Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát

Thời gian qua, vi phạm hành lang thoát lũ sông Hồng, sông Đuống đoạn chảy qua địa phận Hà Nội xảy ra tràn lan. Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội đã vào cuộc, thành lập đoàn giám sát để lập lại trật tự, trả lại hành lang thoát lũ của những tuyến sông quan trọng với đời sống hàng vạn cư dân Thủ đô.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 1.

Thời gian qua, vi phạm hành lang thoát lũ sông Hồng, sông Đuống đoạn chảy qua địa phận Hà Nội xảy ra tràn lan. Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội đã vào cuộc, thành lập đoàn giám sát để lập lại trật tự, trả lại hành lang thoát lũ của những tuyến sông quan trọng với đời sống hàng vạn cư dân Thủ đô.

LTS: Nhiều năm qua, vi phạm hành lang thoát lũ sông Hồng, sông Đuống đoạn chảy qua địa phận Hà Nội xảy ra tràn lan. Hàng loạt nhà xưởng, kho bãi tập kết, nhà hàng ăn uống, nhà dân... mọc lên nhan nhản, đe dọa không gian thoát lũ.

Những công trình nhân tạo vi phạm hàng loạt quy định của pháp luật hiện hành như Luật Đê điều, Luật Phòng chống thiên tai, Luật Xây dựng, Luật Đất đai… Đã đến lúc cần có một quy hoạch tổng thể về hàng lang thoát lũ sông Hồng đến cấp xã, phường trên địa bàn TP Hà Nội. Cần có những giải pháp để bảo vệ, sử dụng hành lang thoát lũ sông Hồng hiệu quả, tránh lãng phí tài nguyên đất, thất thu thuế, phí; giúp bà con nông dân phát triển kinh tế - xã hội.

Trước thực trạng trên, các đại biểu dân cử tại Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội đã vào cuộc giám sát, làm việc trực tiếp với các địa phương để "cứu" các khu vực hành lang thoát lũ ảnh hưởng đang bị bóp nghẹt từng ngày.

Sự vào cuộc quyết liệt của các vị đại biểu Hội đồng Nhân dân đã thúc đẩy chính quyền địa phương có động thái quyết liệt trả lại hành lang thoát lũ theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, đề xuất giải pháp mang tính khả thi, hiệu quả trong công tác quy hoạch và quản lý, đầu tư xây dựng theo quy hoạch, quản lý đất đai, trật tự xây dựng khu vực bãi sông, ngoài đê sông Hồng, sông Đuống.


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 2.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 3.

Tháng 9/2024, bão số 3 (tên gọi quốc tế Yagi) đổ bộ vào miền Bắc Việt Nam, rất nhiều tỉnh thành bị ảnh hưởng nặng nề, trong đó có Hà Nội.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 4.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 5.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 6.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 7.

 Khi không gặp những trận bão, lũ lụt lớn nhiều người dân và cả chính quyền địa phương chủ quan, cho rằng khu vực hành lang thoát lũ cần được sử dụng để phát triển kinh tế, thay vì để không. Nhưng lũ lụt sau bão số 3 đã chứng minh rõ, các quy định về bảo vệ đê điều, hành lang thoát lũ cần được tuyệt đối tuân thủ. Trong cơn bão lịch sử này, các quận, huyện, thị xã của Hà Nội đã phải sơ tán hơn 78.700 người tránh bão, lụt. Các chuyên gia nhận định, việc vi phạm hành lang thoát lũ khiến thiệt hại vật chất nặng nề hơn, tình trạng ngập lụt tại Hà Nội trở trên trầm trọng hơn dự kiến. 


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 8.

Đi dọc sông Hồng, sông Đuống, có thể thấy hàng loạt trạm trộn bê tông đến nhà xưởng rộng hàng nghìn mét, bến bãi tập kết vật liệu xây dựng, trông giữ hàng hóa rộng cả chục hec-ta vi phạm hành lang, không gian thoát lũ.


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 9.

Cụm công trình nhà xưởng nằm ngay sát mép sông Hồng, thuộc quận Hai Bà Trưng.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 10.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 11.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 12.

Khu vực còn được biết với tên là cảng Hà Nội. Hàng loạt nhà xưởng lớn nhỏ rộng hàng nghìn mét hoạt động ngày đêm, đe dọa hành lang thoát lũ của khu vực.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 13.

