Một nữ giám đốc HTX ở tỉnh An Giang mới "biến" thứ rác gì mà ra bộn tiền, 10 người khen cả 10?

Nhặt rác thải biến thành nấm quý

Chị Châu Thị Nương nhớ lại, hành trình khởi nghiệp của chị bắt đầu từ những trăn trở rất đời thường: "Trong thời gian đại dịch Covid-19, tôi nhận thấy nhu cầu về thực phẩm sạch và các sản phẩm có tính dược liệu cao trong cộng đồng ngày càng nhiều và rất tốt cho sức khỏe. Nấm không chỉ là thực phẩm mà còn là dược liệu quý, giúp tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật”.

Xuất phát từ thực tế đó, năm 2019, cựu giáo viên ngoại ngữ này đã cùng chồng, vốn là kỹ sư công nghệ thực phẩm, quyết định đầu tư vào Trang trại Nương Farm trên diện tích 3ha tại phường Thới Sơn, thị xã Tịnh Biên (nay là phường Thới Sơn, tỉnh An Giang).

Với niềm đam mê và quyết tâm sản xuất nấm sạch, chị đã tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp như: rơm, rạ, cám bắp, cám gạo để phối trộn làm phôi giống, cấy meo tạo ra giá thể nuôi trồng thành công các loại nấm quý như nấm mối đen, bào ngư, đông trùng hạ thảo, linh chi tai to. Đặc biệt, nấm mối đen là sản phẩm chủ lực, được phát triển mạnh mẽ nhất.

“Khi có ý tưởng, tôi chưa hiểu kỹ thuật trồng nấm như thế nào, nhưng vì đam mê nên tôi và chồng bắt đầu tự tìm hiểu và nghiên cứu trên sách, báo, truyền hình, mạng xã hội. Đặc biệt là sự hỗ trợ đắc lực của các thầy cô trường Đại học Quốc gia TP HCM phân hiệu An Giang đã giúp tôi hiểu rõ hơn về kỹ thuật, đặc tính sinh trưởng của các loại nấm, đặc biệt là nấm mối đen. Từ đó tôi mạnh dạn đầu tư dây chuyền sản xuất”, chị Nương chia sẻ.

Ăn nên làm ra, làng xóm sạch, đẹp

Điểm cốt lõi làm nên thành công của Nương Farm chính là mô hình kinh tế tuần hoàn khép kín vô cùng hiệu quả.

Chị Nương giải thích quy trình: "Gia đình tôi có 10ha đất trồng lúa và bắp. Sau khi thu hoạch lúa và bắp sẽ lấy phụ phẩm rơm, rạ, cám bắp, cám gạo để phối trộn làm phôi giống, cấy meo tạo ra giá thể nuôi trồng thành các loại nấm. Thu hoạch nấm xong, phụ phẩm phôi nấm được dùng làm thức ăn cho trùn quế, tạo ra lượng phân hữu cơ rất tốt.

Phân trùn quế này tiếp tục được bón cho cây lúa, bắp. Sau đó, thân cây lúa, bắp lại được thu gom để làm phôi nấm mới, tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín, không có rác thải, không ô nhiễm môi trường, lại có sản phẩm nấm sạch, dinh dưỡng phục vụ người tiêu dùng".

Các loại nấm, như: nấm mối đen, bào ngư, đông trùng hạ thảo, linh chi tai to tại Nương Farm được nuôi trồng theo quy trình khép kín, hoàn toàn không sử dụng phân bón hay thuốc trừ sâu, đảm bảo hương vị thơm ngon, ngọt, giòn tự nhiên. Nấm mối còn có thể thay thế bột ngọt trong chế biến món ăn hàng ngày, trở thành nguyên liệu lý tưởng cho các món cháo, lẩu, chiên bột, kho tiêu, xào, nướng...

