Thủa nhỏ, phần lớn những đứa trẻ hồn nhiên, có khi hồn nhiên "như cô tiên" đến là vô tâm.

Tôi cũng vậy, tuổi thơ ít để ý đến mấy chuyện mà mẹ cho là quan trọng, rất quan trọng, trong đó có chuyện ăn rau dại.

Nhà nghèo, bố đi công tác xa nhà, dăm bảy tháng mới đáo về chốc lát rồi lại đi. Một buổi chiều nọ, mẹ vừa từ khu vườn tạp sau nhà vào cửa thì cơn mưa rào mùa hè trút nước.

Đã mưa mấy hôm rồi, sấm ì ùng, đảo qua đảo lại trên trời mấy hôm rồi. "Sấm trời, mưa rơi, rau sam nhanh tốt lắm đây"-mẹ nói như nói với chính mình.

Bữa cơm đạm bạc dọn ra, ngoài đĩa cá đồng "tạp nham" mà anh em tôi đi tát ở cống đồng làng mang về kho lá nghệ, còn một bát rau sam luộc, lẫn với thưa thưa rau dền cơm. Bên cạnh là bát nước mắm, thứ nước mắm mẹ tự làm bằng cách giã nhỏ các đầu cá khô, cho nước lã vào rồi lọc sạch, pha muối trắng rồi đun sôi.

Rau sam ở quê là rau dại thường mọc hoang ở cánh đồng, rau sam mọc nhiều ở các xứ đồng trồng rau màu. Trong vườn, cây rau sam mọc lẫn dưới gốc cây cà, hoặc mọc ở nơi mép hàng rào, chân tường, kẽ gạch nứt, vỡ...Ảnh: Thoại Nguyễn.

"Rau sam tuy là rau dại nhưng ăn rất tốt, ăn lành. Mấy đứa chịu khó mà ăn...", tay mẹ cầm chiếc muôi cũ kỹ chao vào bát nước rau sam đo đỏ, hồng hồng, trong veo.

Cảm giác mềm mềm, vị chua chua của đũa rau sam luộc ở trong miệng tôi đến ngay sau cái vị mặn của nước mắm mẹ làm biến mất.

Không ngon mấy-tôi nói. Mẹ bất chợt nhìn sang, nuốt nốt miếng cơm đang nhai dở, mẹ nói: Chua chua ăn thế mới mát, rau dại mùa hè ăn vào sẽ bớt ung nhọt đi. Cố mà ăn con ạ, mấy bữa là quen thôi. Sang thu, có muốn ăn rau sam non cũng chả có nữa...".

Ký ức của tôi về rau sam thủa đầu đời là như vậy. Ấy thế mà chẳng rõ tự bao giờ, tôi thích rau sam.

Thứ rau nhà nghèo, mọc vạ vật, ẩn mình khuất lấp dưới một cây cà, hoặc nép mình nơi góc vườn, chân tường ít ai ngó ngàng tới.

Rau sam là rau dại thường chế biến thành các món như: rau sam luộc, rau sam sào, rau sam nấu canh. Bát canh rau tập tàng có dăm ngọn rau sam sẽ mang mùi vị ngon miệng. Ảnh: Thoại Nguyễn.

Mùi rau sam luộc lên nồng nồng, hòa quện với mùi khói rơm còn vương vất nơi chái bếp xưa, mỏng tang, nhẹ bẫng mà có sức khắc ghi ghê gớm. Nó đã đi theo tôi mấy chục năm trời, từ đất liền ra biển đảo, từ miền Bắc vào miền Nam, từ trong nước ra nước ngoài.

Rau sam quê nhà, thứ rau dại ấy đã chợt đến rồi lảng vảng vui chơi trong đầu óc tôi mỗi lần đứng gác dưới ánh trăng đại dương, dưới chân sóng biển ầm ào..

Ngày nay, nơi phố thị, khi cái tuổi đã khá mệt nhoài với bao lăn lộn đời thường, muốn ăn rau sam chấm mắm mẹ làm thì đó cũng chỉ là ký ức bất chợt hiện lên trên vỏ não mà thôi.

Rau sam, thứ rau dại quê nhà đó, ở thành phố lớn biết tìm đâu ra. Rồi những lúc rảnh rang, chợt nhớ món rau sam luộc, bất chợt vuốt màn hình điện thoại lên hỏi "ông Gúc Gồ".

Thông tin "ông Gúc Gồ, bà Google" cung cấp muôn hình vạn trạng, đủ các nguồn, nếu không kiên trì, tỉnh táo thì chả mấy lúc mà "tâm loạn động".

Nhớ mùi rau sam, vị rau sam, thứ rau dại thủa thiếu thời, chốn quê nhà, nhiều người thành phố đã tìm cây rau sam, hoặc mua hạt rau sam về ươm trồng trong thùng xốp. Ảnh: Nguyên Anh Tú.

Trong rừng thông tin đó, tựu trung lại, tôi biết rằng, rau sam là rau dại mùa hè. Rau sam ăn tốt cho sức khỏe. Rau sam là rau có tính mát, ăn thường xuyên sẽ "mát trong người, mát da mát thịt".

Quả như lời mẹ tôi nói thủa nào: Chua chua ăn thế mới mát, rau dại mùa hè ăn vào sẽ bớt ung nhọt đi. Cố mà ăn con ạ, mấy bữa là quen thôi. Sang thu, có muốn ăn rau sam non cũng chả có nữa...".

Rau sam là rau dại mọc hoang còn được gọi với các tên khác trong dân gian như: rau mã xỉ hiện, rau trường thọ...Rau sam là thực vật thân thảo, thường mọc dại tại các vùng đất ẩm ướt.

Rau có vị chua, mát và không đắng. Trừ phần rễ thì các bộ phận còn lại của rau đều có thể đem đi chế biến. Ngoài việc được sử dụng như một loại thực phẩm đơn giản, rau sam còn được đánh giá là một vị thuốc quý với nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe

Rau sam là một trong các loại rau dại mùa hè có hàm lượng Omega-3 và Kali khá cao. Điều này khiến ăn rau sam tác dụng tốt với việc cải thiện sức khỏe tim mạch, hạn chế tình trạng rối loạn nhịp tim, điều chỉnh hàm lượng cholesterol có trong máu và giúp huyết áp được ổn định hơn.

Một trong những tác dụng hàng đầu của rau sam được chứng minh là khả năng bảo vệ hệ thần kinh, hỗ trợ điều trị bệnh Parkinson. Nguyên nhân là do các thành phần được tìm thấy trong rau có tác dụng loại bỏ các gốc tự do, giảm quá trình chết đi của tế bào thần kinh trong cơ thể.

Nguồn: medlatec

×