Bình luận
0
Nguyễn Đăng Cảo tự là Bá Thành, hiệu Tùng Tiên, sinh năm Kỷ Mùi (1619). Năm 28 tuổi, ông thi đỗ Hội nguyên, Đình nguyên, Thám hoa. Năm sau ông lại thi đỗ khoa Đông các đại học sĩ, ra làm quan chưa đầy 3 năm thì bị bãi chức do tính cương trực thẳng thắn nên không được triều đình trọng dụng. Nhưng do trí thông minh, tài ứng đối siêu nhân nên mỗi khi có sứ nhà Thanh sang hạch sách, vua Lê đều vời ông ra tiếp đãi, ứng đối. Tài năng đối đáp, văn chương sắc bén của ông đã làm cho sứ nhà Thanh phải kính nể.
Từ nhỏ, Nguyễn Đăng Cảo đã rất thông minh học giỏi. 13 tuổi đọc sách một lượt là thuộc hết, mọi người suy tôn là thần đồng. Vốn là người ưa tự do phóng khoáng, ông thường đi du ngoạn và giao thiệp rộng rãi với mọi người, sớm thể hiện tính cách sắc sảo. Năm 16 tuổi, một hôm đi chơi gặp một thuyền buôn, ông hỏi người chủ cho xem tấm vải gấm và hỏi giá bán. Ông chủ thuyền vốn là người hay chữ nên ra một vế đối thử tài Nguyễn Đăng Cảo: Hữu nhất thuần cẩm, thượng cầm hạ thú, sắc nhiều toàn thuyền, khang ninh phúc thọ. Nghĩa là: Có một tấm gấm quý, trên con cầm, dưới con thú, màu huyền sắc đẹp, mạnh khỏe, giàu sang, sống lâu.
Anh minh hoạ. Báo Bình Phước.
Khi ấy, Nguyễn Đăng Cảo có đồng tiền đúc mang theo và nghĩ ngay ra vế đối lại: Hữu nhất văn tiền, nội phương ngoại viên, diện đế tứ tự, thông bảo khai nguyên. Nghĩa là: Có một đồng tiền, trong thì vuông, ngoài thì tròn, mặt đề bốn chữ, thông bảo khai nguyên. Người chủ hàng nghe xong rất cảm phục liền biếu tặng Đăng Cảo tấm vải gấm quý đó.
Nguyễn Đăng Cảo đi thi 3 kỳ ở huyện đều đứng đầu. Khi về tỉnh dự thi vấn đáp, quan trường thi thấy Nguyễn Đăng Cảo vào không quỳ lạy mà chỉ chào, tỏ vẻ không hài lòng nên đã dùng những câu hỏi hiểm hóc của kinh lễ đưa ra những câu khó nhất để hỏi, ông đều trả lời trôi chảy. Nhưng quan Tả Tham chính còn chất vấn thêm. Nguyễn Đăng Cảo bèn nói: Theo điều lệ của triều đình, chỉ được hỏi 6 câu, nay các ông đã hỏi tôi đến 12 câu rồi, tôi biết nhưng không trả lời nữa. Quan Hiến sát thấy vậy bèn nói nhỏ với viên quan Tham chính rằng: Đây là một nhân tài lớn. Khoa này Nguyễn Đăng Cảo đỗ giải Nguyên (đỗ đầu Hương Cống), khi ấy mới 24 tuổi.
Trước khi vào thi Hội và thi Đình ông đã tiên đoán trước kết quả đỗ đạt. Khoa thi năm 1646, ngày thi đến nơi, Đăng Minh lo lắng cho rằng khoa này có nhiều người giỏi, chưa chắc hai anh em đã đỗ, Nguyễn Đăng Cảo liền nói rằng: Chú cứ yên tâm, khoa này triều đình lấy nhất giáp chắc là về phần ta, thứ hai về ông bạn người Thanh Hóa, thứ ba là đệ tam giáp về phần chú. Kết quả kỳ thi đúng như dự đoán của Nguyễn Đăng Cảo: Ông đỗ đệ nhất giáp, còn Đăng Minh đỗ đệ tam giáp tiến sĩ. Ngày vào điện nhà vua thi, Nguyễn Đăng Cảo sức học uyên thâm, văn lý hùng hồn đáng bậc trạng nguyên, nhưng vì triều thần thấy ông là người ương ngạnh, ngang tàng nên chỉ chấm đỗ đến Thám hoa.
