Loài tre trinh vốn là cây chống đói...

Trao đổi với PV Báo điện tử Dân Việt, ông Hoàng Văn Đoan - Chủ tịch UBND xã Tri Phú cho biết, tre trinh là giống tre bản địa ở địa phương. Loài tre này mọc và phát triển rất nhanh tại các vùng núi ở Chiêm Hóa.

Trước đây, do việc trồng lúa, ngô... ở Tri Phú còn gặp nhiều khó khăn nên người dân thiếu đói triền miên phải lên rừng lấy măng, rau về ăn.

Theo ông Đoan, tre trinh “đẻ” khỏe, càng lớn nhanh, măng càng ra nhiều, năm sau đẻ gấp đôi năm trước.

So với cây tre trinh, cây ngô làm tốn công sức hơn, hiệu quả kinh tế chưa chắc bằng. Trong khi đó, giống tre bản địa không mất công chăm sóc, bón phân hay phun thuốc phòng trừ sâu bệnh.

So với các cây trồng khác, tre trinh có ưu điểm vượt trội là được tận thu, từ măng, thân đến lá. Mùa nào loại đó, đầu năm “bí” tiền người có thể tỉa cây bán cho các cơ sở làm giấy, đồ thủ công mỹ nghệ, giữa năm bà con lại tập trung thu măng, cuối năm thì bán lá cho các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu.

Đặc biệt, cây tre trinh ra măng đúng tháng giáp hạt. Nhờ bán măng, bà con trong bản có thêm tiền đong gạo, mua thức ăn, nên không có hộ dân nào bị đói mùa giáp hạt.

Anh Triệu Văn Thắng ở Bản Tát, xã Tri Phú, huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang) đã đầu tư hàng trăm triệu đồng xây dựng lò sấy măng tre trinh để bán. Ảnh: Hải Đăng

Cũng theo ông Đoan, do là xã đặc biệt khó khăn, những năm trước đây, xã Tri Phú có tỷ lệ hộ nghèo rất cao, có thời điểm lên đến gần 100%.

Nhờ việc xác định đưa cây tre trinh vào cơ cấu cây trồng chính hàng năm nên khi có nguồn lực đầu tư từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, xã Tri Phú đã dồn vốn để hỗ trợ bà con mở rộng diện tích và chăm sóc tre chuyên nghiệp và bài bản hơn.

Đồng thời, xã cũng tích cực hướng dẫn, hỗ trợ người dân làm thủ tục vay vốn từ các ngân hàng, vừa phối hợp với các trung tâm dạy nghề, các cơ quan chuyên môn của huyện tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo người dân cắt tỉa, chăm sóc, bón phân, thu hoạch và sơ chế, đóng góp đến các kỹ năng giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm.

"Các năm trước đây, bà con thường có thói quen vừa thu măng và chặt thân tre bừa bãi, tự phát. Thậm chí khi lấy măng xong, mọi người không quay lại chăm sóc nhưng đến mùa lại lên nương thu hoạch nên chất lượng sản phẩm kém dần qua các năm.

Từ khi được hướng dẫn, áp dụng kỹ thuật mới, người dân đã dần thay đổi tư duy vừa thu hoạch vừa chăm sóc giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh và cho chất lượng sản phẩm cao hơn", ông Đoan nói thêm.

Đặc biệt, tháng 6/2021, Hội Nông dân xã Tri Phú đã thành lập Tổ hội nông dân nghề nghiệp măng tre trinh thôn Bản Tát. Tổ hội nông dân nghề nghiệp măng tre trinh thôn Bản Tát, xã Tri Phú có 07 thành viên, do ông Hoàng Văn Chấn, Bí thư chi bộ, trưởng thôn Bản Tát làm tổ trưởng.

Từ khi ra mắt, Tổ hội nông dân măng tre trinh Bản Tát đã thông qua quy chế hoạt động mỗi tháng ít nhất họp 1 lần giúp các thành viên có cơ hội trao đổi kỹ thuật, kinh nghiệm trong trồng và chăm sóc cây tre và sản xuất chế biến măng tre trinh đảm bảo quy trình đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm...

Ông Đoan tiết lộ: Khoảng năm 2020, tôi về làm Chủ tịch xã, Tri Phú, huyện Chiêm Hóa (tỉnh Tuyên Quang) có trên 1.000 hộ dân, với tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 95%; trong đó tỷ lệ hộ nghèo còn cao, chiếm trên 90%.

