Bình luận
0
Tô Hiến Thành hiệu là Phi Diên. Ông sinh ngày 22 tháng Giêng năm Nhâm Ngọ (dương lịch là ngày 11 tháng 2 năm 1102). Quê ông ở xóm Lẻ, hương Ô Diên, huyện Vĩnh Khang, thành Thăng Long. Nay là xóm Lẻ, thôn Hạ Mỗ, xã Hồng Thái, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
Theo một số tư liệu lịch sử. Ông từng thi đỗ khoa thi Minh kinh bác học khoa Mậu Ngọ (1138) vào đời vua Lý Thần Tông (thời kì này chưa có thi hương, thi hội, thi đình), khi đó ông 36 tuổi. Danh hiệu như tiến sĩ các kỳ thi sau này.
Tô Hiến Thành có công rất lớn với nhà Lý, nhất là vào thời kỳ vua Lý Anh Tông trị vì và mấy năm tiếp theo thời kỳ vua Lý Cao Tông cho đến khi ông mất vào tháng 6 năm Kỉ hợi (1179).
Tô Hiến Thành là vị quan có đạo đức, nhân cách rạng ngời về lòng trung quân ái quốc, cả cuộc đời vì nghĩa lớn. Ông là người khẳng khái, trung thực, thẳng thắn, công tâm tận tâm với công việc không vì lợi riêng.
Ông là người có công lớn dẹp loạn, đánh tan quân xâm lược, mở rộng bờ cõi, khai khẩn đất đai, ổn định chính sự, giữ vững vị thế và phát triển Đại Việt cường thịnh.
Cuộc đời của ông đã được ghi lại rất rõ thông qua nhiều tư liệu lịch sử quan trọng như: Việt sử lược; Đại Việt sử kí toàn thư; danh nhân đất Việt; Niên biểu lịch sử Việt nam, bản phủ tiền triều chư danh khoa bi…
Khi Lý Anh Tông lên ngôi lúc ba tuổi. Tô Hiến Thành đã có vai trò ổn định ngôi vị của nhà vua. Ông là quan phụ chính khi nhà vua mới lên ngôi.
Năm Tân Dậu (1141) khi đó Thân Lợi là thầy bói tự xưng là con của Lý Thần Tông tụ tập hàng nghìn người mưu tạo phản. Lực lượng của Thân Lợi lớn dần nổi loạn ở nhiều nơi, rồi kéo quân về kinh sư. \
Theo lệnh vua, Tô Hiến Thành cùng với Đỗ Anh Vũ là cung điện trí nội ngoại sự, (Đỗ Anh Vũ là em trai Đỗ thái hậu, Đỗ thái hậu sinh ra Lý Thần Tông. Lê Thái hậu sinh ra Lý Anh Tông) ra quân dẹp loạn.
Dẹp loạn thành công giữ yên quốc sự. Thân Lợi cùng tàn quân bị bắt. Với tàn quân ông nhân từ tha cho. Để diệt tận gốc mầm mống phản loạn, Thân Lợi bị chém theo lệnh nhà vua.
Tượng danh nhân Tô Hiến Thành, một công thần thời nhà Lý. Tô Hiến Thành là quan phụ chính, ẵm vua Lý Anh Tông (lên ngôi lúc 3 tuổi), giữ vững giang sơn xã tắc trong bối cảnh vương triều Lý xảy ra nhiều cuộc biến loạn từ bên trong lẫn bên ngoài.
Gần hai chục năm sau vào tháng 5 năm Kỉ Mão(1159), ông đã đánh tan giặc Ngưu Hống và Ai Lao khi xâm phạm phía tây nước ta, giữ yên bờ cõi.
Năm Tân Tị (1161) ông làm đô tướng cùng Đỗ An Di làm phó tướng đem hơn hai vạn quân tuần du biên giới Tây Nam và ven biển. Đảm bảo chủ quyền đất nước. Năm Đinh Hợi (1167) vào tháng 10, ông cầm quân đánh Chiêm Thành thắng lợi mở mang bờ cõi.
Ông đã từng ẵm Thái tử quyền nhiếp chính sự, khi đó vua Lý Anh Tông ốm nặng sắp mất có lập Long Cán làm hoàng thái tử ở Đông cung. Vua phong Tô Hiến Thành làm Nhập nội kiểm hiệu thái phó, Bình chương quân quốc trọng sự, Tước vương, giúp đỡ Đông cung thái tử Long Cán.
