Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Theo gia phả dòng họ Nguyễn Tông ở làng Sâm thì Nguyễn Tông Quai sinh ra trong một gia đình nghèo khó, cha làm tự chùa.
Thuở nhỏ, ông sống rất thiếu thốn, một lần ông lấy trộm oản, chuối trên bệ thờ Phật để ăn, có người trông thấy, gán cho ông cái tên là Oản.
Khi cha chuyển lên trông coi chùa Diên Hựu (chùa Một Cột) ở Thăng Long, ông đi theo và được vào học ở Quốc Tử Giám.
Thám hoa Vũ Thạnh, thầy dạy, sửng sốt về tài thơ văn của ông và dự đoán “về sau tất sẽ nổi danh về thơ”.
Khi dự kỳ thi Hội, Nguyễn Tông Quai đỗ Hội nguyên, đứng đầu 25 người đỗ. Vào thi Đình, ông đỗ Hoàng giáp.
Sau khi thi đỗ được bổ vào Hàn lâm viện, rồi được điều đi làm Thừa Chính sứ Kinh Bắc, Đốc đồng Tuyên Quang.
Năm 1734, Nguyễn Tông Quai được cử lên Lạng Sơn tiếp sứ Thanh sang sách phong.
Năm 1742, ông được cử làm Phó sứ, cùng Chánh sứ Nguyễn Kiều (chồng của nữ sĩ Đoàn Thị Điểm) đi sứ sang nhà Thanh.
Khi khởi trình, vua đặt tiệc thết ở đình Đông Tân, ban thơ ngự chế, hai người lần lượt phụng họa. Dọc đường, trải phong vật kỳ thắng của 7 châu, cùng Nguyễn Kiều đề vịnh, xướng họa, biên chép thành tập Sứ Hoa tùng vịnh.
Chân dung Nguyễn Tông Quai khi đi sứ được họa sĩ Trung Hoa vẽ tặng. Nguyễn Tông Quai sinh ở làng Phúc Khê, tục gọi làng Sâm, nay thuộc xã Hòa Tiến, huyện Hưng Hà (tỉnh Thái Bình) Ảnh tư liệu
Trong thời gian đi sứ, Nguyễn Tông Quai cũng đã viết cuốn thơ Nôm lục bát Sứ trình tân truyện gồm 670 câu.
Khi về tới Thăng Long, Nguyễn Tông Quai vào yết kiến vua Lê Hiển Tông, được ban thưởng, thăng chức Hình Bộ Tả thị lang, kiêm Lục Bộ Thượng thư, tước Ngọ Đình hầu.
Trong những năm 1745 - 1748, vì hặc tấu gian thần nên bị giáng xuống Hàn lâm thị độc. Thời gian này, ông liên tiếp bị ganh ghét, đố kỵ nên đã từ quan về quê mở trường dạy học.
Ông đã đào tạo được hàng chục nhà khoa bảng sáng danh trong lịch sử nước nhà, trong đó có những môn sinh quê Thái Bình đã chịu ảnh hưởng sâu nặng về nhân cách và tiết tháo của ông như Bảng nhãn Lê Quý Đôn (Hưng Hà), Hoàng giáp Đoàn Nguyễn Thục (Quỳnh Phụ)...
Năm Mậu Thìn (1748), do không chọn được người đi sứ, triều đình lại phục chức cũ cho ông đề cử đi sứ Thanh lần hai.
Lần này ông làm Chánh sứ, Phó sứ là Nguyễn Thế Lập, Trần Văn Hoán. Sau khi đi sứ về nước được thăng Hộ bộ Tả thị lang, tước hầu. Năm 1751, Trịnh Doanh sai ông đi dụ bảo, an ủi dân các lộ Sơn Tây, Thái Nguyên, Kinh Bắc.
Năm Giáp Tuất (1754), chúa lại sai ông đi xem xét các nhà giam, sửa sang những chỗ ẩm thấp, chật hẹp, chẩn cấp cho kẻ thiếu đói, những người bị tội nhẹ thì xét tha về. Vào những năm này, ông lại tiếp tục bị bọn hoạn quan gièm pha, soi mói, kiện tụng.
