Cảnh báo từ thị trường sầu riêng xuất khẩu

Trong những năm gần đây, cây sầu riêng tại Việt Nam đã phát triển vượt bậc cả về sản lượng và giá trị.

Theo số liệu thống kê, chỉ tính trong năm 2024, xuất khẩu sầu riêng đã mang về hơn 3,2 tỷ USD. Trong đó, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng Việt Nam lớn nhất.

Để xuất khẩu được vào thị trường này, sầu riêng phải có nguồn gốc rõ ràng, sản xuất trong vùng trồng được cấp mã số, đảm bảo chất lượng, đặc biệt là không được phép vượt ngưỡng các chất cấm.

Dẫu vậy, bên cạnh hầu hết các lô hàng đạt chuẩn, vẫn còn những lô hàng sầu riêng của Việt Nam bị thị trường nước bạn cảnh báo về dư lượng cadimi vượt ngưỡng cho phép. Thậm chí, nhiều lô hàng bị trả về.

Năm 2023, Trung Quốc đã trả về 30 lô hàng sầu riêng vì có chất cadimi vượt ngưỡng cho phép. Đầu năm 2025, Trung Quốc tiếp tục cảnh báo về dư lượng cadimi trong sầu riêng Việt Nam.

Ông Trần Thiện Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Khánh Hòa cho biết, hằng năm, đoàn công tác của tỉnh đều tiến hành kiểm tra, lấy mẫu đối với thực phẩm nông, lâm, thủy sản nói chung và sầu riêng nói riêng để phân tích, đánh giá các hàm lượng, dư lượng chất cấm.

Người tiêu dùng Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) quét mã truy xuất nguồn gốc có trên sản phẩm sầu riêng trồng tại huyện Khánh Sơn. 14 mẫu sầu riêng được lấy ở Khánh Sơn có hàm lượng cadimi chỉ 0,0015mg/kg, rất thấp so với hàm lượng cadimi cho phép tồn dư trên trái sầu riêng xuất khẩu...

Năm 2024, đoàn kiểm tra, giám sát mã số vùng trồng của tỉnh đã tiến hành lấy 14 mẫu của 14 vùng trồng sầu riêng xuất khẩu trên địa bàn huyện Khánh Sơn để kiểm tra các chỉ số an toàn theo quy định.

Các mẫu quả sầu riêng được lấy để phân tích dư lượng về phân bón, kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật, hàm lượng vi sinh vật như nấm, rệp sáp…, trong đó đặc biệt chú ý đến dư lượng cadimi.

Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, các mẫu sầu riêng đều đạt yêu cầu về chỉ tiêu chất lượng, trong đó chỉ số cadimi rất thấp.

Cụ thể, theo quy định của nước nhập khẩu, lượng cadimi trong sầu riêng không được vượt quá 0,05mg/kg. Trong khi 14 mẫu sầu riêng được lấy ở Khánh Sơn có hàm lượng cadimi chỉ 0,0015mg/kg.

Theo cơ quan chuyên môn, cadimi (tên tiếng Anh là Cadmium) và các hợp chất của nó, cũng như asen, chì, thủy ngân là những chất cực độc, bị cấm trong thực phẩm. Ông Trần Thiện Hùng cho biết, việc sản phẩm sầu riêng có dư lượng cadimi do 2 nguyên nhân chính.

Một là do đất, nước ngầm, nước tưới ở một số vùng trồng sầu riêng có chứa hàm lượng cadimi tự nhiên cao.

Nguyên nhân thứ 2, cũng là nguyên nhân chính, đó là trong quá trình canh tác, việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không rõ nguồn gốc, không nằm trong danh mục cho phép, hoặc lạm dụng thuốc, phân bón hóa học là nguồn cung cấp cadimi cho cây.

Ngoài ra, một số cơ quan chuyên môn khuyến cáo việc lạm dụng phân DAP cũng là một nguyên nhân.

Ngoài cadimi, thời gian gần đây, thông tin một số lô sầu riêng của Việt Nam xuất khẩu bị phát hiện chứa chất cấm vàng O đã ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của nông sản Việt Nam.

Theo lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, để trái sầu riêng có phần vỏ vàng đều, đẹp mắt, một số người đã sử dụng chất vàng O, một chất nhuộm công nghiệp độc hại, bị cấm tuyệt đối trong thực phẩm để nhuộm màu cho trái sầu riêng.

