Hiệu quả từ mô hình "1 lúa, 1 cá"

Trước đây, bà con xã Sầm Dương vẫn quen với phương thức làm ruộng truyền thống, đó là một năm sản xuất 2 vụ lúa, tuy nhiên hiệu quả kinh tế đem lại không cao.

Với mô hình "1 lúa, 1 cá", nhiều hộ gia đình ở xã Sầm Dương, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang đã có thu nhập ổn định hơn trước so với trồng 2 vụ lúa/năm. Ảnh: Minh Ngọc

Với diện tích đất ruộng lúa ở xã Sầm Dương hiện nay đa phần thuộc vùng trũng, thường xuyên ngập lũ tiểu mãn vào mùa mưa bởi vậy bà con nơi đây đã áp dụng mô hình nuôi cá chép trong ruộng lúa. Cá chép được thả vào ruộng lúa, và sau từ 7 - 8 tháng là được thu hoạch.

Cá chép thả trong ruộng lúa tự đi kiếm thức ăn, người nuôi cá không phải tốn một đồng vốn nào mua thức ăn cho cá. Từ khi áp dụng mô hình “1 vụ lúa , 1 vụ cá” nhiều hộ nông dân ở Sầm Dương đã có thu nhập khá, kinh tế ổn định hơn trước.

Những cánh đồng lúa trũng nước vào mùa mưa là nơi bà con nông dân xã Sầm Dương thả nuôi hàng tấn cá, trong đó số lượng thả nuôi cá chép là nhiều nhất.

Là một trong những người nuôi cá chép trong ruộng lúa đầu tiên ở xã Sầm Dương, ông Nguyễn Thắng Quân, thôn Hưng Thành cho biết “Diện tích ruộng trước cửa nhà tôi thuộc vùng đất trũng của thôn. Vì vậy sau khi bà con thu hoạch lúa vụ xuân xong tôi đã mượn thêm diện tích ruộng của hàng xóm để thả cá. Tôi đã tiến hành dẫn thêm nước vào ruộng, đắp bờ, mua cá giống, chủ yếu là cá chép về thả”.

Hiện tại, với diện tích 2,1ha ruộng trũng thả cá chép, ông Quân đầu tư 30 triệu tiền mua cá giống với 3 loại cá được thả gồm: cá chép, cá trắm và rô phi đơn tính, nhưng chủ yếu là cá chép, “Cá chép rất dễ thích nghi với điều kiện sống, thời gian sinh trưởng ngắn nên cá chép lớn nhanh trong môi trường ruộng lúa bởi được ăn màu lúa...Mang con cá lên bờ ai nhìn cũng thích...” ông Quân chia sẻ.

Cá chép ông Nguyễn Thắng Quân vừa bắt từ trong ruộng lúa của gia đình.

Theo ông Quân, thời gian thả cá từ tháng 5 - 6 và thu hoạch vào tháng 12 (dương lịch) hàng năm. Cá chép trước khi thả phải đạt trọng lượng từ 0,5 - 0,7kg/con, cá trắm phải từ 1 - 1,2kg/con.

Về nguồn thức ăn, trong thời gian 7 - 8 tháng thả cá, các hộ dân không phải đầu tư bất cứ loại thức ăn nào cho cá. Theo một số hộ nuôi cá cho biết, sau khi thu hoạch lúa, tận dụng gốc rạ, lúa rơi vãi ở ruộng để làm thức ăn cho cá, Để gốc rạ được tươi lâu hơn phải chú ý điều chỉnh mực nước ở lưng chừng gốc rạ. Cá ăn đến đâu dâng nước đến đó. Nếu mực nước trong ruộng quá cao sẽ làm gốc rạ bị thối, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước. Sau khi cá đã ăn hết gốc rạ và lúa trong ruộng thì nên để mực nước từ 60 – 80cm.

Sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình nuôi cá trong ruộng lúa

Trên toàn xã Sầm Dương hiện tại có 6 thôn với hơn 10 ha ruộng người dân áp dụng mô hình 1 vụ tlúa 1 vụ nuôi cá. Nếu trồng lúa vụ mùa thì năng xuất kém hơn so với vụ xuân vì vậy một số hộ gia đình đã chuyển sang nuôi cá trong ruộng ở vụ này để tận dụng gốc dạ và "lúa trong" làm nguồn thức ăn cho cá.

Những khu ruộng trũng ở xã Sầm Dương đều được người dân áp dụng mô hình thả nuôi cá chép trong ruộng ở vụ mùa mang lại hiệu quả kinh tế cao.

"So với việc trồng lúa thì nuôi cá mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần. Thời gian tới, xã Sầm Dương sẽ tạo điều kiện để các hộ dân được tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, tận dụng diện tích ruộng trũng để nuôi thêm cá, từ đó nâng cao thu nhập cho người dân..", bà Nguyễn Thị Nguyệt, Bí thư Đảng ủy xã Sầm Dương thông tin.

Một số hộ nuôi cá trong ruộng lúa Sẩm Dương bật mí, so với cá nuôi ao, con cá chép nuôi ruộng lúa sau khi được đánh bắt lên nhìn bề ngoài thân cá đều, tròn, đặc biệt là cá có màu vàng ươm. Đây cũng là một trong những cách nhận biết khi mua cá chép nuôi trong ruộng lúa. Cá nuôi trong ruộng lúa không chỉ nhanh lớn, mã đẹp, màu đẹp mà khi chế biến thành món ăn cũng thơm, ngon, thịt ngọt và dai hơn cá nuôi trong ao. Khi thu hoạch, cá chép phải đạt trọng lượng từ 1,5 – 2,2kg/con, cá trắm từ 3,5 - 4kg/con.

 Ông Nguyễn Thắng Quân cho biết tháng 12 này ông sẽ cho thu hoạch cá trên diện tích 2,1ha của mình, dự kiến sản lượng đạt từ 1,2 – 1,5 tấn cá các loại, trong đó chủ yếu là cá chép. Ảnh: Minh Ngọc

Ông Nguyễn Thắng Quân cho biết tháng 12 này ông sẽ cho thu hoạch cá trên diện tích 2,1ha của mình, dự kiến sản lượng đạt từ 1,2 – 1,5 tấn cá (trên 60 triệu đồng).

Ông Nguyễn Xuân Huy, thôn Lương Thiện, xã Sầm Dương cũng áp dụng mô hình nuôi cá trong ruộng lúa, hiện tại diện tích của anh Huy là 1ha “Lứa cá này tôi thả từ tháng 3, số tiền đầu tư để thả cá giống là 10 triệu đồng với 2 loại là cá chép và cá trắm”, anh Huy chia sẻ.

Nhờ nuôi cá trong ruộng lúa mà nhiều hộ dân ở xã Sầm Dương có một khoản tiền khá lớn khi thu hoạch, bán cá vào cuối năm.

Theo kinh nghiệm nuôi cá trong ruộng lúa, ông Huy cho biết "khi nuôi cá trong ruộng lúa, đầu tiên là phải lựa chọn giống cá phù hợp với hệ sinh thái ở đồng ruộng, ngoài ra chọn nuôi các loại cá không cạnh tranh thức ăn với nhau. Mặt khác phải chú ý về hệ thống thoát nước để điều tiết lượng nước trong ruộng cho phù hợp với từng thời điểm".

Được biết, tháng 12 (dương lịch) ông Huy sẽ cho thu hoạch lứa cá của năm nay, dự kiến sản lượng 0,8 – 1 tấn cá. Với giá cá hiện tại giao động từ 55 – 60 nghìn đồng/kg, anh Huy cho biết năm nay tổng lợi nhuận từ lúa và cá trên 50 triệu đồng.

×