Chán cảnh nhiễu nhương, ông xin hưu quan về quê tiếp nghề dạy học. Năm Đinh Hợi (1767) ông mất tại quê nhà.
Nguyễn Tông Quai làm quan khoảng trên 30 năm, phụng sự 5 đời vua Lê: Dụ Tông, Duy Phương, Thuần Tông, Ý Tông, Hiển Tông và 3 đời chúa Trịnh: Trịnh Cương, Trịnh Giang, Trịnh Doanh.
Đây là thời kỳ thế sự rối ren, vua chúa ươn hèn, quan tham, lại nhũng, chính sự nhiễu nhương, lòng dân ly tán.
Vì tính tình cương trực, có tiết tháo và tâm huyết, không a phụ bọn quyền gian, dám can ngăn vua chúa hãy để tâm chăm lo thế sự nên ông đã từng trải lắm gian truân, ít nhất hai lần bị biếm trích, có lần đã từng bị giáng làm dân thường.
Tác giả Nguyễn Án đã viết trong sách “Tang thương ngẫu lục”: “Tính ông ngay thẳng mà ghét sự tà khúc, không chịu kiêng tránh gì cả”. Hồ Sĩ Đống trong bài tựa “Sứ hoa tùng vịnh” cũng nhận xét: “Tiên sinh giữ đạo chính, ghét kẻ tà, tuy bị kẻ hằn thù vu cáo mà bị tội, song tiên sinh trở về vườn thì danh vọng lại càng trọng”...
Nguyễn Tông Quai là nhà ngoại giao, nhà giáo dục tài hoa và hơn nữa ông là một nhà văn, nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam thời trung đại. Đương thời Nguyễn Tông Quai được coi là một danh sĩ xuất sắc trong “Trường An tứ hổ” hoặc “An Nam đại tứ tài”. Nhân sĩ Trung Quốc đánh giá ông “tài văn chương và đức hạnh đều siêu trác”.
Trong kho tàng văn học cổ của Việt Nam, các tác phẩm của Nguyễn Tông Quai chiếm một vị trí quan trọng. Có thể kể đến những tác phẩm như: Học ngữ, Sứ hoa tùng vịnh, Sử trình tân truyện, Vịnh sử thi, Ngũ Luân tự...
Trong thơ văn bang giao của Việt Nam, Sứ trình tân truyện của Nguyễn Tông Quai là một hiện tượng độc đáo. Nguyễn Tông Quai hoàn toàn xứng đáng được xếp vào vị trí nhà thơ đầu tiên dùng chữ Nôm viết về đề tài đi sứ.
Đề tài mới được thể hiện ở một thể loại cũng rất mới, đó là dùng thể ký bằng thơ quốc âm, dẫu rằng tên tác phẩm là tân truyện.
Noi gương người thầy dạy, vào những năm sau đó, người học trò xuất sắc của ông là Lê Quý Đôn đi sứ cũng mang theo các tác phẩm của mình để các danh sĩ Trung Hoa và sứ thần Triều Tiên đề tựa và cũng dùng chữ Nôm để viết trong cuốn Bắc sứ thông lục.
Ngoài Sứ trình tân truyện, Nguyễn Tông Quai còn có tác phẩm Nôm nổi tiếng khác là Ngũ luân tự (Thuật bày ngũ luân), gồm 646 câu thơ song thất lục bát. Tác phẩm diễn ca về năm mối quan hệ luân thường quan trọng của Nho gia (vua - tôi, cha - con, anh - em, chồng - vợ, bạn - hữu).
Bằng việc dẫn ra những điển cố trong kinh điển Nho gia để nêu những tấm gương về năm mối quan hệ đó nhằm giáo huấn người đời.
Việc dùng thể song thất lục bát diễn ca ngũ luân là một biểu hiện đi tiên phong của Nguyễn Tông Quai trong xu thế Việt hóa, Nôm hóa các yếu tố văn hóa gốc Hán đang được diễn ra một cách mạnh mẽ trong giai đoạn đầu thế kỷ XVIII.
