồn và phát triển bền vững.

Khu vực đề xuất xây dựng khôi phục cầu Mã Đà và tuyến giao thông kết nối tỉnh Bình Phước và Đồng Nai qua Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai. Ảnh: tư liệu

Trong đó, với giai đoạn thiết kế, Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam khuyến nghị lựa chọn tuyến đường tối ưu là dự án nên bám theo tuyến đường hiện hữu để giảm thiểu việc phát sinh chặt thêm rừng.

Ưu tiên tuyến đường tránh các khu vực nhạy cảm sinh thái, đặc biệt các sinh cảnh sống của các loài động thực vật quý hiếm, đặc hữu. Ưu tiên khai thác các khu vực đất trống, đất không có giá trị sinh thái cao, giảm thiểu việc chuyển đổi đất rừng và đất lâm nghiệp.

Thiết kế cầu và đường đảm bảo nguyên tắc bảo tồn và phát triển

Theo Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam, một trong những đặc trưng của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai là có các quần thể động vật có kích thước lớn, nhu cầu di chuyển cao (voi, bò tót, hoẵng, nai…).

Vì vậy, cần xem xét ưu tiên thiết kế đường trên cao toàn tuyến và có hàng rào cách âm, chắn ánh sáng từ phương tiện giao thông (dạng cầu cáp treo là tốt nhất). Trong đó, nhất thiết phải thiết kế xây dựng đường trên cao đoạn từ cầu Mã Đà đến ngã ba Bà Hào, đoạn còn lại có thể cân nhắc phương án phù hợp địa hình và đặc điểm khu vực cụ thể.

Cũng theo Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam, trong trường hợp có duy trì các đoạn đường trên mặt đất, cần triển khai các giải pháp phụ trợ tiếp theo như: xây dựng cầu vượt sinh thái, xây dựng một số hầm chui dành riêng cho động vật hoang dã (kích cỡ nhỏ) tại các điểm quan trọng tránh phân mảng môi trường, có hàng rào cách âm, chắn ánh sáng từ phương tiện giao thông trên tất cả các đoạn đường trên mặt đất.

“Cân nhắc cẩn trọng phương án thiết kế, đảm bảo tham vấn đầy đủ các bên liên quan nhằm lựa chọn phương án tối ưu nhất vừa đảm bảo yêu cầu tuyến đường giao thông, vừa giảm thiểu tối đa tác động môi trường, đảm bảo bảo tồn các giá trị tài nguyên thiên nhiên và đa dạng sinh học của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai”, văn bản của Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam khuyến nghị.

Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam khuyến nghị nhất thiết phải thiết kế xây dựng đường trên cao đoạn từ cầu Mã Đà đến ngã ba Bà Hào. Ảnh: tư liệu

Dự án xây dựng cầu Mã Đà và tuyến đường kết nối với đường Vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh có tổng mức đầu tư dự kiến hơn 11 ngàn tỷ đồng (cầu Mã Đà khoảng 220 tỷ đồng, tuyến đường dài khoảng 44km khoảng 10,8 ngàn tỷ đồng). Trong giai đoạn 1, dự án được dự kiến đầu tư với quy mô 4 làn xe.

Cần phục hồi và tái tạo môi trường

Bên cạnh khuyến nghị đối với giai đoạn thiết kế, Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam còn có các khuyến nghị đối với giai đoạn đánh giá tác động môi trường, thi công, vận hành, giám sát đánh giá và phục hồi, tái tạo môi trường.

Theo đó, trong giai đoạn vận hành, Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam khuyến nghị đảm bảo tuyến đường luôn trong tình trạng tốt, tránh gây ô nhiễm do hư hỏng. Đồng thời, lắp đặt các biển báo và thiết bị cảnh báo cho người điều kiển phương tiện về các khu vực động vật bằng qua đường nếu có.

Thực hiện giám sát trực tuyến 24/7 tình hình lưu thông trên tuyến đường, hạn chế tối đa sự cố ùn tắc trên tuyến đường. Không để người tham gia giao thông trên đường có thể tự ý ra vào khu vực sinh thái xung quanh.

Với công tác phục hồi và tái tạo môi trường, Ủy ban quốc gia MAB Việt Nam khuyến nghị nếu có sự chuyển đổi đất rừng hoặc đất lâm nghiệp, cần thực hiện biện pháp phục hồi sinh thái sau khi hoàn thành dự án bao gồm: trồng lại cây xanh bản địa tại khu vực bị ảnh hưởng; khôi phục thảm thực vật bản địa tại các khu vực đã bị san lấp; thực hiện trồng rừng thay thế theo đúng quy định của Luật Lâm nghiệp; lắp đặt các biển cảnh báo và hướng dẫn bảo vệ môi trường trên toàn tuyến đường.

Cùng với đó, đảm bảo dòng chảy của nước tự nhiên và chất lượng đất không bị suy giảm trong quá trình thi công và sau khi hoàn thành dự án.

×