Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Hà Tông Huân (1697-1766) sinh ra tại làng Vàng, xã Kim Thành, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa. 15 tuổi, ông đã đỗ thi Hương. Đến khoa thi Đình năm 1724, đời vua Lê Dụ Tông, ông đỗ bảng nhãn. Vì kỳ thi này không có trạng nguyên, ông chính là người đỗ cao nhất, khi 28 tuổi.
Suýt bị cha vợ đánh vì mê cờ bạc
Thuở nhỏ, Hà Tông Huân cùng hai bạn học là Trịnh Đồng Giai và Đỗ Huy Kỳ tìm sang làng Bón tìm thầy học. Khi đến đầu làng, thấy có ông lão ngồi nghỉ dưới gốc cây đa, cả 3 vái chào rồi hỏi thăm nhà quan nghè làng Bón. Ông lão nghe vậy liền nói: “Tôi ra vế đối này, nếu các cậu đối được, tôi dẫn tới tận nhà quan, khỏi chỉ đường lôi thôi”.
Ông lão nói to: "Đi đường đất thịt trơn như mỡ". Đây là vế đối thể hiện cảnh tượng ngay trước mắt 3 cậu học trò, vì trời vừa mưa xong, đường làng trơn ướt.
Khi Trịnh Đồng Giai và Đỗ Huy Kỳ còn đang suy nghĩ, Hà Tông Huân đã đối rằng: "Ngồi tựa gốc đa mát thấu xương".
Vế đối chuẩn, câu đối chọi chữ, chọi ý tài tình. Nghe vậy, người kia vụt đứng bật dậy, khen giỏi rồi cười ha hả dẫn đường cho 3 cậu học trò. Vào đến nơi, cả 3 mới biết quan nghè Bón chính là ông.
Tranh minh họa Hà Tông Huân suýt bị bố vợ đánh vì mê cờ bạc. Nguồn: Báo Bình Phước.
Theo sách Việt sử giai thoại, quan nghè Bón tên thật Trần Ân Chiêm. Nhận thấy 3 học trò của mình tư chất hơn người, ông muốn gả 3 con gái cho và nghĩ ra cách kén rể.
Hà Tông Huân vốn ở làng Kim Vực, thầy lấy chữ Kim (vàng); Trịnh Đồng Giai xuất thân làng Ngọc Hoạch, thầy mới trích chữ Ngọc; Đỗ Huy Kỳ quê làng Thử Cốc, thầy mượn chữ Cốc (ngũ cốc), rồi gọi 3 con gái vào hỏi.
Có 3 món lúa, ngọc và vàng, mỗi con chỉ được chọn một thứ. Sau lời ông nghè, cô cả chọn lúa, ông gả cho Đỗ Huy Kỳ (sau đỗ thám hoa). Cô thứ chọn ngọc, ông gả cho Trịnh Đồng Giai (sau đỗ tiến sĩ). Riêng cô út chọn vàng, thầy gả cho người vùng Kim Vực (làng vàng), tức Hà Tông Huân, đỗ bảng nhãn.
Theo sách Công dư tiệp ký, trong 3 chàng rể của ông nghè Trần Ân Chiêm, Hà Tông Huân là người thông minh, mẫn tiệp hơn cả, nhưng lúc còn trẻ lại rất ham mê cờ bạc. Một hôm, biết tin con rể đi đánh bạc, cha vợ sai người đi tìm. Hà Tông Huân về ngang qua ruộng nhà thì thấy cha vợ và mấy người con trai đang làm lụng rất vất vả.
Cha vợ giơ đòn lên, toan đánh, nhưng rồi lại không nỡ, bèn ra cho vế đối, bảo phải lấy việc trước mắt mà đối, đối được mới tha cho. Vế đối như sau: "Học bác tài xa dự nhập tứ môn chi tuyển", nghĩa là học rộng tài cao, dự cả 4 kỳ thi tuyển.
Hà Tông Huân đối lại rằng: "Phụ canh tử nậu, kỳ thu bách mẫu chi công", nghĩa là cha cày, con bừa nên thu công cả trăm mẫu.
Dù lời đối chưa thật sắc sảo, cha vợ nghe thế cũng yên lòng nên tha cho.
Tuổi trẻ nghịch ngợm, tuy nhiên, sau khi thi cử đỗ đạt, trưởng thành, bước ra làm quan cho nhà Hậu Lê, Hà Tông Huân đã hoàn toàn thay đổi. Ông trở thành vị quan hết lòng vì nước, vì dân.