“Sứ Hoa tùng vịnh” là tập thơ gồm khoảng 200 bài thơ chữ Hán, xướng họa cùng Chánh sứ Nguyễn Kiều. Ngoài 6 bài tựa, trong đó có sứ giả Triều Tiên Lý Bán Thôn, tức Lý Tông Lâm và danh sĩ Việt Nam là Hồ Sĩ Đống, bình ở đầu tiền, hậu tập.
Phần cuối của thi phẩm là ngót trăm bài thơ xướng họa tặng đáp với các danh sĩ Trung Quốc và sứ giả Triều Tiên. Nhiều bài thơ trong tập thanh cao, diễm lệ, hài hòa, giữa thơ và họa, cân đối giữa tình và ý, rất điêu luyện về mặt dùng chữ đặt lời, về cách phối hợp các hình ảnh, nhịp điệu, âm thanh... được nhiều danh sĩ trong và ngoài nước khen.
Sứ hoa tùng vịnh đã góp phần làm cho tài thơ của Nguyễn Tông Quai nổi danh trong và ngoài nước. Điều đặc biệt trân quý là tác phẩm này đã ghi chép những lời tựa, lời bình của một số nhân sĩ Trung Hoa và Triều Tiên như Lý Bán Thôn, Trương Hán Chiêu, Âu Dương Vượng, Vương Vân Tường, Trịnh Ngọc Trai...
Những bài tựa, bài bình này viết trên đất Trung Hoa khi họ được đọc “Sứ hoa tùng vịnh”, trong đó có nhận xét của sứ giả Triều Tiên Lý Bán Thôn: “Tôi đọc đến hết, thấy khí thế ở trong đó bàng bạc mênh mông như núi sập, đá tan, mưa gió ầm ập, sông suối vỡ bờ, nếu không dày công tích khí sao có thể được như vậy... Thơ của tiên sinh cách luật tề chỉnh, âm điệu cao siêu, nắn nót từng câu từng chữ, thảy đều theo đúng khuôn phép Thịnh Đường. Dẫu Trung Hoa có tiếng hay thơ cũng không hơn thế được”.
Nguyễn Tông Quai vang danh đất Bắc và vua Càn Long vì mến mộ một danh sĩ phương Nam “thơ hay, sứ giỏi” nên đã sai thợ vẽ chân dung ban tặng. Có thể coi đây là một hiện tượng độc đáo nhất của “thiên triều” với sứ thần An Nam trong lịch sử bang giao giữa hai nước.
Bức chân dung này hiện đang được lưu giữ tại từ đường Nguyễn Tông ở quê ông. Một số danh sĩ trong nước như Lê Quý Đôn, Ngô Thì Sĩ, Hồ Sĩ Đống, Phan Huy Chú... đều có viết lời bình, lời tựa hoặc có ý kiến đánh giá, coi đây là tác phẩm thuộc vào bậc nhất trong dòng thơ đi sứ phương Bắc của các sứ thần Đại Việt.
Nguyễn Tông Quai không chỉ được coi là một hiện tượng kiệt hiệt về thơ đi sứ mà trong lĩnh vực thơ vịnh sử ông đã chiếm vị trí hàng đầu trong An Nam đại tứ tài hay Trường An tứ hổ (Nguyễn Tông Quai, Nguyễn Trác Luân, Ngô Tuấn Cảnh, Nguyễn Bá Lân). Trước tác của ông chiếm khoảng 70 bài trong Vịnh sử thi quyển.
Danh nhân văn hóa Nguyễn Tông Quai có hai nét nổi trội so với người đương thời. Một là, ông đã có công đào tạo những hiền tài của đất nước, trong đó có Tam nguyên Bảng nhãn Lê Quý Đôn, một danh nhân kiệt hiệt của nước Nam.
Hai là, qua hai lần đi sứ đã góp phần đề cao vị thế của đất nước bằng việc lưu lại dấu ấn trong lịch sử bang giao với Sứ trình tân truyện, một tác phẩm được viết bằng chữ Nôm, thể hiện lòng tự tôn dân tộc.