Nhờ có sự hỗ trợ từ các Chương trình mục tiêu quốc gia cùng sự nỗ lực vào cuộc của chính quyền địa phương. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã chỉ còn khoảng 50%, tương đương với khoảng 700 hộ.

Chia sẻ thêm với chúng tôi về kế hoạch giảm nghèo của địa phương trong các năm tới, Chủ tịch UBND xã Tri Phú khẳng định: Từ sự tiếp sức của các chương trình mục tiêu quốc gia, trong giai đoạn từ 2026 đến 2030, Tri Phú đang đặt mục tiêu giảm thêm khoảng gần 600 hộ nghèo.

Riêng trong năm 2025, từ nguồn vốn của chương trình giảm nghèo khoảng trên 1,2 tỷ đồng, xã đang lên kế hoạch xây dựng 2 mô hình trồng tre lục trúc lấy măng và nuôi ngựa thương phẩm và rất kỳ vọng, cây, con mới sẽ giúp người dân có thêm sinh kế để sản xuất hiệu quả và có thu nhập cao hơn.

"Sắp tới, xã sẽ vừa hỗ trợ kinh phí, cấp cây, con giống vừa phối hợp với các cơ quan chuyên môn để chuyển giao kỹ thuật mới giúp người dân chăm sóc cây, con thuận lợi và có thu nhập ngay", ông Đoan khẳng định.

Thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm từ giống tre nghe tên lạ hoắc

Ông Đoan cho biết thêm, từ một cây chống đói cho người dân đến giờ tre trinh đã và đang mang lại thu nhập cao cho người dân ở Tri Phú. Hiện, toàn xã có khoảng trên 200ha tre với khoảng trên dưới 600 hộ dân tham gia trồng, thu hoạch chế biến măng tre.

Mấy năm trở lại đây, nhiều hộ dân trên địa bàn đã mạnh dạn đầu tư làm lò hấp, sấy hiện đại giúp công việc chế biến măng đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Trong đó, có hộ dân đã xây dựng được thương hiệu riêng cho măng trinh.

Nổi bật trong số đó, có hộ gia đình anh Triệu Văn Thắng ở Bản Tát đã xây dựng được thương hiệu " Măng tre trinh Triệu Thắng", sản phẩm đã được công nhận OCOP 3 sao.

Trung bình mỗi năm, hộ dân này bán ra thị trường hàng chục tấn măng tươi, khô... thu về hàng trăm triệu đồng. Bên cạnh đó, mô hình của anh Thắng giúp bao tiêu sản phẩm và tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động ở địa phương.

Chia sẻ với chúng tôi, anh Triệu Văn Thắng cho biết, thời điểm này gia đình anh đang tích cực chăm sóc tre để chuẩn bị vào vụ thu hoạch măng mới.

Hằng năm vào khoảng tháng 5 đến tháng 10, lò hấp, sấy măng của anh Triệu Văn Thắng, xã Tri Phú, huyện Chiêm Hóa (tỉnh Tuyên Quang) luôn tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động ở địa phương. Ảnh: Hải Đăng.

"So với các cây trồng khác, tre trinh không mất nhiều công chăm sóc, bón phân, phun thuốc trừ sâu nên người dân vừa đỡ tốn công chăm sóc và sản phẩm làm ra luôn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm giúp sản phẩm tiêu thụ rất thuận lợi", anh Thắng nói và cho rằng: Với diện tích khoảng 4ha tre trinh, hằng năm vụ thu hoạch kéo dài từ tháng 6 đến tháng 10, gia đình anh thu được khoảng 50 tấn măng tươi và chế biến được khoảng 2 tấn măng khô.

"Từ khi đầu tư lò sấy bằng năng lượng mặt trời trị giá hơn 200 triệu đồng giúp gia đình chủ động được việc sản xuất măng khô mà không phải lo phụ thuộc vào thời tiết như trước đây. Hơn nữa, nhờ việc xây dựng thành công thương hiệu "Măng tre trinh Triệu Thắng" giúp gia đình tiêu thụ sản phẩm thuận lợi với giá cao hơn", anh Thắng khẳng định.

Ông Hoàng Văn Đoan cho biết: Tính đến nay, toàn xã có 662 hộ nghèo được tiếp cận các nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội với tổng dư nợ đạt trên 40 tỷ đồng. Nhờ có sự hỗ trợ từ nguồn vốn vay trên và từ các chương trình mục tiêu quốc gia, đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã đã và đang giảm rõ rệt. Từ hơn 900 hộ năm 2020 xuống còn 700 hộ năm 2025.

×