Khu vực nhà xưởng, các bãi khai thác cát nằm sát sông Đuống thuộc địa phận phường Yên Viên, huyện Gia Lâm. Trao đổi với Báo điện tử Dân Việt, ông Hoàng Văn Thắng, Chủ tịch Hội Đập lớn và phát triển nguồn nước Việt Nam cho hay, một trong những nguyên nhân gây ra lũ là do phát triển kinh tế xã hội, trong đó bao gồm 2 yếu tố cơ bản, một là đường giao thông, cầu cống không đủ khả năng thoát lũ, thứ hai là do nhà cửa xây dựng trong hành lang thoát lũ nên làm gia tăng lũ lớn.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 14.

"Việc bảo vệ hành lang thoát lũ sông Hồng là rất cần thiết bởi còn liên quan đến an ninh nguồn nước, an ninh Quốc gia", ông Hoàng Văn Thắng cho biết thêm.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 15.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 16.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 17.

Hàng loạt nhà xưởng rộng hàng nghìn mét, thậm chí hàng chục nghìn mét nằm sát sông Đuống tại huyện Gia Lâm.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 18.

Trên sông Đuống đoạn qua xã Dương Hà, huyện Gia Lâm cũng tồn tại một công trình trạm trộn bê tông lớn nhiều năm nay xây dựng trên đất công do Nhà nước quản lý.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 19.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 20.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 21.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 22.

Công trình hoạt động ngày đêm ngay sát mép sông Đuống. Ông Nguyễn Đức Thịnh, Chủ tịch UBND xã Dương Hà, huyện Gia Lâm lý giải công trình vi phạm hành lang thoát lũ thuộc địa bàn mình quản lý khó xử lý vì "trên bãi canh tác bên kia trên sông khó quản lý". Nhưng vị này cũng xác định, địa điểm xây dựng trạm trộn bê tông nằm ven sông và nằm trong quy hoạch cảng Giang Biên nên vi phạm các quy định về Luật đê điều.


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 23.

Giữa trung tâm Hà Nội, một khu vui chơi giải trí được xây dựng trên diện tích rộng lớn thuộc địa phận phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, cách đó không xa là loạt nhà hàng cũng mọc lên. Vi phạm này còn nằm rải rác trên địa phận các huyện Đông Anh, Thường Tín...


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 24.

Khu du lịch sinh thái, trải nghiệm nằm ở bãi đá sông Hồng, thuộc phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà Nội ngay sát mép sông Hồng, nằm trên không gian thoát lũ sông Hồng.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 25.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 26.

Tại đây những khu nhà lợp tôn, nhà chòi ngắm cảnh, quán nước, cà phê được xây dựng kiên cố, thậm chí chủ đầu tư còn đóng cọc sắt, chằng buộc lưới B40 làm hàng rào sát mép nước sông Hồng.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 27.

Hàng loạt nhà hàng nằm trên khu vực kè Phú Gia thuộc địa phận phường Phú Thượng, quận Tây Hồ.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 28.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 29.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 30.

Theo Kết luận của Thanh tra TP.Hà Nội về việc Thanh tra trách nhiệm đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong hàng chục vụ việc vi phạm pháp luật về đê điều trên địa bàn TP.Hà Nội. Khu vực quận Tây Hồ là "điểm nóng" để xảy ra tình trạng vi phạm hành lang thoát lũ sông Hồng.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 31.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 32.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 33.

Một khu đất trên tại ngách 76/54 phố An Dương thuộc địa phận phường Yên Phụ đã chiếm đất bãi sông. UBND quận Tây Hồ đã ra quyết định xử phạt đồng thời ra quyết định yêu cầu tháo dỡ toàn bộ công trình vi phạm. Tuy nhiên, theo ghi nhận, khu vực này vẫn hoạt động nuôi cá rầm rộ.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 34.

Một nhà hàng, nhà dân nằm ngay sát sông Hồng đoạn chảy qua địa phận xã Hải Bối, huyện Đông Anh.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 35.

