Từ vùng quê xa xôi như Thái Bình, Cao Bằng, nhiều người dân đã rời xa quê hương, mang theo hành trang là ý chí và hy vọng để tìm đến vùng đất đỏ bazan Gia Lai. Họ chọn xã Ia Hla, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai làm nơi dừng chân, gầy dựng cuộc sống mới. Sau bao thăng trầm, những người dân ấy không chỉ vượt qua nghịch cảnh mà còn trở thành những tấm gương điển hình trong phát triển kinh tế, làm giàu bền vững.

Từ ước mơ thoát nghèo đến mô hình sản xuất tổng hợp 27 ha

Bà Nguyễn Thị Vui (thôn 6C, xã Ia Hla) là một trong những người tiên phong rời quê hương Thụy Chính, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình để vào Tây Nguyên lập nghiệp. Hồi còn ở quê, cuộc sống gia đình bà phụ thuộc hoàn toàn vào mảnh ruộng lúa, vườn rau. Những năm mất mùa, mất giá, kinh tế càng thêm chật vật. Một lần, người họ hàng từ Gia Lai về quê chia sẻ về việc trồng hồ tiêu, cao su có thu nhập cao, đã khơi dậy trong bà khao khát đổi đời.

Không chần chừ, bà Vui thu xếp vào thăm người thân ở Tây Nguyên. Khi tận mắt chứng kiến đất đai màu mỡ, khí hậu thuận lợi, bà quyết định chọn xã Ia Hla (huyện Chư Pưh) làm nơi bắt đầu lại từ đầu.

“Tôi có vay mượn được chút vốn, mua 2 ha đất trồng hồ tiêu. Vừa làm vừa học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. May mắn lúc đó giá hồ tiêu ở mức cao, lợi nhuận lớn nên tôi tiếp tục mở rộng diện tích. Có thời điểm gia đình sở hữu tới 22.000 trụ tiêu", bà Vui chia sẻ.

Tuy nhiên, giai đoạn cây hồ tiêu bị bệnh, bà Vui cũng không tránh khỏi thất bại. Toàn bộ số vốn tích lũy tiêu tan. Không nản lòng, từ năm 2018, bà chuyển hướng sang trồng cây ăn quả như bơ, mít, ổi, nhãn, vải, điều, sầu riêng… theo mô hình đa canh, lấy ngắn nuôi dài.

Hiện nay, gia đình bà sở hữu tới 27 ha đất sản xuất với đa dạng cây trồng. Riêng cây sầu riêng chiếm 15 ha, trong đó có 5 ha đã vào thời kỳ cho thu hoạch. Đây là kết quả của sự kiên trì và linh hoạt trong tư duy sản xuất, chuyển đổi cây trồng phù hợp với thị trường và điều kiện tự nhiên.

Từ tay trắng đến thu nhập ổn định 250–300 triệu đồng/năm

Một tấm gương vượt khó khác là bà Nguyễn Thị Rựng, cũng quê ở Thái Thụy, Thái Bình. Cách đây 8 năm, bà vào Tây Nguyên với hai bàn tay trắng, bôn ba khắp nơi để tìm kế sinh nhai. Năm 2017, bà đến Chư Pưh, bắt đầu gầy dựng cuộc sống bằng việc thuê 1 ha đất trồng hồ tiêu. Tuy nhiên, cây hồ tiêu nhiễm bệnh, lại gặp lúc giá lao dốc, khiến gia đình rơi vào cảnh nợ nần.

Không chịu khuất phục, bà Rựng chuyển hướng sang trồng rau màu. Tích góp từng chút, vài năm sau, bà đã mua được 2 ha đất để trồng nhãn Hương Chi, chanh dây và phục hồi diện tích hồ tiêu. Đồng thời, bà thuê thêm 1,2 ha đất để mở rộng trồng rau.

Hiện tại, tổng diện tích sản xuất của gia đình bà là 3,2 ha, cho thu nhập sau chi phí khoảng 250–300 triệu đồng mỗi năm.

Bà Rựng cho hay: “Làm nông phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. Nên tôi không dồn hết vào một loại cây mà chọn cách xen canh, gối vụ để có nguồn thu đều đặn. Nhãn năm nay năng suất tốt, giá ổn định. Hồ tiêu và chanh dây cũng đang lên giá, chúng tôi nông dân vui lắm.”

Ở thôn 6C, không chỉ có người Thái Bình mà còn nhiều hộ dân từ huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng vào lập nghiệp từ năm 2006. Trong đó, ông Mạc Văn Quốc là một trường hợp tiêu biểu. Những năm đầu vào Gia Lai, ông cũng đầu tư vào cây hồ tiêu – loại cây được ví như “vàng đen” thời bấy giờ.

Gia đình ông từng có 5 ha trồng hồ tiêu, cà phê. Khi hồ tiêu chết hàng loạt, ông Quốc không nản lòng mà quyết định cải tạo đất, chuyển sang trồng cà phê và phát triển chăn nuôi bò. Hiện ông có hơn 2 ha cà phê và đàn bò 40 con. Phần diện tích hồ tiêu cũ, ông vẫn đang cân nhắc kỹ trước khi đầu tư lại.

Theo thống kê tại xã Ia Hla, hiện nay có hơn 10 hộ gia đình đạt thu nhập tiền tỷ/năm; khoảng 20 hộ có thu nhập từ 300–500 triệu đồng/năm. Bên cạnh cây công nghiệp truyền thống, người dân còn mạnh dạn áp dụng các mô hình nông nghiệp mới như trồng dâu nuôi tằm, kết hợp chăn nuôi – trồng trọt, tham gia hợp tác xã để tăng khả năng tiêu thụ nông sản.

Chủ tịch UBND xã Ia Hla, ông Rah Lan Hoen cho biết: “Những hộ dân từ miền Bắc trụ lại ở địa phương hiện nay đa phần đều là điển hình sản xuất. Từ vùng đất từng chịu dịch bệnh hồ tiêu, họ đã mạnh dạn chuyển đổi mô hình sản xuất, áp dụng xen canh, đa canh để tối ưu hóa thu nhập. Một số hộ còn tham gia hợp tác xã, tổ hợp tác để liên kết tiêu thụ nông sản, nâng cao hiệu quả sản xuất”.

Sự kiên trì, nhạy bén và tinh thần vượt khó của những người dân xa quê trên vùng đất Ia Hla chính là minh chứng sống động cho khát vọng vươn lên và tinh thần lập thân, lập nghiệp bền vững.

×