Tư Mã Ý là một trong những quân sư nổi tiếng nhất thời Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Quan điểm về Tư Mã Ý của người đời sau có nhiều trái ngược.

Nhưng không thể phủ nhận rằng, Ý là người biết giấu mình chờ thời, kiên nhẫn đợi đến khi nhà Tào Ngụy trải qua 3 đời hoàng đế, mới lập mưu làm phản. Tư Mã Ý một tay dọn đường để con trai Tư Mã Chiêu lật đổ nhà Tào Ngụy, lập nên nhà Tây Tấn.

Trong cuộc đời nhiều sóng gió, Tư Mã Ý gặp không ít kẻ thù, nhưng có 5 người mà ông luôn lo sợ nhất, theo Kan China. Gia Cát Lượng chỉ xếp thứ ba, vậy 4 người kia là những ai?

Trương Cáp

Trương Cáp là tướng nhà Tào Ngụy thời Tam Quốc, là người thứ 5 mà Tư Mã Ý lo sợ nhất.

Trương Cáp cực kỳ dũng mãnh, lại có tài chỉ huy quân đội, đặc biệt trung thành với Tào Tháo. Trương Cáp là công thần, tỏ ra lấn lướt trong triều dù Tư Mã Ý chịu trách nhiệm thống lĩnh đại quân, chống lại những cuộc Bắc phạt của Gia Cát Lượng.

Theo Kan China, khi Gia Cát Lượng phát động Bắc phạt lần 4 thất bại và buộc phải rút lui năm 231, Tư Mã Ý là người sai Trương Cáp đuổi theo.

Trương Cáp bất mãn nói: "Quân pháp dạy, vây thành tất phải mở lối thoát cho giặc, quân địch chạy chớ nên đuổi theo".

Tư Mã Ý được coi là người tài năng ngang tầm Gia Cát Lượng, chắc hẳn phải biết rõ rủi ro. Nhưng Ý vẫn ra lệnh, buộc Trương Cáp phải xuất quân. Trong cuộc truy kích năm 231, Trương Cáp trúng vào bẫy mai phục của Gia Cát Lượng và bỏ mạng.

Cái chết của Trương Cáp năm 231 đến không lâu sau khi Tào Chân qua đời, càng củng cố giả thuyết trên.

Trước khi Tư Mã Ý nắm binh quyền, Tào Chân mới là người chỉ huy chiến dịch của nhà Ngụy, chống lại những cuộc Bắc phạt của Gia Cát Lượng (228 -234).

Tào Chân

Người xếp thứ 4 được trang mạng Trung Quốc Kan China nhắc đến là Tào Chân. Theo Tam Quốc chí, Tào Chân là họ hàng xa với Tào Tháo. Nhưng có thông tin cho rằng, Tào Chân chỉ là con nuôi, được Tào Tháo đưa vào gia tộc họ Tào.

Tào Chân từng là người chỉ huy đội kỵ binh mang tên Hổ báo Kỵ nổi tiếng của Tào Tháo, lập được không ít công trạng. Sau khi Tào Tháo qua đời, Tào Chân còn phục vụ dưới quyền Tào Phi và Tào Duệ.

Năm 226, khi sắp qua đời, Tào Phi giao con trai là Tào Duệ cho các công thần gồm Tư Mã Ý, Tào Chân và Trần Quần. Tào Chân khi đó uy phong dũng mãnh, lại nắm trong tay binh quyền, Tư Mã Ý không thể so bì.

Tư Mã ý suốt thời gian này luôn tỏ ra kính trọng, né tránh Tào Chân, tập trung vào việc giáo dục Ngụy Minh Đế Tào Duệ. Chỉ đến khi Tào Chân qua đời năm 231, Tư Mã Ý mới có "nhiều đất diễn hơn", trực tiếp nắm binh quyền.

Có thể nói, Tư Mã Ý biết sợ cái uy của Tào Chân, theo trang mạng Trung Quốc Kan China.