Vị bảng nhãn khiến phương Bắc kính nể
Theo Lịch triều hiến chương loại chí, vốn là người văn võ song toàn, Hà Tông Huân từng làm ở Viện Hàn lâm rồi làm Đốc đồng Sơn Nam, Đốc trấn An Quảng.
Trong những lần giải quyết công việc biên cương, ông luôn khiến người Trung Quốc phải nể phục. Dưới thời vua Lê Hiển Tông, ông được thăng làm Tả Thị lang bộ Hộ, sau làm Phòng sát sứ ở Tây đạo và Nam đạo.
Hà Tông Huân làm quan, trải qua 5 đời hoàng đế Hậu Lê, được trao những trọng trách như Binh bộ Thượng thư, Tham tụng (phó tể tướng), hàm Thiếu Bảo, tước Huy Quận công, là một trong 5 vị nguyên lão đại thần thời Lê Hiển Tông.
Bia ký của Hà Tông Huân. Ảnh: Hà Tộc Việt Nam.
Hà Tông Huân còn là nhà giáo giàu tâm huyết và đức độ, được không ít người đương thời coi là bậc tôn sư.
Năm 1745, ông được chúa Trịnh phong tham tụng trong phủ chúa và được phong tước Kim Khê bá. Sau đó, ông còn kiêm chức Tham đốc, có lần chỉ huy quân Tây đạo đi dẹp giặc ở vùng biên cương trấn Thanh Hoa. Thắng giặc trở về, ông được thăng làm Thượng thư bộ Binh, phong tước Huy Xuyên hầu và vẫn phụ trách công việc ở Quốc Tử Giám.
Năm 1760, khi tình hình Đàng Ngoài yên ổn, ông về hưu, được gia phong hàm Thiếu Bảo, tước Huy Quận công, lúc này đã 64 tuổi.
Cáo lão về quê, ông dựng một ngôi nhà bên sông, khi nhàn rỗi mời các cụ trong làng đến trò chuyện. Dù vậy, không lâu sau, chúa Trịnh Cương lại mời ông ra làm Ngũ lão cố vấn trong triều.
Năm 1766, Hà Tông Huân qua đời, thọ 70 tuổi, được tôn hàm Thái phó, nhân dân lập đền thờ, làm vế đối ca ngợi ông: “Sự nghiệp tam khôi thần báo trước / Văn chương bậc nhất được vua khen”.
Nhận xét về Hà Tông Huân, sử gia Phan Huy Chú viết rằng "ông bụng dạ thản nhiên, rộng rãi, không câu nệ việc nhỏ nhặt. Khi thi thố những công việc to tát việc gì cũng xong. Ở triều hơn 30 năm, làm tướng văn, tướng võ, công danh hiển hách, lại thích tác thành người hậu tiến, học trò của ông đỗ đạt rất nhiều".
| Với tài năng và công danh nổi tiếng một thời, Hà Tông Huân trở thành người con ưu tú của quê hương Yên Thịnh, được xếp là một trong những “người phò tá có công lao tài đức” thời Lê trung hưng. Tên ông được khắc trên bia ký ở Ngọc Vực, hiện nay được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa. Tên ông cũng được dùng để đặt cho một số con đường ở nước ta. |
Trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, đế quốc Mỹ đã sử dụng rất nhiều loại bom, đạn khác nhau. Vào các năm 1967 và 5/1972 - 1/1973) quân đội Mỹ sử dụng thủy lôi và bom từ trường để phong tỏa sông, biển miền Bắc nước ta. Bom từ trường và thủy lôi của Mỹ thời gian đó tập trung vào 2 loại chính là: Bom từ trường MK-36 và thủy lôi đáy loại MK-52.
Người chồng đang ngủ được cho là bị vợ dùng dao chém liên tiếp vào người, tử vong tại chỗ. Sự việc xảy ra tại xã Tây Sơn, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An.
Chia sẻ
Ba cán bộ xã Tự Nhiên (Thường Tín, Hà Nội) bị khởi tố vì nhận hối lộ để tiếp tay cho xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp. Một trưởng cụm dân cư cũng bị điều tra với vai trò môi giới.