Chương trình Vinh quang Việt Nam năm 2025 với chủ đề "Tự hào và Khát vọng" sẽ tôn vinh 19 tấm gương anh hùng, điển hình tiên tiến trong nhiều lĩnh vực.
Chia sẻ
Thí sinh có thể tham khảo cách tra cứu điểm thi vào 10 năm 2025 của Yên Bái theo hướng dẫn sau đây.
Chia sẻ
Thiếu tướng Vũ Như Hà, Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu được điều động đến nhận công tác, giữ chức vụ Giám đốc Công an tỉnh Tây Ninh.
Chia sẻ
Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết, sự hy sinh, cống hiến của các chiến sĩ tham gia gìn giữ hoà bình đã được ghi nhận xứng đáng. Nhiều nữ chiến sĩ "mũ nồi xanh" sau khi hoàn thành nhiệm vụ trở về được thăng quân hàm trước niên hạn.
Chia sẻ
Để có được mẫu tiền mang hình ảnh sinh động, thực tiễn, thể hiện đường lối của Đảng, của Chính phủ, phù hợp với tình hình phát triển của cách mạng và kháng chiến, các họa sĩ, trong đó có họa sĩ Nguyễn Huyến - người trực tiếp thực hiện mẫu vẽ, đã phải về nông thôn để có được những hình ảnh sinh động nhất đưa vào mẫu vẽ.
Chia sẻ
Ngày 16/6, hàng loạt xã, phường mới tại Bình Dương chính thức vận hành thử nghiệm hệ thống chính trị, đảm bảo hoạt động hiệu quả ngay sau khi cấp huyện chấm dứt hoạt động từ ngày 1/7.
Chia sẻ
Đánh giá hành vi trục lợi từ những chuyến bay giải cứu là nguy hiểm cho xã hội nhưng tòa phúc thẩm cho rằng các bị cáo đã ăn năn hối cải, có thêm tình tiết mới nên quyết định giảm một phần hình phạt cho họ.
Chia sẻ
Bộ Xây dựng cho biết, hiện, UBND các tỉnh, thành phố đã giao nhiệm vụ và nêu rõ đơn vị chủ trì công tác GPMB dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tại địa phương.
Chia sẻ
Một quan chức cấp cao của Iran tuyên bố rằng, Pakistan sẵn sàng tấn công hạt nhân vào Israel nếu nước này sử dụng vũ khí hạt nhân nhằm vào Tehran – tuyên bố này sau đó bị chính phủ Pakistan bác bỏ.
Chia sẻ
Bóng đá không chỉ là một nghề, là đam mê, trên hết, bóng đá là một ước mơ. Đây là câu chuyện về thủ môn thủ môn Conor Tracey của CLB Auckland City - người vừa có cơ hội đối đầu với thần tượng thủa nhỏ - Manuel Neuer.
Chia sẻ
Thí sinh có thể tham khảo cách tra cứu điểm thi vào 10 năm 2025 của Hải Dương theo hướng dẫn sau đây.
Chia sẻ
Cục Thuế đã phối hợp với các Công ty công nghệ để có gói miễn phí 5000 hóa đơn/năm, miễn phí chữ ký số, phí khởi tạo, không giới hạn tính năng phần mềm… hỗ trợ các hộ kinh doanh khi bỏ hình thức nộp thuế khoán.
Chia sẻ
Từ 2020 đến giữa năm 2025, trên 90% số xã, phường, thị trấn không có bệnh dịch tả lợn châu Phi. Hiện, cả nước có 580 cơ sở chăn nuôi lợn được chứng nhận an toàn dịch bệnh đối với bệnh DTLCP tăng so với mục tiêu đặt ra là 80 cơ sở.
Chia sẻ
Thí sinh có thể tham khảo cách tra cứu điểm thi vào 10 năm 2025 của Cao Bằng theo hướng dẫn sau đây.
Chia sẻ
Theo Sở Xây dựng Đà Nẵng, xe điện bốn bánh vận chuyển khách du lịch là loại hình vận tải thí điểm, hoạt động trong phạm vi hạn chế nên địa phương không chỉ đạo hay kêu gọi doanh nghiệp đầu tư thêm phương tiện.