Gia Cát Lượng

Gia Cát Lượng được coi là kỳ phùng địch thủ của Tư Mã Ý. Trong giai đoạn Gia Cát Lượng phát động chiến dịch Bắc phạt, Tư Mã Ý chỉ ở thế phòng ngự.

Nhà Tào Ngụy khi đó có số dân đông đảo hơn Thục Hán nhiều lần, binh lực rất mạnh. Nhưng Tư Mã Ý chỉ cố thủ, không hề muốn khiêu chiến, cũng không hề có ý định mở chiến dịch phản công vào lãnh thổ đối phương.

Dù Gia Cát Lượng có dùng chiêu khích tướng tới mức nào, Tư Mã Ý vẫn luôn giữ thái độ bình tĩnh, sẵn sàng chịu nhục.

Không nắm chắc phần thắng, Tư Mã Ý sẽ không dại gì mà giao chiến trực diện với Gia Cát Lượng, ảnh hưởng đến vị thế của bản thân.

Ngược lại, Gia Cát Lượng xuất quân Bắc phạt tới 6 lần không gặt hái được kết quả, hao tổn sức lực và binh lực vô cùng lớn.

Năm 234, Gia Cát Lượng bệnh mất ngay trong chiến dịch Bắc Phạt lần thứ 6, thọ 54 tuổi.

Tào Phi

Người xếp thứ hai được trang mạng Trung Quốc đề cập đến là Tào Phi, là người kế thừa di sản của người cha Tào Tháo và cũng giống cha nhất ở tài "nhìn người". Tào Phi một mặt cất nhắc, trọng dụng Tư Mã Ý, mặt khác áp chế hoàn toàn gia tộc Tư Mã.

Nói cách khác, Tư Mã Ý sống chết ra sao, Tào Phi nắm trong lòng bàn tay. Tư Mã Ý biết tham vọng của Tào Phi, rất thận trọng và hết lòng phụng sự để tránh bị nghi ngờ có ý đồ xấu.

Tháng 12.220, Tào Phi là người ép Hán Hiến Đế Lưu Hiệp nhường ngôi, chính thức chấm dứt sự cai trị của nhà Hán trong lịch sử Trung Quốc. Đây là điều mà Tào Tháo khi còn sống chưa làm được.

Đáng tiếc rằng, Tào Phi chỉ làm hoàng đế được 6 năm, trước khi qua đời ở tuổi 40. Nếu Tào Phi sống lâu hơn Tư Mã Ý có lẽ đã không có cơ hội làm phản, theo Kan China.

Tào Tháo

Người cuối cùng được đánh giá khiến Tư Mã Ý lo sợ nhất, không ai khác ngoài Tào Tháo, theo Kan China.

Dưới thời Tào Tháo, Tư Mã Ý thậm chí còn chưa phải là quân sư, chỉ giữ chức quan bình thường, phụ trách công việc nội chính.

Năm 215, trong một lần hiếm hoi mở lời cố vấn, Tư Mã Ý khuyên rằng, Tào Tháo sau khi đánh bại Trương Lỗ, nên tiếp tục tiến về phía nam tới Ích Châu, vì lúc này Lưu Bị chưa ổn định lực lượng. Nhưng Tào Tháo đã gạt phắt đi.

Tư Mã Ý chỉ bắt đầu nâng tầm khi được Tào Tháo giao nhiệm vụ hướng dẫn, chỉ bảo cho con trai Tào Phi.

Theo Kan China, Tào Tháo từng nói với con trai: "Nếu Tư Mã Ý không dùng được thì cứ giết đi".

Chỉ khi Tào Tháo qua đời, Tư Mã Ý mới bắt đầu gây ảnh hưởng trong triều đình Tào Ngụy, lập nhiều công trạng và thăng tiến nhanh chóng.

Có thể nói, giai đoạn khi Tào Tháo còn sống là những ngày tháng khó khăn nhất trong sự nghiệp của Tư Mã Ý, vì nếu cống hiến quá mức sẽ bị nghi ngờ về lòng trung thành, mà nếu không làm gì cả cũng dẫn tới mất mạng.

×