Ngô để làm mèn mén là ngô tẻ, phơi khô, tách hạt rồi đem xay. Đồng bào Mông xay ngô bằng cối đá nên hầu hết gia đình người Mông nào cũng có một chiếc cối đá. 

Hạt ngô xay không nhuyễn mà vẫn lạo xạo. Sau đó, bột ngô đem trộn với một lượng nước vừa phải sao cho không bị vón cục hay quá khô. Vì vậy, công đoạn nhào bột thường do người có kinh nghiệm nấu nướng làm để đảm bảo món mèn mén chuẩn hương vị. 

Tiếp đến, cho bột ngô vào chõ để hấp, giữ lửa vừa đủ để mèn mén chín đều là có ngay món ăn thơm ngon đậm đà. Mèn mén thường ăn kèm với canh rau cải, rau bí, canh xương hay sốt vang đều trở thành món ăn hấp dẫn.

Bánh ngô

Mùa hè, du khách đến các phiên chợ quê ở Cao Bằng sẽ bắt gặp nhiều phụ nữ dân tộc Tày, Nùng bán bánh ngô… Đây là món bánh đặc trưng của dân tộc Tày, Nùng và là món quà quê dân dã, sau những buổi lao động các gia đình đem bánh ngô mời nhau thưởng thức, tạo sự gắn kết tình làng, nghĩa xóm.

Ngô để làm bánh là ngô nếp vừa ở độ chín, khi lấy móng tay bấm vào hạt ngô có nước trắng đục tứa ra như sữa non thì bột bánh mới dẻo, nhuyễn, có thể cho thêm ít ngô tẻ với tỷ lệ thích hợp, khi chín bánh sẽ mềm và thơm ngon. 

Để bánh ngô dẻo hơn, bà con sử dụng cối xay đá xay bột bánh, vừa giữ được hương vị. Sau khi xay bột, lấy từng phần bột bánh to bằng quả trứng vịt hoặc dùng muôi múc và gói bằng lá chuối xanh, rồi xếp vào nồi hấp.

Bánh có vị ngọt, thơm của ngô non, bột bánh mềm, mỗi miếng bánh là sự hòa quyện giữa vị tươi non của ngô, thoảng hương của nương rẫy xanh mát như gói cả non nước vùng cao trong lành.

Cháo bẹ, cháo ngô

Cháo bẹ (khẩu slặm) là món ăn trong mùa giáp hạt của đồng bào Nùng, đặc biệt là đồng bào Nùng Giang sinh sống ở vùng cao núi đá mà ngô là cây lương thực chính của họ. 

Cháo bẹ khác với cháo ngô (chảo bắp) mà nhiều người hiểu nhầm, nhất là những người không ăn ngô trong cuộc sống hằng ngày.

Cháo bẹ, cháo ngô là những món ăn được làm từ ngô. Nếu cháo bẹ làm từ hạt ngô non còn sữa, thì cháo ngô làm từ ngô già xay mịn quấy lên thành cháo. 

Người Nùng gọi cháo bẹ là "khẩu slặm", cháo ngô là "khẩu kiảu", không gọi chung như người Tày là "chảo bắp".

Hiện nay, đời sống ở nông thôn và thành thị ngày càng phát triển, cháo bẹ, cháo ngô, mèn mén… trở thành món ăn đặc sản thu hút du khách. Nếu có dịp đến Cao Bằng mùa này, đừng quên thưởng thức các món đặc sản từ ngô để thấy phong vị ẩm thực nơi miền núi Đông Bắc thú vị, hấp dẫn.

×