Bảng giá đất mới đang là vấn đề nóng ở TP.HCM. Ảnh minh họa: Ngọc Huân

Theo HoREA, ngày 29/7 vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đã công bố thông tin về Dự thảo bảng giá đất trên địa bàn TP.HCM áp dụng từ ngày 1/8 đến ngày 31/12 (gọi là Dự thảo bảng giá đất) theo chỉ đạo của UBND Thành phố. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, giá đất của Dự thảo bảng giá đất cũng chỉ mới bằng khoảng 70% giá đất trên thị trường.

Hiệp hội nhận thấy, giá đất của Dự thảo bảng giá đất phổ biến tăng 10-20 lần so với giá đất của bảng giá đất hiện hành. Trong đó, 1 quận và 4 huyện có mức tăng giá đất tại một số vị trí đất trên 30 lần, cá biệt có một số vị trí đất tại huyện Hóc Môn có mức tăng giá đến 51 lần.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện nay, mới chỉ có duy nhất TP.HCM công bố thông tin về Dự thảo bảng giá đất áp dụng từ ngày 1/8 đến ngày 31/12 và được Sở Tài nguyên và Môi trường giải thích lý do là Thành phố phải chấp hành nghiêm quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 nên phải xây dựng Dự thảo bảng giá đất dự kiến áp dụng kể từ ngày 1/8/2024 đến hết năm 2024.

HoREA đề xuất giải thích rõ 1 số quy định của Luật Đất đai mới để các địa phương thống nhất cách hiểu - Ảnh: Trâm Hồng

Luật Đất đai 2024 không còn quy định về hệ số điều chỉnh giá đất và phải cập nhật giá đất tái định cư, mà nếu không ban hành "Bảng giá đất điều chỉnh" thì sẽ dẫn đến tắc nghẽn công tác xác định nghĩa vụ tài chính của hộ gia đình, cá nhân và công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tái định cư.

HoREA nhận thấy đây là cách hiểu của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM về nội dung của khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 quy định: Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025; trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật này cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương.

Trong khi đó, cách hiểu của HoREA về nội dung của khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai 2024 là bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai 2013 và cả hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định tại khoản 3 Điều 18 Nghị định 44/2014/NĐ-CP và Nghị định 45/2014/NĐ-CP được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025 và trường hợp cần thiết thì UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương. Mà, nội dung điều chỉnh bảng giá đất có thể là điều chỉnh bảng giá đất tại một vị trí đất hoặc một số vị trí đất hoặc tất cả các vị trí đất theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 14 Nghị định 44/2014/NĐ-CP.

Có nghĩa là, trong mọi trường hợp "tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với phần diện tích đất ở vượt hạn mức giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân theo quy định của Luật Đất đai 2013 và khoản 3 Điều 18 Nghị định 44/2014/NĐ-CP và Nghị định 45/2014/NĐ-CP thì đều phải áp dụng đồng thời bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất, chứ không chỉ áp dụng có mỗi bảng giá đất như cách hiểu của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM.

HoREA được biết tất cả các hồ sơ tính tiền sử dụng đất khi Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất ở hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với phần diện tích đất ở vượt hạn mức giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn TP.HCM đều bị dừng thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất" tại cơ quan Thuế để chờ quyết định của cơ quan có thẩm quyền về việc có hay không ban hành Bảng giá đất điều chỉnh và thời điểm áp dụng (nếu có).

Trước tình hình trên, HoREA cho rằng quy định tại khoản 1 điều 257 Luật Đất đai 2024 có thể chưa đủ độ rõ để các địa phương thống nhất cách hiểu, dễ hiểu, dễ thực hiện, mà để giải thích luật thì chỉ có Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới có thẩm quyền giải thích luật.