Nhà văn duy nhất lịch sử văn chương mang hàm Trung tướng

Làng văn chương Việt có 5 nhà văn mang hàm cấp Tướng đó là Thiếu tướng Văn Phác, Thiếu tướng Dũng Hà, Thiếu tướng Hồ Phương, Thiếu tướng Nguyễn Chí Trung và Trung tướng Hữu Ước. Cả 5 nhà văn đều để lại nhiều dấu ấn trong dòng chảy văn chương thời hiện đại. Trong đó, 4 nhà văn tiền bối đều từng có thời gian dài công tác ở Tạp chí Văn nghệ Quân đội.

Riêng nhà văn Hữu Ước từng làm Tổng Biên tập báo Công an nhân dân, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Chính trí – Bộ Công an. Ông từng được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ký quyết định phong tặng Anh hùng Lao động năm 2008.

Có thể nói, Trung tướng Hữu Ước là nhà văn tương đối đặc biệt trong lịch sử văn chương hiện đại. Ông không chỉ ghi dấu ấn ở lĩnh vực văn chương mà còn cả ở lĩnh vực âm nhạc, hội họa, sân khấu, báo chí…

Nhà văn Hữu Ước tên đầy đủ Nguyễn Hữu Ước, sinh năm 1953 tại xã Tiên Tiến, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. Ông nhập ngũ năm 1970, tham gia lực lượng bộ đội biên phòng. Sau khi xuất ngũ, ông theo học Đại học ngành báo chí, sau đó trở thành phóng viên Báo Công an nhân dân và trở thành sĩ quan Công an nhân dân.

Năm 1983, ông là Trưởng phòng biên tập Thời sự – Chính trị của Báo Công an nhân dân. Tuy nhiên, sau đó 3 năm, năm 1986, ông bị mất chức và bị tù 3 năm vì có những bài viết chống tiêu cực. Ba năm sau, khi quay trở lại Báo Công an nhân dân làm việc.

Năm 1997, ông được bổ nhiệm làm Tổng Biên tập Báo An ninh thế giới và Tạp chí Văn hóa – Văn nghệ Công an. Năm 2003, làm Tổng Biên tập Báo Công an nhân dân và thăng hàm Thiếu tướng năm 2006. Năm 2008, ông được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Năm 2009, ông được bổ nhiệm chức vụ Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Xây dựng Lực lượng Công an nhân dân và vẫn kiêm nhiệm chức vụ Tổng Biên tập Báo Công an nhân dân. Năm 2010, ông được Thủ tướng Chính phủ quyết định thăng từ Thiếu tướng lên Trung tướng. Từ năm 2011, ông kiêm Tổng Biên tập Kênh Truyền hình Công an nhân dân (ANTV).

Trong hơn 50 năm cầm bút, 20 năm cầm cọ… nhà văn Hữu Ước ghi dấu ấn với hàng loạt tác phẩm: “Nốt trầm”, “… và giọt thời gian”, “Thơ chơi”, “Ngẫu hứng thơ”, “Một mình”, “Mùi lửa”, “Hữu Ước 100 bài thơ chọn”… (thơ); “Vòng vây cô đơn”, “Đêm giông”, “Một con người”, “Ký sự chọn lọc”, “Thế sự” (các tác phẩm văn, thơ, kịch, chọn lọc), “Suối Cọp” (2021), “Người đàn bà uống rượu” (tập truyện ngắn), “Ký ức sống”…

Trong vòng 10 năm, kể từ khi người vợ tào khang đi xa, nhà văn Hữu Ước vẽ được 250 bức tranh, ra 2 bộ tiểu thuyết: “Kiếp người” (3 tập) và “Suối cọp”,  7 vở kịch ("Vòng xoáy", "Khoảnh khắc mong manh", "Vòng đời", "Quả báo", "Vòng vây cô đơn", "Người đàn bà uống rượu", "Sếp rởm"), 2 tập thơ “Gió hoang” và “Mùi lửa”, tổ chức 1 đêm nhạc, triển lãm “Sắc màu” tại Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Riêng tiểu thuyết “Suối cọp” được xuất bản bằng tiếng Anh tại Mỹ năm 2024 và tiếng Thụy Điển năm 2024.

Phong cách văn học của nhà văn Hữu Ước mang đậm dấu ấn của một người lính từng đứng trong hàng ngũ quân đội với sự chắt lọc và chân thành trong cách diễn đạt câu chuyện. Văn phong của ông thường được xây dựng trên nền tảng của sự chân thực và sâu sắc, phản ánh cuộc sống và những góc khuất của xã hội một cách chân thật và tinh tế nhất.

Trong các tác phẩm của mình, nhà văn Hữu Ước thường sử dụng ngôn ngữ sống động và mạch lạc, kết hợp với việc sử dụng các hình ảnh sinh động và miêu tả chi tiết, giúp người đọc hòa mình vào câu chuyện một cách dễ dàng. Ông có khả năng tạo ra các nhân vật đa chiều, phong phú và sâu sắc, với nhiều tầng ý nghĩa, từ đó tạo ra những tình huống truyện phong phú và đầy cuốn hút.