Khu vực sông Đuống thuộc địa phận Yên Viên, huyện Gia Lâm, nhiều nhà dân xây dựng, đồ đạc để lộn xộn. Trao đổi với Báo điện tử Dân Việt, ông Nguyễn Ty Niên, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và phòng chống lụt bão (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cho rằng, các công trình nhà ở, nhà xưởng ở ven sông Hồng sẽ gây hưởng lớn việc thoát lũ, nhất là khi mùa mưa bão đang đến gần. Các công trình này sẽ trở thành vật cản dòng chảy, thu hẹp khả năng tiêu thoát lũ. Như vậy, khi lũ dâng cao sẽ gây ảnh hưởng tới đê điều, đe dọa tới tính mạng, tài sản của những bà con Thủ đô ở trong và ngoài đê.


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 36.
Trước thực trạng trên, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 18/QĐ-HĐND thành lập Đoàn giám sát về công tác quy hoạch, quản lý đất đai, trật tự xây dựng khu vực bãi sông, ngoài đê sông Hồng, sông Đuống trên địa bàn toàn thành phố. Tháng 8 và 9/2024, Thường trực HĐND TP Hà Nội đã làm việc với các đơn vị, địa phương nơi có các khu vực bãi sông, ngoài đê sông Hồng, sông Đuống.  

Cũng theo Quyết định này, sau giám sát, Thường trực HĐND thành phố đề xuất các giải pháp mang tính khả thi, hiệu quả trong công tác quy hoạch và quản lý, đầu tư xây dựng theo quy hoạch, quản lý đất đai, trật tự xây dựng khu vực bãi sông, ngoài đê sông Hồng, sông Đuống trên địa bàn, tuân thủ các quy định của pháp luật, các chủ trương, chỉ đạo của Thành ủy.

Chiều 7/10, Đoàn giám sát của Thường trực HĐND TP Hà Nội làm việc với lãnh đạo quận Tây Hồ về công tác quy hoạch, quản lý đất đai, trật tự xây dựng khu vực bãi sông, ngoài đê sông Hồng trên địa bàn quận. Ngay sau đó, chính quyền các cấp tại đây đã vào cuộc xử lý vi phạm. 


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 37.

Ngày 24/10, Uỷ Ban Nhân Dân (UBND) quận Tây Hồ đã tổ chức ra quân xử lý vi phạm Luật Đê điều và phòng chống thiên tai trên địa bàn quận. Lực lượng chức năng quận Tây Hồ đã phối hợp với UBND các phường Phú Thượng, Nhật Tân, Quảng An, Tứ Liên và Phú Thượng tập trung tháo dỡ lều, lán tạm; dỡ các hàng rào quây kín gây ảnh hưởng tới dòng chảy thoát lũ, yêu cầu các hộ gia đình thay thế hàng rào kín bằng hàng rào hở.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 38.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 39.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 40.

Ngoài ra, lực lượng chức năng còn xử lý các điểm tập kết, trung chuyển vật liệu xây dựng lấn chiếm hành lang thoát lũ và bốc xúc, dọn chuyển đổ đất tôn nền khu vực bãi sông Hồng. Phó Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, đợt ra quân xử lý vi phạm Luật Đê điều và phòng chống thiên tai trên địa bàn quận Tây Hồ sẽ được chia ra thành 3 giai đoạn. Thời gian thực hiện xong trước tháng 6/2025.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 41.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 42.

Trước đó, cuối tháng 5/2024, UBND quận Tây Hồ đã xử lý vi phạm trật tự xây dựng trên đất nông nghiệp, xây dựng trên đê, hành lang thoát lũ, một số đơn vị trên địa bàn quận có tình trạng vi phạm trật tự xây dựng.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 43.

Một số nhà dân nằm trên hành lang thoát lũ xã Hải Bối, địa phận huyện Đông Anh sông Hồng cũng được di dời, tháo dỡ.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 44.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 45.

Thường trực HĐND TP Hà Nội đã yêu cầu các đơn vị chịu sự giám sát, báo cáo với Đoàn giám sát phải làm rõ kết quả đạt được, những tồn tại, vướng mắc, nguyên nhân, trách nhiệm của các cấp, các ngành trong công tác quản lý, tổ chức thực hiện theo quy định pháp luật, trong đó tập trung các nội dung: Công tác triển khai thực hiện quy hoạch và quản lý, đầu tư xây dựng theo quy hoạch hai bên bờ sông Hồng, sông Đuống; công tác quản lý đê điều, đất đai, chống lấn chiếm, các hoạt động xây dựng khu vực ngoài đê; công tác rà soát các khu vực bến bãi đủ điều kiện hoạt động và phù hợp tiêu chí; công tác cấp phép các bến bãi và quản lý luồng tuyến; công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 46.

