Về quê giữ nghề truyền thống

Về xã Quỳnh Văn (huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) không khó bắt gặp những cánh đồng muối trắng muốt và những người diêm dân đang hăng say lao động, chắt lọc tinh hoa của biển. Không ít người dân trong số họ đang liên kết với công ty chị Thắm để sản xuất muối NanoSalt, giúp họ có thêm thu nhập từ nghề truyền thống cũng như gìn giữ nghề đã gắn bó với cha ông họ hàng trăm năm trước.

Chị Thắm sinh năm 1992, tốt nghiệp ngành Kinh tế đối ngoại, Trường Đại học Ngoại thương, nổi tiếng học giỏi từ bé. Sau khi ra trường, đứng trước nhiều sự lựa chọn nghề nghiệp hấp dẫn nơi thị thành, chị Thắm đã chọn về quê khởi nghiệp với hy vọng hái được trái ngọt từ biển mặn.

Là một người con đất Quỳnh Lưu, chị Thắm nhận thấy nghề làm muối truyền thống của quê hương đang bị mai một nghiêm trọng vì nghề cho thu nhập quá thấp mà lại vất vả, một nắng và rất nhiều sương. Tuy gia đình chị vốn có công ty sản xuất máy nông nghiệp, kinh tế khá giả nhưng chị luôn đau đáu với nghề muối cũng như thấu hiểu sự vất vả của diêm dân, chị đã đi đến ý tưởng chế biến sâu muối nhằm giảm độ mặn và tăng đa khoáng.

"Người Việt thường có xu hướng ăn mặn như vậy ảnh hưởng không tốt đến hệ tim mạch, dễ gây đột qụy... Vì vậy, đội ngũ NanoSalt muốn làm ra loại muối giảm đến 50% Natri, bổ sung các vi khoáng có lợi cho sức khỏe, từ đó cũng giúp cho bà con làm muối có thu nhập tốt hơn từ nghề truyền thống", chị Thắm cho biết.

Chị Thắm đã cùng cộng sự nghiên cứu suốt 5 năm để tìm ra công nghệ chế biến sâu các loại muối từ mật muối – một thứ nguyên liệu mà trước kia người dân thường bỏ đi sau khi thu hoạch muối thô.

"Mật muối là phần nước biển cô đặc và giàu dinh dưỡng còn đọng lại trên các ruộng muối. Mật muối sau khi thu mua sẽ được tạo thành muối Natri clorua bằng thiết bị cô đặc, phần dung dịch còn lại sau lúc cô đặc sẽ được kết tinh lạnh ở nhiệt độ phù hợp để lấy tiếp muối Magie sulfat và Magie clorua", chị Thắm cho biết.

Sau bước kết tinh sẽ tiến hành sấy, trộn, li tâm tách nước và nghiền để tạo ra được hạt muối. Quá trình phối trộn sau đó sẽ giúp tạo ra được một loại muối sàng mặn, đặc biệt giảm hàm lượng Natri clorua và bổ sung các khoáng chất có lợi khác.

Quy trình của công nghệ NanoSalt gồm 6 bước cũng như thay đổi nhiệt độ để tách loại khoáng khác nhau trong muối tạo ra các sản phẩm như muối Magie hay còn gọi là muối đắng Epsom, muối Kali, muối Natri. Công nghệ NanoSalt hội tụ những yếu tố truyền thống và hiện đại, phù hợp với dòng mật muối của địa phương. Vào tháng 6/2022, các dòng muối giảm mặn đa khoáng của chị Thắm chính thức ra đời và được đông đảo khách hàng đón nhận.

Nâng cao giá trị muối Việt Nam

Nếu như mật muối trước kia chỉ là nguyên liệu thừa trên đồng ruộng thì nay đã được công ty của chị Thắm thua mua với giá bằng một nửa muối thô (giá từ 1.000 – 1.500 đồng/lít) giúp người dân có thêm thu nhập từ nghề làm muối, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn ven biển.

"Hiện tại ở Quỳnh Lưu có khoảng 660ha sản xuất muối phơi cát truyền thống và đang có khoảng 30 ngàn tấn mật muối đưa ra môi trường. Thông thường bà con nông dân sẽ dẫn mật muối vào làm nguồn nguyên liệu nuôi trồng và không tận thu được hết giá trị của muối, rất lãng phí, chưa kể còn làm ảnh hưởng đến môi trường", chị Thắm tâm sự.

Chị Thắm cho biết, những tinh hoa của biển sẽ được chắt lọc và tinh chế, giảm độ mặn xuống 50%, bổ sung 60 vi khoáng tốt cho cơ thể và được phân tách từ 100% khoáng biển tự nhiên mà vẫn giữ nguyên vị mặn truyền thống của muối. Hiện nay, công ty chị Thắm đã cho ra đời 4 nhóm sản phẩm gồm: muối dinh dưỡng giàu khoáng, muối dược liệu, muối làm đẹp và muối y tế.

