Mới đây, UBND tỉnh Vĩnh Phúc ban hành quyết định thưởng tiền với mức từ 1 đến 2 triệu đồng cho người dân có công phát hiện, tố giác những trường hợp từ tỉnh ngoài, từ vùng có dịch (diện sẽ phải đi cách ly) về hoặc đến địa phương, khu dân cư mà người tố giác đang sinh sống, hoặc tố giác người tự ý ra khỏi nơi cách ly tập trung, cách ly tại nơi cư trú…

Quyết định của tỉnh Vĩnh Phúc ra đời sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 128/NQ-CP về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19…

Trước đó, vào tháng 9/2021, UBND Tp Vinh, tỉnh Nghệ An cũng có chủ trương khuyến khích người dân phát hiện, tố giác các trường hợp vi phạm các quy định về phòng, chống dịch bệnh Covid-19, với mức thưởng từ 1 đến 5 triệu đồng. 

Không ít ý kiến bày tỏ đồng tình, hoan nghênh, mong muốn biện pháp này được lan rộng, phổ biến.

Trong hành trình chống dịch, với tư duy nhanh chóng loại Covid-19  ra khỏi cộng đồng, với ý chí quyết tâm "Covid, mi phải chết", một vài địa phương nảy sinh rất nhiều cách làm khác lạ, như là dán giấy niêm phong cửa xe ô tô khi qua tỉnh, thành phố; đổ đất đá ngăn đường; khóa nhà có người cách ly; lập rào chắn, chốt chặn các ngả đường…

Dùng tiền khuyến khích người dân phát hiện, tố giác người vi phạm quy định về phòng chống dịch, như vài địa phương kể trên, là một cách làm mới lạ thế chăng?

Từ cả chục năm về trước, cả nước đã dấy lên phong trào toàn dân tham gia phòng chống tội phạm, trong đó khuyến khích người dân cung cấp thông tin phát hiện, tố giác tội phạm. Từ phong trào này, cơ quan chức năng có thêm thông tin có giá trị, tăng cường hiệu lực đấu tranh với các loại tội phạm hình sự, kinh tế, an ninh quốc gia.

Phong trào này đến nay vẫn được mặt trận, đoàn thể và lực lượng chức năng vận động, duy trì, phát huy.

Việc thưởng tiền khuyến khích người dân phát hiện, tố giác những người vi phạm quy địch phòng chống dịch Covid-19, lại là vấn đề hoàn toàn khác.

Virus corona có thể tấn công bất kỳ ai, không chừa một ai. Những người bị nhiễm Covid-19, họ là nạn nhân, là bệnh nhân, đối tượng cần được cộng đồng, xã hội cảm thông, chia sẻ và được ưu tiên chăm sóc, chữa trị. Dù cá nhân nào vô tình hay cố ý vi phạm nội dung quy định phòng chống dịch Covid-19 thì trước hết, không nên, hoặc chưa vội xem họ là tội phạm. Và như thế không nên khuyến khích cộng đồng tố giác họ. 

Đến thời điểm này, nhiều quốc gia trên thế giới đã có những nhận thức mới về phòng chống dịch, căn cơ hơn và khoa học hơn. Tư duy "zero Covid"trở nên thiếu khoa học và không thực tế. Có quốc gia nhìn nhận Covid-19 như một loại cúm mùa hoặc bệnh đặc hữu. Vượt lên sợ hãi, sống chung với Covid-19 là xu hướng tất yếu, phổ biến hiện nay. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Nghị quyết 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ về quy định tạm thời "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch covid-19" thể hiện tư duy mới, nhận thức mới.

Trong bối cảnh hiện nay, thứ tư duy "chống dịch như chống giặc", "loại bỏ Covid-19 ra khỏi cộng đồng"khiến không ít địa phương, cá nhân có lối diễn dịch chủ quan và hành động cực đoan, phản cảm, đã không còn phù hợp.

Thủ tướng Chính phủ từng kêu gọi toàn dân thi đua đoàn kết chống dịch Covid-19. Dùng tiền khuyến khích người dân phát hiện tố giác người vi phạm quy định về phòng chống dịch không gắn kết cộng đồng thi đua đoàn kết, ngược lại, sẽ thêm phần nghi kỵ, chia rẽ.

Chưa biết đến thời điểm này, ở địa phương có sáng kiến dùng tiền khuyến khích việc phát hiện, tố giác, đã có được bao nhiêu nguồn tin, bao nhiêu người đã được nhận tiền thưởng? Hy vọng sẽ không có một ai. Thay vào đó, mọi người dân đều tự giác chủ động tuân thủ "5K" cùng những tư vấn, khuyến cáo về phòng tránh dịch của chính quyền và giới chuyên môn.

×