Một vụ việc xâm phạm hành lang thoát lũ điển hình xảy ra tại huyện Phúc Thọ nhiều năm không xử lý được vi phạm cũng được HĐND TP Hà Nội giám sát, yêu cầu xử lý dứt điểm. Cụ thể, Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt và một số cơ quan báo chí phản ánh vi phạm tại Dự án trồng hoa cây cảnh khu đất Tân Bồi xã Hiệp Thuận (dự án Vườn sinh thái Phúc Thọ Hoa Bay (trong ảnh) vi phạm hành lang thoát lũ.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 47.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 48.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 49.

Tại phiên chất vấn HĐND TP Hà Nội ngày 12/5/2023, vụ việc đã được đưa ra để truy vấn trách nhiệm lãnh đạo huyện vì sao sau 2 năm phát hiện vi phạm vẫn không xử lý? Từ câu trả lời không thỏa đáng của lãnh đạo huyện, HĐND TP quyết định sẽ giám sát vụ việc này. Sau phiên chất vấn của HĐND Thành phố về dự án, UBND huyện Phúc Thọ đã tập trung chỉ đạo tháo dỡ các hạng mục, lãnh đạo huyện này nói, đã tập trung chỉ đạo yêu cầu các phòng, ngành và chính quyền địa phương tăng cường tổ chức kiểm tra, rà soát chặt chẽ hồ sơ để quản lý tốt, tập trung xử lý dứt điểm không để tái vi phạm trở lại. Ảnh: Thành An - Nguyễn Hợp.

Mới đây, tháng 11/2024, Đoàn giám sát của Thường trực HĐND TP Hà Nội do Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà làm Trưởng đoàn đã làm việc với huyện Mê Linh về công tác quy hoạch, quản lý đất đai, trật tự xây dựng khu vực bãi sông, ngoài đê trên địa bàn. Tại buổi làm việc, thành viên đoàn giám sát đã trao đổi, đề nghị huyện làm rõ thêm về bức tranh tổng thể trong công tác quản lý đê điều, việc xử lý ngăn chặn các vấn đề vi phạm đất nông nghiệp ngoài đê; diện tích đất công ích, đất bãi qua sử dụng, chưa qua sử dụng; công tác cấp phép xây dựng; hoạt động quản lý khai thác khoáng sản, bãi tập kết vật liệu xây dựng... Đặc biệt gây ảnh hưởng đển không gian hành lang thoát lũ trên sông Hồng. Ảnh: Thành An - Nguyễn Hợp.


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 53.

Trước đây, khu vực dưới chân cầu Long Biên thuộc địa phận quận Ba Đình là lều trại, lán tạm, chăn nuôi gia súc gia cầm, cây trồng tự phát nằm trên không gian hàng lang thoát lũ.

Từ tháng 5/2024, lực lượng chức năng đã có kế hoạch và thực hiện giải tỏa 100 lều lán tạm tại lòng sông này với diện tích là 10 hec-ta. Quận Ba Đình đã giao cho các đoàn thể của quận và phường thực hiện nội dung trồng hoa, vừa tạo không gian thoát xả lũ, vừa tạo cảnh quan thông sáng sạch đẹp, cải tạo môi trường sống cho người dân.


Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 54.

Sau khi di dời lều trại, lán tạm... quận Ba Đình đã trồng hoa cải tại khu vực hành lang thoát lũ, tạo cảnh quan đẹp, môi trường sống lành mạnh cho người dân.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 55.

Thông tin từ UBND phường Phúc Xá, do đặc điểm tại khu vực này có 3 tháng nước lên, ngập nước nên chỉ có 9 tháng để thực hiện nội dung trồng hoa tạo cảnh quan, cải tạo môi trường tại đây.

Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 56.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 57.
Hành lang thoát lũ sông Hồng bị "bóp nghẹt", đại biểu dân cử vào cuộc giám sát - Ảnh 58.

Với định hướng phát triển du lịch, tham quan tại đây, phường Phúc Xá cũng đang xây dựng kế hoạch để tạo nguồn