Chia sẻ
Sáng 16/6, gần 5000 sĩ tử TP.HCM đã hoàn thành bài khảo sát đánh giá năng lực Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa năm 2025. Nhiều phụ huynh không khỏi hạnh phúc khi thấy con rạng rỡ bước ra phòng thi.
Chia sẻ
Nguồn vốn tín dụng chính sách ở Hưng Hà (Thái Bình) đang là điểm tựa vững chắc, giúp hàng nghìn hộ nghèo, cận nghèo vươn lên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế bền vững.
Chia sẻ
Thí sinh có thể tham khảo cách tra cứu điểm thi vào 10 năm 2025 của Sơn La theo hướng dẫn sau đây.
Chia sẻ
Xe tải mang biển số 29A-060.10 do một nam tài xế khoảng 35 tuổi điều khiển lưu thông trên đường song hành xa lộ Hà Nội theo hướng từ khu vực Đại học Quốc gia TP.HCM về ngã tư Thủ Đức, bỗng lật nhào đè lên hai xe máy, hai người đi xe máy nhập viện cấp cứu.
Chia sẻ
Phiên hôm nay, nhóm cổ phiếu dầu khi tăng mạnh dẫn dắt đà tăng thị trường. Diễn biến này đồng pha với giá dầu thế giới, trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel – yếu tố có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng dầu toàn cầu.
Chia sẻ
Sau gần 3 năm, đàn chim trĩ đỏ, chim trĩ xanh của anh Lợi, xã An Xuân, huyện Tuy An (tỉnh Phú Yên) đã tăng lên hơn 200 con, trong đó hơn 50 cặp chim bố mẹ. Anh Lợi bán một cặp chim trĩ đỏ làm giống giá 2 triệu đồng, chim trĩ 1 ngày tuổi với giá 35.000 đồng/con...
Chia sẻ
Theo các giáo viên, Luật Nhà giáo được thông qua sẽ thu hút được nhiều người tài thi vào ngành Sư phạm và là bước tiến nâng cao chất lượng giáo dục, xây dựng được lớp nhà giáo có đủ tài, đức, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội.
Chia sẻ
Đây là loại rau quý tộc trong các loại rau dại, có hương vị thơm ngon, ngọt và rất bổ dưỡng. Nó còn được mệnh danh là "kẻ dọn mạch máu".
Chia sẻ
Thủ tướng ký ban hành quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, thông tin vừa được Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng (DSEZA) cho biết.
Chia sẻ
Ngày 16/6, tỉnh Đắk Lắk công bố điểm thi vào lớp 10 năm học 2025 – 2026. Nhiều giáo viên, học sinh và phụ huynh nhận định điểm chuẩn vào lớp 10 Đắk Lắk năm 2025 có thể tăng nhẹ so với năm trước do đề thi vừa sức, phù hợp với năng lực học sinh.
Chia sẻ
Sau cơn mưa lớn hàng giờ đồng hồ đã gây ngập cục bộ một số tuyến đường tại Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), ảnh hưởng đến việc đi lại, sinh hoạt của người dân.
Chia sẻ
Đóng cửa phiên giao dịch đầu tuần ngày 16/6, nhóm cổ phiếu bất động sản ghi nhận sắc xanh trở lại với 2 mã tăng trần, 60 mã tăng giá nhưng chỉ có 15 mã giảm giá và 1 mã giảm sàn.
Chia sẻ
Đó là một trong những nội dung nhấn mạnh của ông Vũ Mạnh Hà - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lai Châu tại hội nghị công bố quyết định hợp nhất Báo Lai Châu và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Lai Châu và các quyết định về công tác cán bộ.
Chia sẻ
Nhà báo Hà Đăng - nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương từng cho biết, để có được những tác phẩm về tam nông đặc sắc, nhà báo lão thành Hữu Thọ sử dụng chiếc xe đạp của mình lăn bánh qua khắp các miền quê Việt Nam.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Nguyễn Thanh (Vũ Quý, Kiến Xương) 