Về tài ứng đối với sứ thần nhà Thanh, một lần Nguyễn Đăng Cảo nhận mệnh nhà vua mang lễ vật lên biên giới gặp sứ nhà Thanh để tìm cách sao cho quân Thanh không kéo về Thăng Long. Đến Lạng Sơn, sứ thần nhà Thanh ra câu đối rằng: Điểu nhập phong, thực tận trùng nhi hoá phượng? Nghĩa là, chim vào gió ăn sâu mà hóa phượng. Cái khó ở vế đối này là chữ "phượng" do chữ "Điểu" viết trong lòng chữ "phong" mà thành.
Nguyễn Đăng Cảo liền đối rằng: Nhân cư nham, đả thi thạch chĩ thành tiên. Nghĩa là, người ở cạnh núi, đẽo đá để thành tiên. Chữ "nhân" đứng bên cạnh chữ "nham", bỏ chữ "thạch" thành chữ "tiên". Đến cửa ải, sau một tuần mưa dầm, bỗng nhiên trời hửng nắng, sứ nhà Thanh mang sách ra phơi, Nguyễn Đăng Cảo cũng kê gối trải chiếu rồi nằm phơi bụng mình ra. Sứ Tàu ngạc nhiên lắm hỏi: Sao ông làm như vậy? Ông trả lời: Sứ thần Thượng quốc phơi sách, tôi phơi bụng (ý nói có sách ở trong bụng). Sứ Tàu thán phục, nhưng vẫn thử tài thêm rằng:
- Sách "Đại học" bản chính bị đốt mất rồi, phiền ngài viết lại cho thì tốt quá? Đăng Cảo nhận lời và ngồi viết ngay lại từ chính vận đến chú giải lớn, nhỏ y như bản gốc, sứ Tàu hết sức kinh ngạc. Sau đó, vua Thanh liền cho vời ông tới bảo làm bài phú giải thích cho chư hầu về việc róc tóc. Đăng Cảo làm xong sớm liền trình lên vua Thanh. Xem xong vua Thanh phê rằng: Lời gọn, ý tận và sâu sắc, phong thêm cho Nguyễn Đăng Cảo làm Khôi nguyên Bắc triều... rồi liền ra lệnh bãi binh.
Theo sử sách còn lưu lại đến ngày nay, quê của Nguyễn Đăng Cảo ở làng Bịu có tên chữ là Hoài Bão, nay thuộc xã Liên Bão, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Vào thời Lê Trung Hưng đây là ngôi làng nổi danh bởi dòng họ Nguyễn Đăng có tới 5 vị đỗ đại khoa, trong đó 2 vị đỗ Đình nguyên, Thám hoa là Nguyễn Đăng Cảo và người cháu ruột gọi ông bằng bác Đình nguyên Trạng nguyên Nguyễn Đăng Đạo. Và ở đời xưa nay vẫn vậy, những người có tài thường hay có tật. Ví như cụ Nguyễn Đăng Cảo ngày xưa, tài năng hiếm ai bằng, nhưng chỉ vì sự ương ngạnh, ngang tàng mà không được trọng dụng khiến tài năng bị bỏ phí.
Phía sau sự thành công của một người đàn ông bao giờ cũng có bóng dáng của một người phụ nữ. Điều đó không chỉ đúng với xã hội thời hiện đại mà ngay cả trong thời phong kiến Việt Nam. Và điều này đã trở thành một biểu tượng đẹp của các trạng nguyên Việt Nam khi vinh quy bái tổ với hình ảnh "kiệu anh đi trước, võng nàng theo sau". Tuy nhiên, trong các giai thoại về những danh nhân thời xưa không hề thấy có bóng dáng của người vợ, người mẹ. Thế mới biết sự bất công trong tư tưởng trọng nam khinh nữ này.
Khi nhắc đến tham quan nổi tiếng lịch sử Trung Quốc, người ta thường nghĩ ngay đến Hòa Thân. Thế nhưng, ít ai biết rằng vẫn còn có một tên đại tham quan, số tiền tham ô được cũng chẳng hề thua kém Hòa Thân, nhưng ông ta lại thông minh hơn Hòa Thân rất nhiều. Người này chính là Dịch Khuông.
Số lượng lính đào ngũ trong quân đội Ukraine đã lên tới gần 400 nghìn - nhiều quân nhân đã suy sụp tinh thần vì thái độ "như thú vật" của bộ chỉ huy, nữ nghị sĩ Ukraine Anna Skorokhod cho biết.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 4/8, thị trường dầu thô đỏ sàn ngay trong phiên giao dịch đầu tuần.