Hiện Nương Farm được mở rộng trang trại ra diện tích 5ha, trên đị bàn xã Cô Tô và phường Thới Sơn. Mỗi ngày, HTX Nông nghiệp Tà Đảnh cung cấp cho thị trường trung bình 50 - 60kg nấm mối, mỗi năm cung cấp gần 20 tấn sản phẩm, giá bán nấm tươi từ 200.000 - 250.000 đồng/kg. Riêng nấm linh chi, đông trùng hạ thảo mỗi năm chị Nương thu hoạch 2 đợt, khoảng 2 tấn/năm. Các sản phẩm nấm của Nương Farm được phân phối tại siêu thị, nhà hàng trong tỉnh và các chợ đầu mối ở TP HCM.

Ngoài ra, HTX còn làm phôi giống để bán cho nông dân, trung bình mỗi tháng bán khoảng 10 nghìn phôi nấm mối đen.

Không dừng lại ở mô hình tuần hoàn truyền thống, chị Nương còn mạnh dạn kết hợp việc trồng nấm với hệ thống năng lượng mặt trời. Đây là một quyết định mang tính đột phá, mang lại hiệu quả kép. Việc lắp đặt pin mặt trời không chỉ cung cấp điện cho trang trại mà còn tạo bóng mát, giúp giảm nhiệt độ trong khu vực trồng nấm.

"Ví dụ nhiệt độ ngoài trời khoảng 35 độ C thì phía dưới tấm pin chỉ khoảng 28 - 29 độ. Nhờ nhiệt độ lý tưởng này, năng suất nấm tăng lên đáng kể, từ 1,5 - 2 tấn nấm thương phẩm trên 1.000 bịch phôi có thể tăng lên 2,5 - 3 tấn. Điều này giúp trang trại tiết kiệm 30% chi phí và tăng sản lượng nấm lên đến 40%. Hơn nữa, việc sử dụng điện mặt trời giúp giảm đáng kể chi phí điện hàng tháng, từ 30 triệu đồng xuống còn một nửa", chị Nương minh họa.

Lan tỏa giá trị nhân văn và khẳng định vị thế

Thành công của mô hình kinh tế tuần hoàn khép kín từ nấm đã giúp chị Châu Thị Nương đạt được giải "Top 10 doanh nghiệp xuất sắc nhất" cuộc thi Sáng kiến ESG Việt Nam năm 2023, đóng góp vào Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia.

Để tăng giá trị sản phẩm của Nương Farm, năm 2024 chị đăng ký 3 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, gồm: Nấm linh chi tai to, đông trùng hạ thảo Nương Farm, nấm mối Nàng Nương và đang hoàn chỉnh hồ sơ đăng ký thêm 3 sản phẩm là Snack nấm mối, trà hòa tan nấm linh chi và trà hòa tan linh chi trùng thảo.

Tuy nhiên, với chị Nương, thành công lớn nhất chính là việc HTX Nông nghiệp Tà Đảnh đã tạo việc làm ổn định cho 30 lao động, trong đó có 20 lao động là phụ nữ Khmer địa phương, với mức lương 250.000 - 300.000 đồng/ngày.

"Thu nhập đó ở quê tôi là mơ ước. Giờ tôi có một công việc ổn định để có tiền chăm lo cho gia đình. Nơi làm việc cũng gần nhà, không cần phải đi xa", chị Neang Môm, một lao động người Khmer, xúc động chia sẻ.

Mặc dù mô hình mang lại nhiều lợi ích nhưng chị Nương cũng thẳng thắn nhìn nhận những thách thức, đặc biệt là vốn đầu tư ban đầu lớn cho hệ thống pin mặt trời và chính sách thu mua điện mặt trời chưa thực sự thuận lợi sau khi ưu đãi từ Quyết định 13 tạm dừng.

Chị đề xuất Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ vốn và chính sách thu mua điện tốt hơn để khuyến khích nhiều người mạnh dạn đầu tư vào mô hình này, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững và bảo vệ môi trường.

×