"NanoSalt không chỉ là gia vị mà còn là thực phẩm cân bằng khoáng chất tốt cho cơ thể, an toàn, tự nhiên giúp bảo vệ sức khỏe", chị Thắm tâm niệm.

Khi kết hợp với công ty của chị Thắm, diêm dân được cung cấp dụng cụ tích trữ, họ chỉ cần gom nước ót lại và khi đầy thùng sẽ có người của công ty đến chở đi. Ước tính, thu nhập từ nghề làm muối của một diêm dân tăng gấp 1,5 lần so với trước nhờ tận dụng mật muối. Trong quá trình khởi nghiệp, chị Thắm cũng gặp không ít khó khăn như thiếu kiến thức, tài liệu hướng dẫn, sự kiên định sau nhiều lần thử nghiệm thất bại cũng như một nguồn tài chính ổn định lâu dài cho cả hành trình.

Được người tiêu dùng đón nhận, chị Thắm mở rộng kinh doanh và có chuỗi phân phối trên toàn quốc. Trong năm 2024, doanh số của công ty ABACA Việt Nam đạt gần 21 tỷ đồng với 122 đại lý trên 50 tỉnh thành cả nước, 2.100 điểm bán lẻ sản phẩm trên toàn quốc, lợi nhuận đạt 2,1 tỷ đồng.

Mỗi tháng, công ty chị Thắm thu mua khoảng 60 tấn muối biển, 50m3 mật muối của diêm dân, bao tiêu mật muối cho 12 hợp tác xã, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao thu nhập cho hàng ngàn bà con diêm dân ở huyện Quỳnh Lưu.

Đưa vị mặn quê hương vươn tầm

Với kiến thức nền tảng về xuất nhập khẩu, marketing từ hồi học đại học, chị Thắm đã đưa sản phẩm muối NanoSalt đến với các thị trường khó tính trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc... Sau khi được phía đối tác khảo sát chất lượng và phân tích hàm lượng khoáng tốt cho sức khỏe tim mạch, muối NanoSalt đã được trực tiếp cung ứng cho hệ thống siêu thị bán lẻ tại các quốc gia trên.

Trước đây, diêm dân Quỳnh Lưu xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản khoảng 35.000 tấn muối một năm và thuộc khu vực có chất lượng muối cao so với các địa phương khác. Tuy nhiên, người dân vẫn không mặn mà với nghề muối, bao nhiêu giọt mồ hồi mặn đắng nhỏ xuống đồng muối nhưng mang về thu nhập chưa tương xứng. Vì vậy, NanoSalt ra đời như một làn gió mới thổi vào ngành diêm nghiệp của Việt Nam nói chung và Quỳnh Lưu nói riêng, phát triển hệ sinh thái sản phẩm chế biến sâu từ muối nhằm chăm sóc sức khỏe cho người tiêu dùng, góp phần gìn giữ nghề truyền thống.

Là một đảng viên trẻ với tinh thần dấn thân, dám nghĩ dám làm, chị Thắm còn đang ấp ủ nhiều dự định khác để phát triển toàn diện nghề làm muối địa phương như đẩy mạnh mô hình du lịch trải nghiệm cánh đồng muối, phát triển các sản phẩm mới như cốt gừng muối, muối sáp giữ ấm, muối ngâm chân...và mở rộng thị trường quốc tế đưa muối Việt đi xa hơn, bền vững hơn.

Chị Thắm cho biết, muối NanoSalt vừa được lựa chọn tham gia Chương trình đào tạo nông nghiệp tiên tiến và Giao lưu thanh niên nông thôn Việt Nam – Hàn Quốc sẽ được tổ chức tại TP Seoul trong thời gian tới.

“Các sản phẩm của NanoSalt cũng đang tham gia đánh giá sản phẩm OCOP của huyện Quỳnh Lưu 2025, đồng thời muối NanoSalt vừa mới có mặt tại siêu thị GO! Vinh, đó là những vị ngọt mà tôi cùng cộng sự đang tìm thấy từ biển mặn”, chị Thắm chia sẻ.

Tính đến nay, công ty của chị Thắm đã cung ứng ra thị trường 24 sản phẩm chế biến sâu từ muối. Sản phẩm muối NanoSalt được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao tỉnh Nghệ An năm 2022, chị Thắm cũng đã giành giải Ba cuộc thi Sáng tạo Khoa học Công nghệ Việt Nam VIFOTEC năm 2022 với Ứng dụng 03 sáng chế khoa học công nghệ chế biến sâu ngành muối, giải thưởng Lương Định Của năm 2023 của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh...

×