Chia sẻ
Ngay sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân về các trường hợp vi phạm giao thông qua số điện thoại cá nhân, Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội đã chỉ đạo xử lý kịp.
Chia sẻ
Trọng tài Trần Đình Thịnh đột ngột qua đời trong quá trình kiểm tra thể lực tại chương trình tập huấn trọng tài các giải bóng đá chuyên nghiệp quốc gia 2025/26
Chia sẻ
Trên công trường các dự án trọng điểm phục vụ APEC 2027, từ Trung tâm tổ chức Hội nghị APEC 2027 đến Cảng Hàng không quốc tế Phú Quốc, tỉnh An Giang mới (sau sáp nhập tỉnh An Giang, Kiên Giang cũ) không khí thi công đang được đẩy lên cao độ.
Chia sẻ
Suối Mỡ, xã Nghĩa Phương, tỉnh Bắc Ninh mới (trước thời điểm sáp nhập tỉnh Bắc Giang với tỉnh Bắc Ninh, xã Nghĩa Phương thuộc huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang cũ) vào hè trở thành địa điểm tránh nóng lý tưởng bởi khung cảnh xanh mát, trong lành.
Chia sẻ
Từ ngày 28 đến 30/7/2025, hơn 20 doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) sản xuất – chế biến nông, thủy sản đã tham gia khóa tập huấn tiêu chuẩn VietGAP, HACCP/ISO 22000 tại Cụm Công nghiệp Vân Đồn (Đặc khu Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh). Đây là một phần trong Chương trình quốc gia nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa giai đoạn 2021–2030 do Viện Nghiên cứu Hải sản chủ trì và tài trợ kinh phí.
Chia sẻ
Từng là vùng quê thuần nông với tỷ lệ hộ nghèo cao, xã Ngọc Lương, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình (cũ), nay là xã Yên Trị, tỉnh Phú Thọ đã từng bước chuyển mình nhờ một loại cây trồng tưởng chừng chỉ hợp với đất Diễn, Hà Nội. Sự bén rễ của giống bưởi Diễn hơn hai thập kỷ trước không chỉ mang đến hướng đi mới cho người dân, mà còn mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững, vươn lên làm giàu ngay trên chính mảnh đất quê hương.
Chia sẻ
Chậm giải phóng mặt bằng, vi phạm quy định về đất đai, đầu tư không hiệu quả, nghĩa vụ tài chính chưa thực hiện đầy đủ là những sai phạm điển hình được Thanh tra tỉnh Lâm Đồng xác định tại hàng loạt dự án lớn trên địa bàn, dự kiến sẽ được đưa vào diện thanh tra trong đợt này.
Chia sẻ
Bệnh nhân bị tai nạn giao thông nghiêm trọng, tình trạng nguy kịch, đa tổn thương nội tạng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
Chia sẻ
Trung tâm phục vụ hành chính công TP Cần Thơ yêu cầu các cơ quan liên quan đề cao cảnh giác với tình trạng “cò làm giấy tờ” và từ chối giao dịch với những người này.
Chia sẻ
Ngày 3/8, bà Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội đã gửi thư thăm hỏi tỉnh Điện Biên và tỉnh Sơn La bị thiệt hại do thiên tai.
Chia sẻ
Tiền đạo Hồ Tuấn Tài vừa chia tay Trường Tươi Đồng Nai để chuyển sang đầu quân cho Becamex TP.HCM theo dạng cho mượn.
Chia sẻ
Trong cuộc đời làm phim của tôi, hành trình làm phim "Hà Nội 12 ngày đêm" có lẽ là một hành trình đáng nhớ và mang lại nhiều cảm xúc nhất.
Chia sẻ
Tướng Pháp Thierry Burkhardt, người sẽ rời nhiệm sở vào ngày 1/9, một lần nữa cảnh báo về "mối đe dọa từ Nga" trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Economist.
Chia sẻ
Tại xã Tân Đông, tỉnh Đồng Tháp mới (xã Tân Đông mới được hình thành từ sáp nhập xã Tân Tây, Tân Phước,Tân Đông, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang cũ) ông Trần Văn Bương, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) rau, củ, quả an toàn Tân Đông đã xây dựng thành công mô hình sản xuất "3 trong 1", kết hợp giữa trồng lúa, rau màu, kinh doanh nông sản tạo ra lợi nhuận gần 2 tỷ đồng mỗi năm.