Thêm 8 vùng trồng sầu riêng xuất khẩu được cấp mã số

Quá trình kiểm nghiệm mẫu đất, nước và sản phẩm sầu riêng Khánh Hòa liên tục trong các năm qua đã giúp cho loại đặc sản này đang được xếp vào diện an toàn.

Đặc biệt, tháng 5 vừa qua, đã có thêm 8 mã số vùng trồng và 1 mã số đóng gói sầu riêng của Khánh Hòa được cấp. Đây là tấm vé thông hành để xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc.

Cụ thể, tháng 5-2025, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã phê duyệt thêm 8 mã số vùng trồng sầu riêng ở Khánh Sơn với diện tích 180.36ha và 1 mã số đóng gói xuất khẩu sầu riêng ở Cam Ranh.

Như vậy, đến nay, toàn tỉnh có 23 mã số sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc với diện tích 610,96ha; 2 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng với công suất hàng trăm tấn mỗi ngày xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, đó là cơ sở đóng gói của Công ty Cổ phần Kho lạnh Biển Sáng tại Khu Công nghiệp Suối Dầu (xã Suối Tân, huyện Cam Lâm) và Công ty TNHH Một thành viên Sản xuất thương mại Anh Nhân tại phường Cam Nghĩa (TP. Cam Ranh).

Theo lãnh đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Khánh Hòa, sau khi được cấp, việc giám sát các mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu và tiêu thụ nội địa trên toàn tỉnh luôn được cơ quan chuyên môn tăng cường thực hiện.

Cùng với phổ biến, hướng dẫn các cơ sở được cấp mã số tuân thủ đúng các quy định của Việt Nam và nước nhập khẩu, cơ quan chuyên môn cũng yêu cầu cơ sở thực hiện kiểm tra, kiểm soát các lô hàng trước khi xuất khẩu để đảm bảo không nhiễm đối tượng kiểm dịch thực vật mà Trung Quốc quan tâm và tuân thủ các yêu cầu kiểm dịch, an toàn thực phẩm, đảm bảo các vùng trồng, cơ sở đóng gói được cấp mã số tiếp tục duy trì các điều kiện, yêu cầu theo quy định của nước nhập khẩu.

Đồng thời, kịp thời tạm dừng hoặc thu hồi mã số đối với các vùng trồng không còn duy trì đủ điều kiện, yêu cầu của nước nhập khẩu.

Một vườn sầu riêng đạt chuẩn VietGAP của nông dân ở xã Ba Cụm Nam, huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa.

Vào thời điểm thu hoạch sầu riêng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa (từ tháng 7 đến tháng 8), đoàn kiểm tra, giám sát mã số vùng trồng của tỉnh sẽ kiểm tra, giám sát tại các vùng trồng sầu riêng đã được cấp mã số, nhất là các mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. '

Trong quá trình giám sát sẽ tiến hành lấy mẫu quả để phân tích dư lượng các chất cấm, sinh vật gây hại theo quy định.

Ông Đinh Văn Dũng - Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa cho biết, đến nay, toàn huyện có gần 400ha sầu riêng đạt chuẩn VietGAP, hàng chục héc-ta sầu riêng theo hướng hữu cơ; nhiều nông dân, doanh nghiệp đã đầu tư máy móc, trang thiết bị để chế biến, nâng cao giá trị gia tăng cho sầu riêng như: Sấy thăng hoa, sấy lạnh, làm kem sầu riêng...

Thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn đã được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa và được vinh danh là "Thương hiệu Vàng nông sản Việt Nam"...

Trên địa bàn huyện Khánh Sơn, người dân sản xuất sầu riêng phần lớn đã sử dụng phân bón, thuốc hữu cơ vi sinh, hạn chế sử dụng phân bón hóa học.

Đối với những cảnh báo từ thị trường nhập khẩu, đặc biệt là Trung Quốc về dư lượng cadimi vượt ngưỡng cho phép trong sầu riêng Việt Nam, cùng với nỗ lực của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, việc phát huy, nhân rộng các mô hình trồng trọt an toàn trên địa bàn huyện tiếp tục được đẩy mạnh.

Hoạt động này đảm bảo duy trì và phát huy thế mạnh chất lượng thơm ngon đặc trưng của sầu riêng cơm vàng hạt lép Khánh Sơn. Đồng thời, không ngừng gia tăng giá trị sản phẩm, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của thị trường.

×