Hoàng đế tại vị lâu nhất thời Tam Quốc đã bị hiểu nhầm ra sao?

Người con trai cả của Lưu Bị chính là Lưu Phong, con nuôi của Lưu Bị. Lưu Phong là người có tính cách quyết liệt và nghị lực phi thường. Theo chân Triệu Vân, Trương Phi và những người khác trong việc càn quét Tây Xuyên, ông đã có rất nhiều chiến công, sau đó thống lĩnh Mạnh Đạt đánh chiếm Thượng Dung, được Lưu Bị vô cùng tin tưởng.

Tuy nhiên, sau cuộc viễn chinh phía bắc của Quan Vũ đến Tào Ngụy, Quan Vũ đã nhiều lần yêu cầu Lưu Phong dấy binh giúp đỡ nhưng Lưu Phong đều từ chối. Chính quyết định sai lầm ấy đã khiến Lưu Phong bị thất sủng và bị chính cha nuôi Lưu Bị ban cho cái chết. Sau khi Lưu Phong tự ѕát, Lưu Bị lại vô cùng hối hận.

Lưu Vĩnh là em trai khác mẹ của Lưu Thiện. Mẹ ruột của ông không được sử liệu ghi chép về xuất thân. Lưu Vĩnh trước được phong làm Lỗ Vương, sau phong làm Cam Lăng vương.

Sau này, vì bất hòa với sủng thần của Lưu Thiện là hoạn quan Hoàng Hạo, ông liền bị chính anh ruột lạnh nhạt. Tới khi Thục Hán bị diệt, Lưu Hạo cũng buộc phải chuyển tới Lạc Dương, được Tào Ngụy phong làm Đô úy, hưởng tước Hương hầu.

Lưu Lý là em trai khác mẹ với Lưu Thiện và Lưu Vĩnh. Vị phu nhân sinh ra ông cũng không được chính sử ghi chép về xuất thân. Năm xưa, Lưu Lý được phong làm Lương vương, sau trở thành An Bình vương, nhưng vì yểu mệnh qua đời sớm mà được ban thụy hiệu Điếu vương.

Nguyên nhân khiến Lưu Bị truyền ngôi cho Lưu Thiện

Cho tới ngày nay, có không ít ý kiến cho rằng, việc Lưu Bị truyền lại ngôi cho người con có tư chất bình thường như Lưu Thiện có thể xem là một trong những quyết định sai lầm nhất trong cuộc đời ông.

Tuy nhiên, theo quan điểm của các nhà sử học, đây thực chất là quyết định hợp lý nhất của Tiên chủ vào thời điểm đó vì những lý do dưới đây.

Lưu Thiện là người rất khôn ngoan

Năm 223 sau Công Nguyên, Lưu Bị bị chết ở Bạch Đế Thành, và thái tử Lưu Thiện là vị hoàng đế kế vị của Thục Hán.

Cần phải nói rằng, những gì mà Lưu Thiện tiếp quản lúc đó hoàn toàn là một mớ hỗn độn. Bên ngoài, kẻ thù cũ Ngụy luôn để mắt tới; Đông Ngô đã trở thành kẻ thù không đội trời chung. Trong nội bộ, chỉ còn lại rất ít tinh binh, vấn đề trở nên tồi tệ hơn khi một số nơi lần lượt nổi dậy và chế độ này có thể bị lật đổ bất cứ lúc nào.

Tình hình Thục Hán lúc đó là loạn trong giặc ngoài, ngay cả Lưu Bị cũng không dễ dàng chỉnh đốn trong hoàn cảnh éo le như vậy, huống chi là người trẻ như Lưu Thiện mới có 17 tuổi?

Tuy nhiên, chỉ mất 5 năm ngắn ngủi sau khi Lưu Thiện lên ngôi, sản xuất nông nghiệp đã phục hồi trở lại. "Nam chinh bốn quận, bốn quận đều yên", giúp chế độ Thục Hán thoát khỏi khủng hoảng.

Khi ông tại vị, nội bộ triều đình Thục Hán không hề xảy ra thâm cung nội chiến, huynh đệ tương tàn, đây là điều rất hiếm thấy ở các triều đại Ngụy, Tấn, Nam Bắc triều, chỉ có nước Ngô Việt thời Ngũ đại Thập quốc mới có thể đem ra so sánh.

Quần thần không một ai làm trái di ngôn của Lưu Bị bởi lẽ những người tài giỏi cận kề hậu chủ nhất như Triệu Vân, Gia Cát Lượng đều tuyệt đối trung thành, về phần anh em của Lưu Thiện lại càng không có chuyện tạo phản, huynh đệ tương tàn.

Quan niệm lập trưởng của Trung Hoa thời cổ đại

Vào năm 226 sau thất bại ở trận Di Lăng trước Đông Ngô, Lưu Bị u uất mà lâm bệnh nặng. Trước lúc qua đời, ông đã quyết định đem ngôi báu truyền lại cho người con trai lớn nhất là Lưu Thiện.

Bấy giờ, Lưu Thiện dù vẫn chưa bước qua tuổi 20, thế nhưng chung quy vẫn lớn tuổi hơn so với hai người em trai cùng cha khác mẹ là Lưu Vĩnh và Lưu Lý.

