Bình luận
0
Thế nhưng với tài năng và sự học miệt mài, Nguyễn Thuyên đã trở thành vị học quan hiếm có của triều Nguyễn. Bởi thế, dù chỉ đỗ Cử nhân nhưng vua triều Nguyễn vẫn chọn ông để bổ vào chức Tế tửu Quốc Tử Giám.
Theo các nguồn sử liệu và gia phả họ Nguyễn tộc lục chi ở Nam Định, Nguyễn Thuyên sinh năm Canh Tý (1790) trong một gia đình nho học làng Cựu Hào (nay thuộc xã Vĩnh Hào, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định).
Bố là Nguyễn Hoàn, vừa học giỏi toán pháp, vừa thông y lý, chữa bệnh rất giỏi. Mẹ là Phạm Thị Thuý con Cử nhân Huấn đạo Phạm Đình Dự. Ông nội là Cử nhân Nguyễn Xưởng, Huấn đạo phủ Thiệu Thiên (Thanh Hoá).
Do đó, từ nhỏ Nguyễn Thuyên đã tiếp thụ nền giáo dục gia đình có nền nếp, có học vấn cao, gia đạo nghiêm khắc. Ba anh em trai Nguyễn Thuyên đều đậu Tú tài nhiều khoa. Trong có người em trai tên là Nguyễn Thành đậu Tú tài đến 7 lần. Người em thứ ba của Nguyễn Thuyên là Nguyễn Ngọc Đường cũng đậu Tú tài 4 lần.
Nguyễn Thuyên đi thi Hương, ba khoá đều đậu Tú tài vào các năm Bính Tý (1816), Kỷ Mão (1819), Nhâm Ngọ (1822). Đến khoa thi Hương lần thứ tư năm Ất Dậu (1825) đời vua Minh Mạng, Nguyễn Thuyên đậu Cử nhân. Ông làm quan trải ba triều vua Minh Mạng, Thiệu Trị và Tự Đức.
Trong 25 năm làm quan, Nguyễn Thuyên đã có 17 năm dạy học. Năm 1834, ông được thăng Đốc học tỉnh Thanh Hoá, rồi Đốc học tỉnh Hà Tĩnh, học trò có nhiều người đỗ đạt cao. Do có nhiều công lao trong dạy học nên đến năm 1837 Nguyễn Thuyên được phong Phụng nghi đại phu.
Năm 1841, vua Thiệu Trị mới lên ngôi đã biết Nguyễn Thuyên là một học quan có tài nên phong tặng Hàn lâm Thị giảng học sĩ, rồi đưa về kinh thành phong làm Giám sát ngự sử kiêm Tư nghiệp Quốc Tử Giám. Ông vừa dạy học ở Quốc Tử Giám vừa trông coi việc học trong phủ hoàng tộc.
Năm 1845, ông được kiêm chức Chưởng ấn kinh kỳ. Năm sau, Thiệu Trị thăng chức ông làm Tế tửu Quốc Tử Giám và đổi tên ông là Nguyễn Công Hợp. Trải qua 17 năm dạy học, Nguyễn Thuyên đã góp công đào tạo nhiều nhân tài cho đất nước với 3 Thám hoa, 17 Tiến sĩ, 7 Phó bảng và 24 Cử nhân.
Nguyễn Thuyên có đến 3 lần thi chỉ đỗ Tú tài, 1 lần đỗ Cử nhân. Ảnh minh họa.
Trong số các học trò của Nguyễn Thuyên, có nhiều người về sau có danh vọng cao như các Thám hoa Phan Thúc Trực, Nguỵ Khắc Đàn và Đặng Văn Kiều. Các Tiến sĩ có: Bùi Thúc Kiên, Trần Huy Côn, Cử nhân Đặng Huy Trứ, Ngô Phùng, Đặng Văn Kiều và con là Tiến sĩ Đặng Văn Bá sau này là những văn thân yêu nước ở Hà Tĩnh tham gia phong trào Cần Vương chống Pháp.
