Theo số liệu do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố hôm thứ Tư (16/4), tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc đã tăng 5,4% trong quý đầu tiên năm 2025 so với cùng kỳ năm trước, vượt qua mức dự báo khoảng 5,1%. So với quý trước (tháng 10 đến tháng 12/2024), GDP đã tăng 1,2% trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3/2025.

Những số liệu này phản ánh tình hình kinh tế khả quan của Trung Quốc trước khi ông Trump chính thức nâng mức thuế nhập khẩu với hàng hóa Trung Quốc lên tới 145% vào đầu tháng 4. Theo các chuyên gia, điều này cho thấy một phần tăng trưởng có thể đến từ hiện tượng “gom hàng trước” – khi doanh nghiệp tăng cường nhập khẩu, sản xuất và xuất khẩu trước khi các mức thuế mới có hiệu lực.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ đối mặt với sự chững lại rõ rệt và thậm chí, tăng trưởng còn có thể "giảm sốc" trong những tháng tới, khi mức thuế cao tới 145% của Mỹ bắt đầu có hiệu lực. Đáp trả, Bắc Kinh cũng đã áp thuế 125% lên hàng hóa của Mỹ, đồng thời nhấn mạnh cam kết giữ cho thị trường Trung Quốc mở cửa với thương mại và đầu tư quốc tế.

Trung Quốc tăng trưởng nhờ xuất khẩu, quảng bá vai trò ổn định giữa bất ổn toàn cầu

Năm 2024, xuất khẩu đóng góp lớn vào mức tăng trưởng 5% của Trung Quốc và mục tiêu năm 2025 vẫn là duy trì con số này. Trong quý I, nền kinh tế Trung Quốc tăng 1,2% so với quý trước đó, giảm tốc so với mức 1,6% của quý IV/2024.

Phát biểu sau khi công bố dữ liệu tăng trưởng, Đại diện Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc – ông Thịnh Lai Vận – cho biết trong ngắn hạn, thuế quan sẽ gây áp lực lên kinh tế nước này, nhưng không thể làm chệch hướng tăng trưởng dài hạn. Ông cho biết tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ hiện chỉ còn dưới 15% tổng kim ngạch, so với hơn 19% cách đây 5 năm.

“Cơ sở kinh tế của Trung Quốc ổn định, có sức bật và tiềm năng lớn. Chúng tôi có đủ tự tin và năng lực để đối phó với các thách thức bên ngoài và hoàn thành mục tiêu phát triển đã đề ra,” ông Thịnh nhấn mạnh.

Xuất khẩu Trung Quốc trong tháng 3 tăng hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái, và tăng gần 6% trong cả quý I tính theo giá trị USD – chủ yếu do hiện tượng “gom hàng trước” khi doanh nghiệp lo ngại thuế của ông Trump sẽ sớm có hiệu lực. Điều này cũng giúp sản xuất công nghiệp khởi sắc thời gian qua.

Sản lượng công nghiệp tăng 6,5% trong quý I so với năm ngoái, trong đó sản xuất thiết bị công nghệ tăng gần 11%. Một số ngành tăng trưởng mạnh gồm: xe điện và xe hybrid (+45,4%), máy in 3D (+gần 45%) và robot công nghiệp (+26%).

Ông Thịnh nhấn mạnh rằng các mức thuế mới của Mỹ "vi phạm luật pháp quốc tế và các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), đồng thời gây hậu quả nghiêm trọng cho trật tự kinh tế toàn cầu. Theo Phó Cục trưởng Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, Bắc Kinh "kiên quyết phản đối các rào cản thuế quan và hành vi bắt nạt thương mại" của Mỹ.

Tuy nhiên, ông cũng khẳng định những con số tăng trưởng tích cực cho thấy sự “kiên cường” của nền kinh tế Trung Quốc trong bối cảnh đầy thách thức. Ông nói rằng chính phủ Bắc Kinh sẽ có những biện pháp chủ động hơn để thúc đẩy tăng trưởng, với "kho công cụ chính sách mạnh mẽ" sẵn sàng để hỗ trợ nền kinh tế.

Trung Quốc thời gian gần đây cũng liên tục tổ chức các hội chợ thương mại quốc tế, nhằm thu hút đối tác mới ngoài Mỹ và khẳng định vị thế là trung tâm sản xuất toàn cầu.

Những yếu tố kìm hãm tăng trưởng

Dù tốc độ tăng trưởng khá nhanh so với mặt bằng thế giới, kinh tế Trung Quốc vẫn gặp khó khăn trong việc hồi phục hoàn toàn sau đại dịch COVID-19. Suy giảm trong lĩnh vực bất động sản đã đẩy tỷ lệ thất nghiệp tăng cao, khiến người dân thắt chặt chi tiêu.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) quý I giảm 0,1%, phản ánh nhu cầu yếu so với nguồn cung. Đầu tư vào bất động sản giảm gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái, dù chính phủ đã có nỗ lực nới lỏng tín dụng để kích cầu nhà ở.

Trong bối cảnh đó, khủng hoảng thuế quan lại là một cú đòn mới, đe dọa mục tiêu khôi phục niềm tin tiêu dùng và khuyến khích doanh nghiệp tuyển dụng thêm lao động.

Giới chuyên gia đã bày tỏ thận trọng trước khả năng diễn biến bất ngờ từ phía chính quyền Trump. Theo nhóm phân tích của ngân hàng UBS, “trong bối cảnh hai tuần vừa qua, rất khó để dự đoán chính xác diễn biến sắp tới của cuộc chiến thuế giữa Mỹ và Trung Quốc".

Theo các chuyên gia, tác động từ cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới dự kiến sẽ rõ nét từ tháng 4, khi các doanh nghiệp Trung Quốc tạm dừng đơn hàng và cắt giảm sản lượng để đối phó.

Dù vậy, IMF và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vẫn giữ dự báo tăng trưởng của Trung Quốc ở mức khoảng 4,6% cho năm nay.

Sau khi nhậm chức, ông Trump ban đầu tăng thuế lên hàng Trung Quốc thêm 10%, rồi 20%, và giờ lên tới 145% – khiến phần lớn hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ chịu mức thuế khổng lồ.

UBS ước tính nếu thuế giữ nguyên, xuất khẩu Trung Quốc sang Mỹ có thể giảm tới 2/3 trong vài tháng tới, còn tổng kim ngạch xuất khẩu toàn cầu của nước này có thể giảm 10% theo giá trị USD. UBS cũng hạ dự báo tăng trưởng năm 2025 của Trung Quốc từ 4% xuống còn 3,4%, và có thể chỉ đạt 3% vào năm 2026.

×