Cùng với những công lao trên của Tô Hiến Thành, hai sự kiện sau đây sẽ làm nổi bật thêm về nhân cách lớn lao của ông, nhân cách mà hiếm người sánh được:
Sự kiện thứ nhất: Trước khi vua Lý Anh Tông ốm nặng, vua đã lập Long Cán làm Hoàng thái tử, giao Tô Hiến Thành phò trợ. Khi vua ốm nặng sắp mất, hoàng hậu xin lập Long Xưởng (Long Xưởng trước đó có tội do thông dâm với cung phi, đã bị vua trị tội phế làm thứ dân).
Vua nói: “Làm con mà bất hiếu còn trị dân làm sao được”. Di chiếu cho Tô Hiến Thành vầy (phò) Thái tử, công việc nhà nước nhất thiết phải tuân theo phép cũ. Khi ấy Thái hậu muốn làm việc phế Long Cán lập Long Xưởng, sợ Tô Hiến Thành không nghe, mới đem vàng bạc đút lót cho vợ Tô Hiến Thành là Lữ Thị.
Tô Hiến Thành nói với vợ rằng: “Ta là đại thần nhận mệnh tiên đế dặn lại vầy (phò) vua bé, nay lại lấy của đút mà bỏ vua nọ lập vua kia thì còn mặt mũi nào trông thấy tiên đế ở suối vàng”. Thái hậu lại gọi Tô Hiến Thành đến dỗ dành trăm cách.
Tô Hiến Thành trả lời với Thái hậu rằng: “Làm việc bất nghĩa mà được giàu sang, kẻ trung thần nghĩa sĩ có vui làm đâu. Huống chi lời của tiên đế còn ở trong tai. Điện hạ lại không nghe việc của Y Doãn, Hoắc Quang ngày xưa sao. Thần không dám vâng lời dạy”.
Việc phế lập bèn thôi. Sau đó khi vua Lý Anh Tông mất tháng 7 năm Ất Mùi (1175). Thái tử Long Cán lên ngôi trước linh cữu vua Lý Anh Tông, khi đó vua mới lên ba tuổi. Tô Hiến Thành vầy vua trẻ điều hành chính sự (khi Long Cán lên ngôi phong ngay Tô Hiến Thành làm Thái uý - như Tể tướng - chức này dưới vua).
Sự kiện thứ hai: Khi Tô Hiến Thành lâm bệnh nặng. Tham tri chính sự Vũ Tán Đường ngày đêm hầu bên cạnh. Trong khi gián nghị đại phu Trần Trung Tá vì bận việc công không lúc nào rỗi nên không đến thăm được.
Đến khi bệnh nguy kịch. Thái hậu đến thăm và hỏi rằng: “Nếu chẳng may thì ai là người đáng thay thế ông”. Tô Hiến Thành trả lời: “Trung Tá có thể thay được”. Thái hậu nói: “Tán Đường ngày nào cũng hầu thuốc thang.
Ông lại không nói đến là làm sao”. Tô Hiến Thành trả lời: “Vì Thái hậu hỏi người nào đáng thay tôi, nên tôi nói là Trung Tá. Nếu như hỏi người hầu nuôi thì không phải Tán Đường còn ai nữa”. Thái hậu khen là trung nhưng cũng không dùng lời ấy.
Sau lấy Đỗ An Di làm phụ chính. Việc Thái hậu không nghe đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho nhà Lý nhanh suy vong kể từ khi Tô Hiến Thành qua đời vào tháng 6 năm Kỉ Hợi (1179).
Có thể thấy rằng Tô Hiến Thành có một nhân cách sáng ngời. Nổi bật là lòng trung thành, trung quân, ái quốc, vì nước vì dân, nhân nghĩa, liêm khiết, quang minh chính đại, vì nghĩa lớn, khéo xử lý những việc trọng đại, như cột đá giữa dòng..
Tuy bị sóng gió lay vỗ đập mà vẫn đứng vững không chuyển, khiến cho trên dưới thuận hoà, đất nước yên bình phát triển, không thẹn với vai trò của đại thần. Khi sắp mất còn tiến cử người hiền tài phò vua giúp nước, không vì ơn riêng lợi riêng, chỉ vì nghĩa lớn.
Đạo đức nhân cách của Thái uý Tô Hiến Thành, vị đại thần nhà Lý với mỗi người dân Việt ta vẫn còn nguyên giá trị, thật đáng trân trọng. Ông hẳn là ngôi sao khuê rực sáng trên bầu trời nước Việt, là tấm gương sáng ngời cho mỗi người dân Việt soi rọi, noi theo!