Vì có công lao lớn trong việc đào tạo nhân tài, vua Tự Đức mến mộ cho phép Nguyễn Thuyên mặc đại triều phục để học trò làm lễ Khánh thọ ông 60 tuổi. Vua còn ban tặng ông khánh vàng, tự tay đề từ hai bức đại tự "Kính Trai", "Nghĩa Phương" (Kính trọng thay sự thanh bạch giản dị, đẹp đẽ thay sự nhân nghĩa).
Năm Tự Đức thứ 3 (1850) nhà vua cử ông ra Hà Nội làm giám khảo cuộc thi Hương ở trường Hà. Sau chuyến đi Hà Nội về, sức khoẻ của ông giảm sút. Ông xin cáo quan về trí sĩ. Mãi hai năm sau (1852), biết không giữ được, Tự Đức phải đồng ý ban cho nguyên hàm về trí sĩ tại quê nhà.
Ngày 13 tháng 7 năm Quý Sửu (1853), ông qua đời ở tuổi 64. Vua Tự Đức thương tiếc, ban sắc chỉ phong Nguyễn Thuyên làm "Trung thuận đại phu Quốc Tử Giám Tế tửu tán trị Doãn Nguyễn Hầu". Hàng trăm học trò đang làm quan trong triều, ngoài hạt đều về dự lễ tang, đưa tiễn thầy.
Để ghi nhớ công ơn thầy, học trò đã xây dựng từ đường, sớm hôm thờ phụng một bậc sư biểu. Năm 1858, từ đường xây dựng xong, Bảng nhãn Tế tửu Quốc Tử Giám Vũ Duy Thanh (người làng Vân Bồng, huyện Yên Khánh, Ninh Bình), cũng là người kế nhiệm Nguyễn Thuyên ra dự lễ khánh thành và viết văn bia cho từ đường.
Văn bia ca ngợi ông là một bậc đại sĩ phu không màng danh lợi, chỉ chuyên tâm dạy học, suốt đời sống thanh liêm, giản dị, vui với đạo học, dạy học trò thành đạt. Bài văn có đoạn viết: "Do có bệnh mà xin nghỉ hưu, mặc dù tuổi nghỉ hưu chưa đến, vẫn không tiếc. Tiên sinh thường vui vẻ chuyện trò, không hề bận tâm đến việc đua tranh với đời chỉ chú trọng đến việc dạy học, hết sức chăm lo việc đó, còn lại coi nhẹ hết.
Điều tiên sinh ham muốn nhất, chính là bỏ được tính buồn bã (u sầu), cái mà người đời thường cho là lạnh nhạt. Tiên sinh suốt đời vui vẻ, không nói nhiều về đạo quân tử, mà thường ngày sống kiệm cần thanh bạch cho đến chết, nhà không chút của cải, chết nhẹ nhàng như Phiên Hầu Hi Tăng".
Nguyễn Thuyên là một trong ba vị Tế tửu triều Nguyễn của vùng đất Nam Định. Giới sử học đánh giá rằng, chức Tế tửu đứng đầu Quốc Tử Giám phải là người đỗ Tiến sĩ trở lên.
Nguyễn Thuyên là người chỉ đỗ Cử nhân mà được triều đình cử giữ chức vụ này là điều rất đặc biệt. Điều đó chứng tỏ ông có học vấn rất uyên thâm, là một bậc sư biểu được nhiều người kính trọng.
Tư nghiệp Quốc Tử Giám lúc đầu (thời Trần) là chức học quan đứng đầu Quốc Tử Giám, phụ trách, quản lý việc giáo dục tại trường. Sang thời Lê sơ, là chức quan thứ 2, sau Tế tửu, làm phó cho Tế tửu, giúp Tế tửu trong việc rèn tập sĩ tử. Quan chế thời Lê xếp Tư nghiệp hàm Tòng ngũ phẩm. Từ năm Bảo Thái thứ 2 (1721), Tư nghiệp cùng với Tế tửu tham gia giảng dạy tại trường.