Chia sẻ
Hôm nay – ngày 4/8/2025 là dấu mốc một chuyên mục đặc biệt của Báo Điện tử Dân Việt kỷ niệm tròn 10 năm ra đời – đó là chuyên mục Dân Việt Trò Chuyện!
Chia sẻ
Radio online Nhịp sống nông thôn mới hôm nay có những nội dung sau: Làm việc với Hội Nông dân tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng nhấn mạnh vai trò trung tâm, nòng cốt hỗ trợ nông dân làm giàu; Hội Nông dân tỉnh Thái Nguyên kiểm tra công tác chuẩn bị Đại hội Đảng tại các xã mới sáp nhập;...
Chia sẻ
Người đàn ông tử vong bất thường trong nhà trọ; thông tin mới vụ thi thể nữ giới trong chiếc vali; đối tượng có 4 tiền án gây ra loạt vụ trộm, chống trả quyết liệt khi bị công an vây bắt... là những nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Hội đồng nhân dân TP. Hải Phòng mới đây đã chấp thuận thu hồi gần 1.226 ha đất để thực hiện 49 dự án, công trình sau hợp nhất.
Chia sẻ
Trong hành trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, xã Hợp Thành, tỉnh Thái Nguyên (địa bàn huyện Phú Lương cũ) đang từng bước khẳng định hướng đi riêng, phát triển nông nghiệp sạch gắn với du lịch cộng đồng và bảo tồn văn hóa dân tộc Tày. Đây không chỉ là giải pháp phát triển kinh tế mà còn là cách để gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống đang dần mai một.
Chia sẻ
Cổ phiếu giao dịch dưới mệnh giá, dòng tiền eo hẹp, Đầu tư Hải Phát vẫn chấp nhận hoán đổi 212 tỷ đồng nợ thành cổ phiếu HQC, đối mặt nguy cơ lỗ ngay 62% giá trị khoản vay.
Chia sẻ
Thôn Tiền Phong, xã Đức Quang, tỉnh Hà Tĩnh (thôn Tiền Phong, xã Quang Vĩnh, huyện Đức Thọ cũ), từng lênh đênh trong lũ, nay hồi sinh nhờ 24 ngôi nhà chống lũ kiên cố, mang lại cuộc sống ổn định cho người dân vạn chài.
Chia sẻ
Tôi bắt đầu ra quán cà phê một mình nhiều hơn, chỉ để ngồi nghĩ về điều đó.
Chia sẻ
Thời tiết khô nóng, đám cháy bùng phát rồi nhanh chóng lan rộng ở khu vực rừng thông tại xã Tân Châu, Nghệ An. Hàng trăm người nỗ lực dập lửa trong đêm.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ Nội vụ, UBND tỉnh Điện Biên báo cáo ngay trong ngày 4/8, trình cấp có thẩm quyền khen thưởng xứng đáng hành động dũng cảm, dám làm dám chịu trách nhiệm của Trưởng bản Mùa A Thi, cứu 90 người dân bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên khỏi thảm họa lũ quét, sạt lở đất.
Chia sẻ
Người sinh vào 3 ngày Âm lịch này thực sự may mắn sẽ không gặp bất kỳ tai họa hay xui xẻo nào trong cuộc sống, tương lai dễ dàng giàu có.
Chia sẻ
Phải nói rằng những đóng góp của Khang Hi, Ung Chính và Càn Long đã làm cho nhà Thanh trở nên hùng mạnh và rộng lớn. “Khang Càn thịnh thế” là thời đại thịnh vượng cuối cùng của triều đại phong kiến cổ đại Trung Quốc.
Chia sẻ
Tiền đạo Tiến Linh ấn tượng hơn cả chính là sự cuồng nhiệt của khán giả. Anh bày tỏ: “Linh đã quen với không khí cổ vũ của ĐT Việt Nam, nhưng hôm nay vẫn cảm thấy bất ngờ về sức hút của trận đấu. Việc bóng đá 7 người ngày càng phát triển và có nhiều khán giả theo dõi là điều rất tích cực cho phong trào bóng đá cộng đồng.
Chia sẻ
Chiều 3/8, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã trực tiếp đến thăm hỏi, động viên bà con vùng lũ và làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên để nắm bắt tình hình và chỉ đạo công tác khắc phục hậu quả thiên tai.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
N.V 
