Tỉnh Vĩnh Long tôn vinh người đầu tiên trồng giống dừa đặc ruột tại Việt Nam là một cố hòa thượng ở tỉnh Trà Vinh cũ

Dự Lễ truy tôn cố đại lão hòa thượng Thạch Sô có lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Vĩnh Long mới, Hội Đoàn kết Sư sãi yêu nước tỉnh Vĩnh Long, lãnh đạo xã Tam Ngãi , người dân địa phương và khách du lịch.

Ông Trần Duy Linh - Giám đốc Công ty TNHH Chế biến Dừa sáp Cầu Kè (Công ty Vicosap), Trưởng Ban quản trị Bảo tàng Dừa sáp Trà Vinh phát biểu tại lễ truy tôn cố đại lão hòa thượng Thạch Sô-người đầu tiên trồng giống dừa đặc ruột ở Việt Nam.

Vào năm 1924, sau khi hoàn thành khóa tu tại Campuchia, hòa thượng Thạch Sô đem về chùa Chợ (thị trấn Cầu Kè, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh cũ; nay là xã Cầu Kè, tỉnh Vĩnh Long mới) 2 cây dừa.

Khi lớn, cây dừa cho trái có lớp cơm rất dày, dẻo, nước sệt nên được gọi là dừa sáp (hay còn gọi là dừa đặc ruột, dừa kem). Do trái dừa sáp có đặc điểm lạ nói trên, đặc biệt là ăn rất ngon với vị béo ngậy và có hương thơm rất đặc trưng nên các Phật tử đã truyền tai nhau và xin giống về trồng.

Sau khi xin giống về trồng, người dân nhận ra rằng, cây dừa sáp có một đặc điểm rất khác thường là chỉ trồng được một số vùng mới cho ra trái sáp do điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu.

Một trong những nghi thức trong lễ truy tôn cố đại lão hòa thượng Thạch Sô - người có công mang giống dừa sáp đầu tiên về Việt Nam trồng và truyền bá.

Dần về sau, dừa sáp được bà con người dân tộc Khmer trồng nhiều trong các phum sóc, xung quanh chùa và trở thành một đặc sản nổi tiếng của huyện Cầu Kè cũ.

Cây dừa sáp cho tỷ lệ sáp từ 20-30% trong tổng số trái/buồng, bình quân mỗi năm cho khoảng 20-25 trái/cây.

Dừa sáp có giá cao gấp 10 lần dừa thường. Từ năm 2000 trở lại đây, giá dừa sáp đã tăng cao và trở thành loại dừa có giá đắt nhất Việt Nam. Hiện giá dừa đặc ruột này dao động từ khoảng 70.000-120.000 đồng/trái tùy theo tỷ lệ sáp và trọng lượng trái. Vì vậy, cây dừa sáp đã giúp cho các Phật tử và người dân ở địa phương được ổn định về kinh tế.

Hiện, tỉnh Vĩnh Long có trên 1.277 ha dừa sáp (tương đương khoảng 250.000 cây dừa sáp) với 5 giống dừa sáp được trồng phổ biến gồm: sáp tròn, sáp dài, sáp có cạnh, sáp vỏ xanh, sáp vỏ vàng.

Nhiều người dân vùng đồng bào dân tộc Khmer xem cây dừa sáp như di sản và việc trồng dừa sáp là cách tăng thu nhập, cải thiện sinh kế. Nhiều năm qua, đã có nhiều thế hệ gia đình nối tiếp nhau làm giàu cho chuỗi giá trị dừa sáp.

Được biết, tháng 8/2012, giống dừa sáp chính thức được đưa vào danh sách là 1 trong 50 đặc sản trái cây nổi tiếng Việt Nam (theo Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam).

Ngày 5/8/2024, Hiệp hội Dừa Việt Nam đã công nhận cây dừa sáp được trồng tại tỉnh Trà Vinh cũ là "cây dừa Việt Nam". Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cũng đã cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho UBND Trà Vinh cũ với sản phẩm "quả dừa sáp".

Phát biểu tại buổi lễ, ông Trần Duy Linh - Giám đốc Công ty TNHH Chế biến Dừa sáp Cầu Kè (Công ty Vicosap), Trưởng Ban quản trị Bảo tàng Dừa sáp Trà Vinh nói: "Cố đại lão hòa thượng Thạch Sô chính là người đã có công mang giống dừa sáp đầu tiên về Việt Nam, góp phần tạo nên đặc sản quý giá của địa phương, tạo ra sinh kế và bản sắc văn hóa của biết bao thế hệ người dân. Đại lễ truy tôn hôm nay không chỉ là nghi thức tưởng nhớ mà còn là sự ghi nhận, tôn vinh và tri ân công lao của một bậc khai tổ dừa sáp đất Trà Vinh cũ".

×