(Bài viết có tham khảo nhiều tư liệu lịch sử và bài viết của các học giả)
Trung tâm phục vụ hành chính công TP Cần Thơ yêu cầu các cơ quan liên quan đề cao cảnh giác với tình trạng “cò làm giấy tờ” và từ chối giao dịch với những người này.
Chia sẻ
Ngày 3/8, bà Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội đã gửi thư thăm hỏi tỉnh Điện Biên và tỉnh Sơn La bị thiệt hại do thiên tai.
Chia sẻ
Tiền đạo Hồ Tuấn Tài vừa chia tay Trường Tươi Đồng Nai để chuyển sang đầu quân cho Becamex TP.HCM theo dạng cho mượn.
Chia sẻ
Trong cuộc đời làm phim của tôi, hành trình làm phim "Hà Nội 12 ngày đêm" có lẽ là một hành trình đáng nhớ và mang lại nhiều cảm xúc nhất.
Chia sẻ
Tướng Pháp Thierry Burkhardt, người sẽ rời nhiệm sở vào ngày 1/9, một lần nữa cảnh báo về "mối đe dọa từ Nga" trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Economist.
Chia sẻ
Tại xã Tân Đông, tỉnh Đồng Tháp mới (xã Tân Đông mới được hình thành từ sáp nhập xã Tân Tây, Tân Phước,Tân Đông, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang cũ) ông Trần Văn Bương, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) rau, củ, quả an toàn Tân Đông đã xây dựng thành công mô hình sản xuất "3 trong 1", kết hợp giữa trồng lúa, rau màu, kinh doanh nông sản tạo ra lợi nhuận gần 2 tỷ đồng mỗi năm.
Chia sẻ
Hôm nay – ngày 4/8/2025 là dấu mốc một chuyên mục đặc biệt của Báo Điện tử Dân Việt kỷ niệm tròn 10 năm ra đời – đó là chuyên mục Dân Việt Trò Chuyện!
Chia sẻ
Radio online Nhịp sống nông thôn mới hôm nay có những nội dung sau: Làm việc với Hội Nông dân tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng nhấn mạnh vai trò trung tâm, nòng cốt hỗ trợ nông dân làm giàu; Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên kiểm tra công tác chuẩn bị Đại hội Đảng tại các xã mới sáp nhập;...
Chia sẻ
Người đàn ông tử vong bất thường trong nhà trọ; thông tin mới vụ thi thể nữ giới trong chiếc vali; đối tượng có 4 tiền án gây ra loạt vụ trộm, chống trả quyết liệt khi bị công an vây bắt... là những nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Hội đồng nhân dân TP. Hải Phòng mới đây đã chấp thuận thu hồi gần 1.226 ha đất để thực hiện 49 dự án, công trình sau hợp nhất.
Chia sẻ
Trong hành trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, xã Hợp Thành, tỉnh Thái Nguyên (địa bàn huyện Phú Lương cũ) đang từng bước khẳng định hướng đi riêng, phát triển nông nghiệp sạch gắn với du lịch cộng đồng và bảo tồn văn hóa dân tộc Tày. Đây không chỉ là giải pháp phát triển kinh tế mà còn là cách để gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đang dần mai một.
Chia sẻ
Cổ phiếu giao dịch dưới mệnh giá, dòng tiền eo hẹp, Đầu tư Hải Phát vẫn chấp nhận hoán đổi 212 tỷ đồng nợ thành cổ phiếu HQC, đối mặt nguy cơ lỗ ngay 62% giá trị khoản vay.
Chia sẻ
Thôn Tiền Phong, xã Đức Quang, tỉnh Hà Tĩnh (thôn Tiền Phong, xã Quang Vĩnh, huyện Đức Thọ cũ), từng lênh đênh trong lũ, nay hồi sinh nhờ 24 ngôi nhà chống lũ kiên cố, mang lại cuộc sống ổn định cho người dân vạn chài.
Chia sẻ
Tôi bắt đầu ra quán cà phê một mình nhiều hơn, chỉ để ngồi nghĩ về điều đó.
