TS Trần Đình Thiên: Đã đến "thời" doanh nghiệp tư nhân tạo áp lực thay đổi chính sách

Với tư duy coi kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của Bộ Chính trị, Trung ương Đảng, đây là một trong những thay đổi mạnh mẽ, có tính hệ thống để trở thành “bệ đỡ” cho khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Tại Toạ đàm về Thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân vừa được Báo Người Lao động tổ chức mới, giới chuyên gia, nhà khoa học đã đưa ra hàng loạt kiến giải để giúp kinh tế tư nhân thực sự bứt phá trong thời gian tới.

Đã đến "thời" doanh nghiệp tư nhân: Tạo áp lực thay đổi chính sách

PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Trong một nền kinh tế phát triển, kinh tế tư nhân – đặc biệt là DN tư nhân trong nước – phải đóng góp 60%, 70%, thậm chí 80% vào GDP. Nhưng, trong thời gian qua, khu vực này vẫn đang lép vế, đội ngũ DN tư nhân còn nhỏ, yếu, gặp nhiều khó khăn.

Vị chuyên gia nhìn nhận, phải thay đổi triệt để về quản trị bộ máy không chỉ dừng lại ở việc cải tiến cái cũ. “Giờ đây, cần mở ra một cách nhìn mới, tạo ra một hệ thống DN Việt Nam mới. Cần có nỗ lực "thay máu" cho lực lượng DN, để DN tư nhân có thể tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo.

Ông Thiên cho rằng, để thúc đẩy kinh tế tư nhân, cộng đồng DN tiên phong, những người trăn trở với sự phát triển của đất nước, cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp vào nghị quyết phát triển DN dân tộc.

“Đã đến lúc khu vực DN tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho". Việc tạo ra áp lực là cần thiết để thúc đẩy sự thay đổi chính sách, qua đó tạo động lực phát triển cho kinh tế tư nhân trong bối cảnh hiện nay.

T.S Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công Trọng tâm của chính sách phát triển kinh tế tư nhân là nhìn nhận: Để tư nhân lớn mạnh, Nhà nước cần chọn lọc các lĩnh vực và công trình ưu tiên phát triển theo từng giai đoạn, phù hợp với khả năng huy động và phân bổ nguồn lực.

“Việc đặt hàng cho doanh nghiệp thực hiện các dự án trọng điểm phải được thực hiện trên cơ sở các tiêu chí lựa chọn rõ ràng, công khai và có giới hạn phạm vi cụ thể. Những doanh nghiệp được lựa chọn cần là các doanh nghiệp đã hoặc có tiềm năng triển khai các công trình, lĩnh vực trọng điểm, có khả năng dẫn dắt xu hướng phát triển và tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực sang các ngành và các doanh nghiệp khác. Chính sự lan tỏa này sẽ thúc đẩy tinh thần kinh doanh trong khu vực tư nhân, khơi dậy động lực phát triển bền vững cho toàn nền kinh tế”, TS Việt cho hay.

Còn theo chuyên gia kinh tế trưởng của BIDV, T.S Cấn Văn Lực: Cần xâu chuỗi lại quan điểm và tư tưởng của Đảng và Nhà nước về kinh tế tư nhân qua các mốc quan trọng từ Đại hội Đảng lần thứ VI năm 1986 đến nay, quan điểm và tư duy về kinh tế tư nhân ngày càng được nâng cấp lên tầm cao hơn.

Theo ông Lực: Tổng Bí thư đã nhấn mạnh kinh tế tư nhân là "động lực quan trọng nhất" trong tăng trưởng kinh tế, xứng đáng với vị trí đó vì khu vực này đang đóng góp "50,3% GDP".

Đồng thời, Nghị quyết 45 của Chính phủ, ban hành ngày 21/3/2023, đã bổ sung thêm hai chỉ tiêu quan trọng: đến năm 2025, trong số 1,5 triệu doanh nghiệp, có 60% – 70% là doanh nghiệp có quy mô vừa và lớn; đến năm 2030, có khoảng 35% – 45% doanh nghiệp tư nhân có hoạt động đổi mới sáng tạo.

“Có thể thấy, các chính sách và mục tiêu cho khu vực kinh tế tư nhân trước đây còn dè dặt, nhưng hiện nay đã mạnh mẽ và rõ ràng hơn nhiều”, T.S Lực nhấn mạnh.

Cân nhắc 7 bài học kinh nghiệm quý từ chủ trương phát triển kinh tế tư nhân của Trung Quốc

Lấy kinh nghiệm Trung Quốc, TS Lực cho biết nước này có hàng loạt chính sách đột phá để phát triển kinh tế tư nhân. Đầu tiên là cần có sự thống nhất và nhất quán về tư duy đối với kinh tế tư nhân, coi kinh tế tư nhân là "động lực quan trọng nhất" trong tăng trưởng kinh tế và là lực lượng nòng cốt trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Thứ hai, phải hoàn thiện thể chế, nhất là đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Nên sửa đổi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, giảm thuế cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ xuống "15% – 17%" thay vì "20%" hiện tại. Cần quyết liệt cắt giảm 30% thủ tục hành chính, chi phí kinh doanh và thời gian giải quyết công việc hành chính.

Thứ ba, cần phân loại doanh nghiệp để có chính sách quản lý phù hợp theo quy mô và tính chất hoạt động. Chính sách và cơ chế hỗ trợ phải khác nhau cho doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ, tránh áp dụng chung một khung quản lý cho tất cả.

Thứ tư, cần xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tư nhân, hỗ trợ doanh nghiệp dựa trên mức độ đóng góp thực tế cho ngân sách, việc làm và xã hội.

Thứ năm, cần tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, đảm bảo doanh nghiệp tư nhân được thực hiện đầy đủ ba quyền cơ bản: "quyền tài sản", "quyền tự do kinh doanh" trong những ngành nghề pháp luật không cấm và "quyền cạnh tranh bình đẳng".

Thứ sáu, cần khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp siêu nhỏ, miễn thuế thu nhập trong "3 – 5 năm đầu" để nuôi dưỡng nguồn thu. Đơn giản hóa thủ tục thành lập và hỗ trợ họ trong công tác kế toán, quản lý.

Cuối cùng, bản thân doanh nghiệp tư nhân cũng cần tuân thủ pháp luật, nâng cao chuẩn mực và đạo đức kinh doanh, đóng góp tích cực cho sự phát triển của đất nước.

×