Ngoài ra, phong cách văn học của nhà văn Hữu Ước cũng thường đi sâu vào tâm trí của nhân vật, phân tích tâm lý, tình cảm và mâu thuẫn bên trong, từ đó tạo ra những câu chuyện lôi cuốn và sâu sắc về con người và xã hội.

Tự nhận mình là người nông dân thích cuốc đất trên "cánh đồng" chữ nghĩa

Chia sẻ với Dân Việt, nhà văn Hữu Ước cho biết, mặc dù trên danh nghĩa đã nghỉ hưu nhưng thực chất ông chẳng nghỉ ngày nào. Ông nhận mình là người nông dân thích cuốc đất trên “cánh đồng” chữ nghĩa. Một ngày mà ông không “cuốc” được gì đó trên lĩnh vực văn học - nghệ thuật sẽ thấy rất buồn.

“Cả đời tôi đắm đuối với văn học nghệ thuật. Dù ở tầm tuổi này nhưng ngày nào tôi cũng lao động nghệ thuật. Tôi viết và vẽ vì say mê chứ không vì điều gì cả.

Đã bắt tay vào lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật thì mỗi tác phẩm là một “đứa con tinh thần”. Ở đó không chỉ có chất xám mà có cả tâm huyết, sức lực, thời gian và tiền bạc nữa. Có người bảo tôi "Giờ gọi anh là nhà thơ, nhà văn, nhà báo, nhạc sỹ, đạo diễn hay họa sỹ là chuẩn nhất?", tôi bảo gọi tôi là người lao động. Vì đúng – tôi là người lao động nghệ thuật.

Từ ngày về hưu đến nay đến nay tôi đã vẽ mấy trăm bức tranh, hoàn thành và xuất bản mấy cuốn tiểu thuyết, tổ chức nhiều hoạt động văn học nghệ thuật cho ngành Công an.

Tôi cũng đang chuẩn bị làm Bảo tàng văn học - nghệ thuật ở trên Công viên Ước (Sóc Sơn, Hà Nội). Sau này tôi dự tính sẽ tặng lại cho xã hội. Bảo tàng sẽ là nơi lưu giữ, trưng bày tác phẩm của những người hoạt động văn học nghệ thuật nước nhà, tôi xin mỗi người hai tác phẩm”, nhà văn Hữu Ước trải lòng.

Nói về nghiệp vẽ, nhà văn Hữu Ước nói rằng, ông vẽ nhiều đề tài và chủ đề khác nhau nhưng nếu phân loại thì có thể gom thành 3 nhóm: Thế sự, Hoa, Phong cảnh. Là một người lính trở về từ chiến trận nên những hoài niệm quá khứ luôn sống trong tâm tưởng của ông. Ông rất thích vẽ về Trường Sơn. Trong gia tài hội họa, ông có 4 tác phẩm về Trường Sơn là "Chiều Trường Sơn", "Vận chuyển hàng vào Nam", "Đường Trường sơn thời chiến" và "Lính trinh sát".

Nói về quãng đời làm báo, nhà văn Hữu Ước nói rằng, nghề báo vô cùng cực. Nó khiến ông bị khởi tố, bắt tạm giam 3 năm vì tôi cho phóng viên viết bài chống tham nhũng tiêu cực. Ông còn viết trên mục Đèn xanh - Đèn đỏ, phê bình và tự phê bình.

“Bước vào thời kỳ đổi mới, tôi đã chạm tay được vào vinh quang của nghề báo. Tôi nghĩ rằng mình là người đạt được mọi vinh quang của nghề báo. Có thể nói từ báo chí tôi có được tất cả. Hơn 20 năm làm Tổng Biên tập, được phong hàm Tướng, không chỉ Thiếu tướng mà lên Trung tướng, rồi được Nhà nước trao tặng danh hiệu cao quý Anh hùng Lao động.

Người ta đi lính chẳng ai nghĩ mình sẽ làm tướng. Bước chân vào làm báo cũng giống các phóng viên khác, làm sao phải nghĩ mình sẽ làm Tổng Biên tập, tất cả là do số phận, có muốn cũng không được. Nhưng có điều tôi ngẫm, với 50 năm làm nghề, 20 năm làm “thủ trưởng”, tôi nhận thấy “chốn quan trường nhọc nhằn lắm, cực lắm ai ơi”

Tôi là người không quan tâm nhiều đến tiền bạc. Một bài học tôi luôn răn mình là “nhìn tiền bạc như nhìn thuốc độc” thì mới tồn tại. Còn tôi không phải nghèo, tôi là con người của thương trường. Tôi biết làm ra tiền cho tôi và cho tờ báo, cho cơ quan mình làm lãnh đạo”, nhà văn Hữu Ước chia sẻ thêm.

×