Chia sẻ
Thời tiết khô nóng, đám cháy bùng phát rồi nhanh chóng lan rộng ở khu vực rừng thông tại xã Tân Châu, Nghệ An. Hàng trăm người nỗ lực dập lửa trong đêm.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ Nội vụ, UBND tỉnh Điện Biên báo cáo ngay trong ngày 4/8, trình cấp có thẩm quyền khen thưởng xứng đáng hành động dũng cảm, dám làm dám chịu trách nhiệm của Trưởng bản Mùa A Thi, cứu 90 người dân bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên khỏi thảm họa lũ quét, sạt lở đất.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 ngày Âm lịch này thực sự may mắn sẽ không gặp bất kỳ tai họa hay xui xẻo nào trong cuộc sống, tương lai dễ dàng giàu có.
Chia sẻ
Phải nói rằng những đóng góp của Khang Hi, Ung Chính và Càn Long đã làm cho nhà Thanh trở nên hùng mạnh và rộng lớn. “Khang Càn thịnh thế” là thời đại thịnh vượng cuối cùng của triều đại phong kiến cổ đại Trung Quốc.
Chia sẻ
Tiền đạo Tiến Linh ấn tượng hơn cả chính là sự cuồng nhiệt của khán giả. Anh bày tỏ: “Linh đã quen với không khí cổ vũ của ĐT Việt Nam, nhưng hôm nay vẫn cảm thấy bất ngờ về sức hút của trận đấu. Việc bóng đá 7 người ngày càng phát triển và có nhiều khán giả theo dõi là điều rất tích cực cho phong trào bóng đá cộng đồng.
Chia sẻ
Chiều 3/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp đến thăm hỏi, động viên bà con vùng lũ và làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên để nắm bắt tình hình và chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả thiên tai.
Chia sẻ
Chiều 3/8 theo giờ địa phương (tối cùng ngày theo giờ Việt Nam), chuyên cơ chở Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay quốc tế ở thủ đô Cairo, bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước Cộng hòa Ả-rập Ai Cập theo lời mời của Tổng thống Abdel Fattah Al Sisi và Phu nhân.
Chia sẻ
Thép xanh Nam Định ra quyết định phũ phàng với Nguyễn Xuân Son?; Inter Miami lo “sốt vó” vì chấn thương của Messi; CĐV Tenerife và Las Palmas ẩu đả ở trận giao hữu; ĐT nữ Anh sắp được khen thưởng; Arsenal theo đuổi sao trẻ người Pháp.
Chia sẻ
Các nước châu Âu nên chú ý đến những vấn đề thực sự, chứ không phải mối đe dọa từ Nga mà họ tự tạo ra, nghị sĩ Ukraine Artem Dmitruk lưu ý trên Telegram.
Chia sẻ
Liên tục vượt lên dẫn trước, nhưng trong một ngày mà Bích Tuyền và Thanh Thuý bị hàng chắn ĐT bóng chuyền nữ Thái Lan phong toả cực tốt, ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam đã nhận thất bại 2-3 ở trận cuối chặng 1 SEA V.League 2025.
Chia sẻ
Tháng 6 nhuận, 4 con giáp kiếm tiền nhờ các mối quan hệ tốt, vượt qua khó khăn, sự nghiệp cất cánh, tích lũy thêm nhiều của cải.
Chia sẻ
Thiền vu Mặc Đốn là người đã thống nhất các bộ lạc Hung Nô và từng gây chiến với nhà Hán, khiến Hán Cao Tổ Lưu Bang phải giảng hòa, đồng thời chấp nhận cống nạp con gái của các gia đình quý tộc suốt 70 năm...
Chia sẻ
Dù đã được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt, nhưng đến nay Di tích khảo cổ Vĩnh Hưng, xã Châu Thới, tỉnh Cà Mau mới, (trước sáp nhập tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, xã Châu Thới thuộc huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu cũ) vẫn chưa được đầu tư tương xứng để phát huy giá trị, đặc biệt là trong phát triển du lịch.
Chia sẻ
Buổi sáng, 2 cháu nhỏ ở xã Quỳnh Sơn, Nghệ An rủ nhau đi chơi rồi “mất tích”. Đến chiều tối, thi thể hai cháu được tìm thấy ở hồ nước trên địa bàn xã.
Chia sẻ
Ngày 3/8, trong buổi kiểm tra thể lực bắt buộc trước mùa giải V.League 2025/2026, trọng tài Trần Đình Thịnh (Đồng Nai) bất ngờ gặp vấn đề nghiêm trọng về sức khoẻ. Ông được đưa đi cấp cứu ngay sau khi ngã quỵ giữa sân thi.
Chia sẻ
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp lo đảm bảo cho những người mất nhà cửa do mưa lũ có chỗ ở, không để người dân đói rét, đảm bảo cuộc sống cơ bản.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Văn Hào 