Chia sẻ
Bốn công dân Việt Nam được phát hiện đã chết vào tối thứ Bảy 3/5 tại một căn hộ ở Đào Viên, Đài Loan. Vụ việc đang được điều tra như một vụ ngộ độc khí carbon monoxide, cảnh sát cho biết vào Chủ Nhật.
Chia sẻ
Mới đây, tin đồn nghệ sĩ Thương Tín nguy kịch tại quê nhà Phan Rang (Ninh Thuận) lan truyền trên mạng. Tình trạng của Thương Tín hiện tại khiến bạn đọc quan tâm.
Chia sẻ
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai chỉ đạo chậm nhất đến 25/8 phải hoàn thành giải phóng mặt bằng khu đất đấu giá 75ha và khu đất dự kiến xây dựng trung tâm chính trị - hành chính mới của tỉnh. Đây là những nhiệm vụ cấp bách của tỉnh hiện nay.
Chia sẻ
Cảnh sát đang phong tỏa tiệm vàng trên đường Đặng Thúc Vịnh, xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn, TP.HCM điều tra nguyên nhân, truy tìm hai nam thanh niên xông vào cướp tiệm vàng rồi bỏ chạy.
Chia sẻ
Thủ tướng yêu cầu các cơ quan cần tiếp tục huy động tối đa nguồn lực, rà soát và tăng cường đội ngũ nhân lực cho các dự án quan trọng quốc gia.
Chia sẻ
Thanh niên lao động khu vực cầu Cảng quốc tế Long An, anh N.H.P (22 tuổi, ngụ xã Tân Tập, huyện Cần Giuộc, Long An) nạn nhân bị thanh kim loại rơi xuống đè tử vong.
Chia sẻ
Mẹ của nữ sinh tử vong trong vụ tai nạn giao thông ngày 4/9/2024 (tại km8 đường tỉnh lộ 901, đoạn qua xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) chia sẻ, rất mong muốn giải được nỗi oan cho đứa con gái xấu số.
Chia sẻ
Bộ Tài chính đề xuất áp dụng phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản, trong đó trường hợp xác định được chính xác giá mua và chi phí (xác định số lãi) được cơ quan soạn thảo đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân đến 20%.
Chia sẻ
Công an Quảng Nam đã tiến hành tạm giữ hình sự 8 đối tượng gồm: Nguyễn Thanh Long, Thái Viết Hào, Nguyễn Văn Nên, Phan Lê Minh Việt, Phan Lê Minh Khánh, Đỗ Văn Cẩm, Lê Văn Lợi, Lê Hoàng Việt về hành vi “Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản” và 3 đối tượng: Nguyễn Thanh Chương, Phạm Thanh Tuấn, Võ Văn Thuận về hành vi *Đánh bạc”.
Chia sẻ
Ukraine phát động cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) quy mô lớn nhằm vào thủ đô Moscow vào đêm 4 rạng sáng 5/5. Nga tuyên bố đã bắn hạ 26 UAV của Ukraine đang lao tới.
Chia sẻ
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, sẽ tổ chức lấy ý kiến nhân dân trong 30 ngày về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, bắt đầu từ ngày mai (6/5).
Chia sẻ
Thông tin sáp nhập Bắc Kạn, Thái Nguyên đang nhận được quan tâm từ dư luận. Bắc Kạn - một tỉnh miền núi - sẽ luôn được nhắc đến với những người con suốt đời gắn liền với hơi thở của địa phương.
Chia sẻ
Một số ý kiến cho rằng mức xử phạt hành chính từ 1% đến 5% doanh thu đối với doanh nghiệp khi vi phạm quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân như vậy là không khả thi và quá nặng đối với tổ chức, doanh nghiệp.
Chia sẻ
Công an tỉnh Long An đang truy tìm cô gái tên Võ Thị Diễm My, được xác định mất tích hơn 5 năm trước khi đến Tịnh thất Bồng Lai, hay còn gọi Thiền am Bên Bờ Vũ Trụ.
Chia sẻ
Không đơn thuần là mua sắm, người tiêu dùng còn gửi gắm niềm tin vào những thương hiệu dinh dưỡng chuẩn mực khi chọn mua sản phẩm bổ sung dinh dưỡng. Là công ty chăm sóc sức khỏe toàn cầu có lịch sử hoạt động hơn 135 năm, Abbott đã khẳng định cam kết mang lại những sản phẩm chất lượng như Ensure Gold, đồng hành cùng người tiêu dùng trên hành trình chăm sóc sức khỏe.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định ra tay, Kevin Phạm Ba khoác áo ĐT Việt Nam? Arsenal nhảy vào cuộc đua giành chữ ký của Rodrygo; James Maddison có thể nghỉ hết mùa vì chấn thương; Mbappe tiến gần đến kỷ lục; Bạn gái McTominay phá sản, đối mặt vòng lao lý.
