Mới đây, Viện Kinh tế TN-MT đã có văn bản gửi Thủ Tướng, Bộ NN-MT, Thành ủy TP. HCM về kiến nghị thực hiện số hóa giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng) bằng việc số hoá, tích hợp qua căn cước công dân.

Số hóa sổ hồng: Tối ưu quản lý, minh bạch thông tin

Theo TS. Phạm Viết Thuận, Viển trưởng Viện kinh tế TN-MT, việc số hóa sổ hồng là tạo sự minh bạch, công bằng và thuận tiện. Người dân có thể thao tác và theo dõi hồ sơ trên hệ thống điện tử và sẽ được giải quyết thủ tục chỉ sau ít phút hoặc trong ngày thay vì phải chờ đợi nhiều ngày.

Ngoài ra, nguồn dữ liệu tập trung và liên thông này sẽ tạo thuận lợi cho công tác quản lý quy hoạch, xây dựng và thu thuế bất động sản khi chuyển dịch hoặc thậm chí tránh việc làm giả.

Theo TS. Võ Trí Thành, Chuyên gia kinh tế: “Việc xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất, công khai và có thể truy cập trực tuyến là một bước đột phá. Nó không chỉ giúp minh bạch tình trạng sở hữu và sử dụng đất mà còn hạn chế tranh chấp, gian lận.”

Ông Thành cũng cho rằng, nếu cơ sở dữ liệu đủ tin cậy, nhà đầu tư và người dân sẽ dễ dàng kiểm tra pháp lý thửa đất trước khi giao dịch, từ đó giảm đáng kể rủi ro và chi phí thủ tục.

Rủi ro mất tài sản khi bỏ sổ hồng giấy, chuyên gia khuyến nghị "lo ngại không thừa"

Dù được đánh giá là bước đi đúng hướng nhưng đề xuất bỏ hoàn toàn sổ giấy vẫn vấp phải nhiều lo ngại khi các vụ rò rỉ dữ liệu cá nhân ngày càng phổ biến. Với người Việt Nam, sổ hồng là giấy tờ có giá trị pháp lý và kinh tế đặc biệt. Không chỉ xác lập quyền sở hữu, còn là công cụ thế chấp ngân hàng, tài sản thừa kế... nên còn nhiều nỗi lo mất an toàn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) cho rằng: “Đất đai là tài sản lớn, của nhiều gia đình. Nếu chỉ quản lý bằng dữ liệu điện tử thì người dân sẽ không yên tâm bởi nguy cơ bị tấn công mạng hoặc đánh cắp dữ liệu.”

Ông Châu bày tỏ, để có thể tiến tới loại bỏ sổ hồng giấy và thay thế hoàn toàn bằng bản điện tử cần đáp ứng đồng thời các điều kiện tiên quyết: Một là, hệ thống hạ tầng công nghệ phải đủ mạnh và có khả năng hoạt động liên tục. Hai là, dữ liệu cần được số hóa đầy đủ, đồng bộ và cuối cùng là khung pháp lý phải xác lập rõ ràng.

Ngoài ra, công tác truyền thông, đào tạo và hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ cũng là yếu tố sống còn, đặc biệt với nhóm người cao tuổi, vùng sâu xa, nơi thói quen sử dụng giấy tờ vẫn phổ biến.

Số hoá sổ hồng phải có lộ trình rõ ràng, không thể nóng vội. Mọi bước đi đều phải đặt lợi ích và niềm tin của người dân làm trung tâm.

Trước tính chất nhạy cảm của vấn đề, nhiều chuyên gia đề xuất nên triển khai số hóa sổ hồng theo hình thức “song hành”. Tức là người dân vẫn giữ bản giấy, trong khi cơ quan quản lý cập nhật bản điện tử trên hệ thống dữ liệu quốc gia.

Cách làm này không chỉ giúp người dân an tâm mà còn tạo thời gian để kiểm nghiệm năng lực hệ thống, phát hiện và vá lỗ hổng kỹ thuật, hoàn thiện khung pháp lý.

“Việc số hóa là xu hướng đúng, nhưng phải làm bài bản, từ gốc tới ngọn. Chúng ta không thể chỉ chạy theo công nghệ mà quên mất rằng, đằng sau mỗi thửa đất là cả một cuộc đời, gia đình, khối tài sản không thể mạo hiểm", ông Châu nhấn mạnh.

Bộ NN-MT nói gì về số hóa sổ hồng?

Trao đổi với Dân Việt về tính khả thi của đề xuất, đại diện Bộ NN-MT cho biết: Việc chuyển đổi toàn bộ sổ hồng giấy sang sổ hồng điện tử sẽ cần tối thiểu 5 - 7 năm để hoàn tất quy mô toàn quốc.

“Với khối lượng dữ liệu khổng lồ, đặc thù pháp lý phức tạp và tính chất liên ngành cao, không thể làm dồn dập hay đồng loạt toàn quốc. Để có tính hiệu quả cao, Bộ NN-MT sẽ định hướng xây dựng lộ trình thực hiện theo khu vực, ưu tiên địa phương có điều kiện hạ tầng tốt, khung pháp lý rõ ràng và cơ sở dữ liệu đã số hóa tương đối hoàn chỉnh như Hà Nội, Quảng Ninh, TP. HCM, Đà Nẵng,...”, vị đại diện nhấn mạnh.

Đáng chú ý, quá trình số hóa này không yêu cầu người dân phải làm lại sổ hay thực hiện thêm thủ tục hành chính. Bộ NN-MT sẽ phối hợp với các địa phương để đồng bộ dữ liệu hiện có và cập nhật vào hệ thống. Người dân vẫn được giữ sổ giấy và sổ này vẫn có giá trị pháp lý đầy đủ cho đến khi hoàn tất toàn bộ chuyển đổi.

Để giảm thiểu rủi ro, khi đề xuất này được thực hiện, Bộ NN-MT sẽ phối hợp với Bộ Công An để thông dữ liệu như thuế, hộ tịch, nhà ở. Việc này nhằm giảm thủ tục, hạn chế rủi ro và đảm bảo quyền lợi người sử dụng đất khi giao dịch trên môi trường số.

×