Phương tây lo ngại phản ứng của Nga trước tối hậu thư của ông Trump

Tổng thống Donald Trump đang gia tăng sức ép với Nga. Sau khi cam kết viện trợ thêm vũ khí cho Ukraine và ra tối hậu thư yêu cầu Nga đạt được thỏa thuận hòa bình trong vòng 50 ngày, ông Trump chỉ trích các đề nghị hòa bình của Tổng thống Putin là “chỉ nói mà không làm.” Dù vậy, ông Trump vẫn bày tỏ hy vọng rằng ông Putin sẽ có bước tiến tích cực trong thời hạn này.

Tuy nhiên, phản ứng từ Moscow cho thấy sự thoải mái hơn là lo lắng. Thị trường chứng khoán Nga tăng 2,7%, đồng rúp tăng 0,8% so với nhân dân tệ. Giới chức Nga, vốn lo ngại các biện pháp trừng phạt mạnh tay, dường như nhẹ nhõm khi Trump chỉ dừng ở các mức thuế khó thực thi đối với nhóm BRICS.

Trong khi đó, các nhân vật cứng rắn quanh Putin vẫn giữ lập trường đối đầu. Cựu Tổng thống Dmitry Medvedev đe dọa tấn công phương Tây nếu chiến tranh Ukraine leo thang, còn chuyên gia quốc phòng Igor Korotchenko kêu gọi đẩy mạnh tấn công vào hạ tầng năng lượng của Ukraine để buộc Kiev phải đầu hàng.

Trên thực địa, Nga đã chuyển lời nói thành hành động: Ngày 16/7, Nga phóng hơn 400 tên lửa và UAV vào cơ sở năng lượng của Ukraine. Quân đội Nga đang tập trung khoảng 160.000 binh sĩ quanh Kupiansk và các chiến tuyến ở Donetsk, chuẩn bị cho một đợt tấn công lớn vào mùa hè.

Trước diễn biến này, nhiều chuyên gia cho rằng ông Trump chưa đủ cứng rắn. Một chiến lược “áp lực tối đa” là cần thiết, gồm ba trụ cột:

Thứ nhất, bịt các lỗ hổng trong cơ chế trừng phạt. Ví dụ, Rosatom - công ty năng lượng hạt nhân Nga, dù đóng vai trò trong việc kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia và hỗ trợ chương trình hạt nhân Iran, vẫn chưa bị Mỹ trừng phạt.

Thay vì đánh thuế thứ cấp, Mỹ nên áp dụng trừng phạt trực tiếp lên các nhà máy lọc dầu chế biến dầu Nga. Chuyên gia năng lượng Vaibhav Raghunanda ước tính điều này có thể khiến Nga mất 750 triệu USD mỗi năm.

Thứ hai, mở rộng quy mô viện trợ vũ khí cho Ukraine. Gói viện trợ 10 tỷ USD có thể bao gồm Patriot và tên lửa tầm xa ATACMS, nhưng vẫn chưa đủ để tạo ra sức răn đe lớn.

Khi Ukraine tiêu tốn tới 2 triệu quả đạn pháo mỗi năm, còn Nga nhận pháo từ Triều Tiên, Mỹ cần tăng cường xuất khẩu đạn pháo. Ông Trump hiện chưa chuyển giao tên lửa hành trình Tomahawk - loại có thể vươn tới Moscow, nhưng có thể cân nhắc nếu Nga tiếp tục leo thang sau 50 ngày.

Thứ ba, hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng nội địa của Ukraine. Kiev đã tự phát triển các UAV đánh chặn giá rẻ và tên lửa Neptune có tầm bắn 1.000km. Tổng thống Zelensky đã đề nghị một “thỏa thuận đột phá” - trao công nghệ UAV cho Mỹ để đổi lấy vũ khí. Đây có thể là cơ hội giúp Ukraine duy trì sức kháng chiến lâu dài và tăng cường an ninh cho toàn khối NATO.

Trong việc ngăn chặn chương trình hạt nhân Iran, ông Trump từng kết hợp biện pháp gây áp lực với tính toán rủi ro khôn ngoan. Giờ đây, ông cần áp dụng chiến lược tương tự để buộc ông Putin phải ngồi vào bàn đàm phán.

×