Chia sẻ
Thị trường tã bỉm trong nước và quốc tế đang ngày càng sôi động với hàng loạt thương hiệu lớn cạnh tranh khốc liệt. Các mẹ bỉm hiện nay không chỉ quan tâm đến độ thấm hút, độ mềm mại, mà còn chú trọng đến tính an toàn, thành phần và công nghệ sản xuất. Giữa vô vàn lựa chọn, Cotton Lane xuất hiện như một làn gió mới, nhanh chóng chiếm được lòng tin của hàng triệu phụ huynh.
Chia sẻ
Ủy ban Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 gồm 15 thành viên do Chủ tịch Quốc hội làm Chủ tịch, cùng với thành phần gồm đại diện lãnh đạo các cơ quan, tổ chức ở Trung ương.
Chia sẻ
Lãnh đạo Điện Kremlin Vladimir Putin nói rằng khi ông quyết định từ chức tổng thống Liên bang Nga, ông sẽ không chỉ định một người kế nhiệm mà sẽ chọn một số người để người dân Nga lựa chọn.
Chia sẻ
Dịp sinh nhật tuổi 50 của David Beckham được tổ chức tại London với sự góp mặt của gia đình và nhiều nghệ sĩ nổi tiếng, nhưng vợ chồng Brooklyn Beckham vắng mặt vì mâu thuẫn gia đình.
Chia sẻ
Từ ngày 1/5, công chức, viên chức, lao động hợp đồng làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính tại UBND các cấp và làm việc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công TP được hỗ trợ 5 triệu đồng/người/tháng.
Chia sẻ
Trong ngày đầu KRX vận hành, bộ ba cổ phiếu Vingroup giữ vai trò dẫn dắt, giúp VN-Index bật tăng giữa tâm lý thận trọng của nhà đầu tư.
Chia sẻ
Chiều 5/5, với 100% đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội thông qua nghị quyết về đề nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.
Chia sẻ
Nông dân trồng lúa bị thiệt hại cạnh dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau (đoạn qua huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang) đã nhận đủ số tiền bồi thường từ phía nhà thầu. Ngoài ra, nông dân cũng được ngành chức năng khuyến cáo rửa mặn trước khi xuống giống vụ lúa mới.
Chia sẻ
Vào tháng 5, hãy nhanh chân thưởng thức loại cá được bệnh danh là "món ăn tươi đầu tiên của đầu mùa hè". Nó rẻ hơn cá thu, tươi hơn cá mú và cực kỳ bổ dưỡng.
Chia sẻ
Dữ liệu tổng hợp báo cáo tài chính quý I/2025 của 26 ngân hàng cho thấy, bảng xếp hạng tổng tài sản của các ngân hàng dường như không có quá nhiều thay đổi so với cuối năm 2024. Trong đó, BIDV vẫn trụ vững là nhà băng có tổng tài sản lớn nhất hệ thống, ở mức 2,85 triệu tỷ đồng, tăng 3% so với tại thời điểm 31/12/2024.
Chia sẻ
“Phù thủy thương hiệu” GS. John Quelch nhấn mạnh rằng: "Nếu muốn tạo ra sự khác biệt thực sự trong ngành ngân hàng, thì điều đó phải đến từ những giá trị độc đáo và thông minh – không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu hay đưa ra ưu đãi về lãi suất huy động cao hơn đối thủ".
Chia sẻ
"Ai ơi mồng chín tháng tư Không đi hội Gióng cũng hư mất đời". Từ bao đời nay, người dân xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội vẫn thành kính tưởng nhớ và lưu truyền lễ hội Gióng – lễ hội tưởng niệm vị anh hùng làng Phù Đổng, người đã hóa Thánh, cưỡi ngựa sắt đánh tan giặc Ân, bảo vệ giang sơn. Trong dòng chảy của lễ hội, hội thi nấu cơm cà dâng Thánh Gióng là một trong những nghi lễ dân gian đặc sắc, mang đậm tinh thần dân tộc và chiều sâu văn hóa ngàn năm.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Nguyễn Thanh Điệp 
