Trong số tất cả các đấu trường có bậc do người La Mã xây dựng, Đấu trường La Mã hay Flavian Amphitheatre ở Rome là đấu trường lớn nhất về kích thước, tiếp theo là đấu trường Capua, Pozzuoli và El Djem (đã ở Tunisia, cũng là đấu trường lớn nhất của châu Phi). Tuy nhiên, nó không phải là lâu đời nhất mà vinh dự đó thuộc về đấu trường Capua.

Không chỉ vậy, các chuyên gia tin rằng nó thậm chí có thể là một mô hình của Đấu trường La Mã, vì nó có nhiều đặc điểm cấu trúc với nó tương đồng. Cần phải làm rõ rằng, đây là các đấu trường được xây dựng bằng đá, vì trước đây chúng được xây dựng bằng gỗ.

Đấu trường nằm ở thành phố cổ Capua, Ý, không phải là nơi có thành phố hiện đại cùng tên hiện nay, mà nằm ở thành phố Santa Maria Capua Vetere lân cận. Nơi đây từng là thành phố lớn thứ hai và thịnh vượng nhất ở bán đảo Ý sau Rome. Thật kỳ lạ, thị trấn được gọi là Santa Maria la Mayor cho đến năm 1861, khi các cuộc khai quật khảo cổ học đưa ra ánh sáng Capua cũ khiến tên này bị thay đổi.

Chỉ cần một dòng chữ khắc vô tình, các nhà khoa học phát hiện đấu trường La mã cổ xưa nhất

Đấu trường có mặt bằng hình elip và có chiều dài 170 mét ở trục chính, 139 mét ở trục phụ. Mặt tiền đạt chiều cao 46 mét, được chia thành bốn cấp. Ba phần dưới được tạo thành từ 80 mái vòm, được trang trí bằng tượng bán thân của một vị thần trên tấm đá chính (viên đá trung tâm của vòm). Bảy trong số những tượng bán thân này được bảo tồn để đưa vào Cung điện Thành phố.

Tầng trên được hình thành bởi một bức tường được trang trí bằng hoa văn, giữa đó có các cửa sổ chiếu sáng một hành lang. Các mái vòm ở tầng đầu tiên nhường chỗ cho một cổng mở kép, được hỗ trợ bởi các cột trụ.

Đấu trường có cùng kích thước với Đấu trường La Mã ở Rome, dài 76,29 mét, rộng 45,93. Lớp đất dưới lòng đất là các mê lộ, còn nguyên vẹn và được tạo thành từ những cột gạch hỗ trợ các hầm mà đấu trường nằm trên đó.

Các lồng nhốt động vật hoang dã vẫn còn được nhìn thấy rõ ràng, cũng như các phòng trưng bày và hệ thống thang dẫn đến các cửa sập vẫn được bảo quản tốt.

Nó có một mạng lưới hệ thống cống phức tạp, biến đấu trường thành một mạch nước khổng lồ, trong đó nước thu được trong hang động được dẫn vào một bể chứa được lắp đặt bên ngoài. Đồng thời, một hệ thống dẫn nước cung cấp lượng nước cần thiết cho việc bảo trì tòa nhà.

Đấu trường có sức chứa từ 45.000 đến 50.000 khán giả, với các ghế được chia thành thấp (trên bục), giữa (trên khán đài bằng đá cẩm thạch) và cao. Sức chứa lớn này và sự di chuyển lớn của công chúng vào đầu và cuối mỗi sự kiện đã khiến các kiến trúc sư cung cấp cho đấu trường  một phòng đôi để lưu thông ngoại vi ở tầng trệt, một tính năng chỉ có tại Đấu trường La Mã.

Trường học đấu sĩ đầu tiên và nổi tiếng nhất trong thế giới La Mã được lắp đặt ở đó, thuộc sở hữu của Lentulo Batiato, người có các đấu sĩ Gallic và Thracian.

Ngày xây dựng chính xác của nó không được biết tới, nhưng các nguồn đã đề cập đến nó khi nói về Spartacus, đấu sĩ nổi tiếng đã lãnh đạo một cuộc nổi dậy từ đấu trường Capua vào năm 73 trước Công nguyên. (Không có bằng chứng để chứng minh điều đó, nhưng rất có thể rằng Spartacus đã chiến đấu trong đấu trường Capua).

Tuy nhiên, một số nhà sử học tin rằng, nó được xây dựng vào cuối thế kỷ 1 trước Công nguyên trên tàn tích của một tòa nhà trước đó. Nếu giả thuyết này là đúng, thì đấu trường La Mã cổ nhất sẽ là của Pompeii, được xây dựng vào năm 70 trước Công nguyên.

Đấu trường có sức chứa từ 45.000 đến 50.000 khán giả với hệ thống kiến trúc phức tạp. (Ảnh: AMS).

Giả thuyết này được hỗ trợ bởi một dòng chữ được tìm thấy ở lối vào đấu trường vào năm 1726, nơi xây dựng nó vào thời Augustus. Theo dòng chữ đó, đấu trường  được Hadrian phục hồi vào năm 119 sau Công nguyên, người đã thêm các bức tượng và cột vào đó, và được thánh hiến bởi Antoninus Pius vào năm 155 sau Công nguyên.

Các cuộc chiến đấu của các võ sĩ giác đấu đã bị cấm bởi Hoàng đế Honorius vào năm 404 sau Công nguyên, mặc dù đấu trường tiếp tục tổ chức các buổi biểu diễn thú hoang dã. Sau sự sụp đổ của Đế chế, những kẻ phá hoại của Genseric đã làm hư hại đáng kể tòa nhà vào năm 456 sau Công nguyên, giống như cách người Saracens sau này làm vào năm 841. Phần lớn đá của đấu trường được tái sử dụng vào thời Norman để xây Castello delle Pietre và các tòa nhà khác trong thành phố, chẳng hạn như Duomo và các cung điện khác nhau.

Những khối đá lớn bị đập vỡ để lấy đồng và chì kết dính chúng lại với nhau, và những khối đá nhỏ hơn được dùng để lát đường phố. Việc bảo tồn khu phức hợp chỉ bắt đầu với việc coi nó là Di tích Quốc gia của Vua Francis I về Hai Sicilies vào năm 1826, người đã ra lệnh dọn dẹp và khai quật đấu trường dưới sự chỉ đạo của kiến trúc sư hoàng gia Bianchi.

×