Mặc dù cho tới ngày nay, các nguồn sử liệu vẫn còn nhiều tranh cãi ngôi thứ của Lưu Thiện trong số những người con trai của Lưu Bị.

Thế nhưng dù cho ông là người con thứ mấy, thì ở vào thời điểm lựa chọn người kế vị, Lưu Thiện vẫn là người lớn nhất về phương diện tuổi tác và có thể xem như con trưởng, nhất là khi người con nuôi cả là Lưu Phong đã bị ban chết từ trước đó.

Lưu Thiện là người rất tham vọng

Đầu óc của Lưu Thiện không thể so sánh với những hoàng đế bình thường.

Sau cái chết của Gia Cát Lượng, Lưu Thiện tỏ ra vô cùng đau buồn, nhưng khi đó, một viên quan tên là Lý Mạc đã gửi cho Lưu Thiện một bản tấu chương, bản tấu chướng có nói rằng tuy Gia Cát Lượng có thể không phải là người có dã tâm phản nghịch, nhưng sức mạnh của ông quá lớn, điều này dẫn đến việc xuất hiện nhiều kẻ gian ác trong nước. Bản thân Lý Mạc là người thường đố kỵ trước sức mạnh của Gia Cát Lượng, nay Gia Cát Lượng chết thật là quá đúng lúc. Ngụ ý của Lý Mạc nói rằng Gia Cát Lượng nhiều khả năng có ý đồ xấu, khuyên Lưu Thiện không nên để tang Gia Cát Lượng quá long trọng.

Bởi vì Lưu Thiện biết rất rõ rằng mặc dù có bất mãn với Gia Cát Lượng trong triều đình về nhiều mặt, nhưng Gia Cát Lượng là một tể tướng tài đức vẹn toàn, cúc cung tận tụy với quốc gia. Nếu làm theo ý kiến của Lý Mạc và những người khác, tình hình chính trị và lòng dân rất dễ rơi vào một cuộc nội chiến chia rẽ.

Vì vậy, không những không tán thành ý kiến của Lý Mạc, mà còn để ngăn cản người khác làm theo, Lưu Thiện lập tức ra lệnh chém đầu Lý Mạc ngay trước mặt nhiều người. Dù có thành kiến và bất mãn như thế nào đối với Gia Cát Lượng, ông cũng sẽ không thể hiện ra, để không gây trở ngại và phá hoại đại cục.

Tầm nhìn của Lưu quả là đáng ngưỡng mộ. Tuy nhiên, ông cũng không phải là người không có nguyên tắc, ngược lại, khi gặp những vấn đề lớn, ông rất kiên định và không khoan nhượng.

Trước yêu cầu xây dựng miếu thờ Gia Cát Lượng của một số quan đại thần và dân thường, Lưu Thiện đã từ chối không chút do dự.

Tại sao Lưu Thiện lại làm điều này?

Bởi vì trước thời nhà Tống, hệ thống nghi lễ quy định rằng chỉ hoàng tộc mới có đủ tư cách và quyền lực để có miếu hoặc đền thờ. Gia Cát Lượng tuy được Lưu Thiện gọi là "Phụ thân" nhưng thực ra ông vẫn là thần dân, không phải người trong hoàng tộc.

Lưu Thiện là người đức hạnh

Khi Gia Cát Lượng lâm bệnh vì làm việc quá sức, Lưu Thiện quá lo lắng luôn cử người đến thăm Gia Cát Lượng, và nhờ họ hỏi Gia Cát Lượng về những dự định của quốc gia trong tương lai, đồng thời ngày đêm cầu nguyện cho Gia Cát Lượng.

Khi hay tin Gia Cát Lượng qua đời, Lưu Thiện đã khóc đau buồn trong nhiều ngày. Khi quan tài được chuyển về, Lưu Thiện đã dẫn hàng trăm quan chức ra khỏi thành hai mươi dặm để đón, đồng thời ra lệnh cho cả nước để tang trong ba ngày. Sau khi Gia Cát Lượng qua đời, ông cũng thăng chức cho em trai và con trai của Gia Cát Lượng.

Ông không chỉ có tình thương với Gia Cát Lượng, mà đối với các thuộc hạ khác ông cũng đối xử rất tử tế. Ví dụ, khi Ngụy Diên bị ɡiết trong một cuộc nổi loạn, Lưu Thiện không phủ nhận công lao của Ngụy Diên hoàn toàn mà ra chiếu chỉ: "Trước đây Ngụy Diên đã lập được nhiếu chiến công, ban cho ông một chiếc quan tài chôn cất". Chỉ trong vài câu ngắn gọn, Lưu Thiện đã phản ánh trọn vẹn chữ "nhân từ".

Thực ra, để có thể thống trị thiên hạ trong suốt 41 năm, trở thành hoàng đế có thời gian trị vì lâu nhất thời Tam Quốc, điều đó cho thấy Lưu Thiện không phải là người tầm thường. Để có thể giữ vững ngai vị trong một thời gian dài như thế, duy trì Thục Hán được thêm nhiều thập kỷ như thế, chắc chắn Lưu Thiện là một người vô cùng thông minh, biết nhìn xa trông rộng, chỉ là ông đang bị các thế hệ sau vì hiểu lầm dẫn đến xem thường mà thôi.

×