Để đảm nhiệm được trọng trách trên, ngay từ đầu khi tuyển chọn nhân sự cho Quốc Tử Giám, triều đình thường chọn những bậc tài năng, đạo cao đức trọng. Bởi họ không chỉ là nhà quản lý về giáo dục, mà còn là những nhà giáo mẫu mực, là những trụ cột quốc gia giúp triều đình trong việc "trị quốc, bình thiên hạ", là những cây đại thụ trong nền văn hóa.
Với tài năng, Nguyễn Thuyên đã ghi tên mình vào hàng những học quan danh tiếng triều Nguyễn. Ảnh minh họa.
Theo ghi chép của dòng họ Nguyễn tộc lục chi ở thôn Cựu Hào, Tế tửu Nguyễn Thuyên có 4 người con đều đỗ Tú tài là: Nguyễn Khâm, Tú Đoán, Tú Tương và Ấm Thừa. Ông cũng có người cháu gọi bằng ông họ là Nguyễn Văn Tính đỗ Tiến sĩ khoa thi Tân Sửu (1901) năm Thành Thái thứ 13, cùng khoa với Phan Chu Trinh và Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc.
Họ Nguyễn thôn Cựu Hào được đánh giá là dòng họ khoa bảng nổi tiếng ở Nam Định. Từ xa xưa, dòng họ này đã tạo dựng truyền thống hiếu học, hành đạo với 2 nghề cao quý là nghề dạy học và nghề thầy thuốc.
Theo cuốn gia phả do Nguyễn Thuyên viết năm Kỷ Dậu 1849 (năm Tự Đức thứ 2), dòng họ Nguyễn lục chi Cựu Hào được khởi nguồn từ Tổ Pháp chính công rời đất Bạch Mai (Hà Nội) về lập nghiệp tại làng Cựu Hào vào đời Hồng Đức thứ 33 ở thế kỷ thứ 15.
Quan tả Mạc Nguyễn Sưởng đời thứ 10 sinh được 6 người con trai, 3 người con gái. Một bà con gái được nhà vua ban cho tên là Liên Hoa công chúa, là tổ cô của dòng họ. Từ đây, dòng họ được phân chia thành 6 chi ngành.
Trong thời Lê trung hưng và thời Nguyễn, dòng họ này tại làng Cựu Hào có 1 Tiến sĩ, 2 Cử nhân, 1 Ngự y và 6 Tú tài. Mở đầu nghề làm thuốc là cụ Nguyễn Truyền, được cha là Nguyễn Xưởng cho theo học nghề y và trở thành một danh y đương thời.
Năm Canh Thân 1888, nhà vua bị bệnh hiểm nghèo, nghe tin họ Nguyễn Cựu Hào có người làm thuốc giỏi đã cho chiếu xuống vời vào cung. Cụ Định và 2 người con vào triều chữa khỏi bệnh cho nhà vua, triều đình muốn giữ cả 3 người ở trong cung, nhưng cụ đã thoái từ và cho con là Nguyễn Phối ở lại chữa bệnh cho hoàng tộc. Năm 1888, vua Thành Thái phong cho cụ Nguyễn Phối là Điều Hộ, năm 1890 phong làm Ngự y.
Khu lăng mộ Nguyễn tộc lục chi ở Vụ Bản (Nam Định).
Lễ rước làng Cựu Hào.
Hiện nay, từ đường dòng họ Nguyễn làng Cựu Hào còn giữ được nhiều kỷ vật quý của nhà vua phong tặng như sắc phong, đại tự, kim khánh tự đức khâm sai, chữ vàng, tiết hạnh khả phong.
Tại Cựu Hào, Tế tửu Nguyễn Thuyên được nhân dân tôn là Thành hoàng làng. Mới đây, vào cuối tháng 11/2022 thôn Cựu Hào đã tôn tạo ngôi đền. Hiện ngôi đền toạ ở đầu làng, trải qua nhiều lần trùng tu vẫn giữ được kiến trúc truyền thống. Đền có 3 cung, lưu giữ nhiều câu đối, sắc phong của các đời vua ban tặng.
Tiểu Long Nữ là một trong những nhân vật nữ chính nổi bật của Kim Dung, không chỉ bởi nhan sắc tuyệt trần mà còn bởi võ công thượng thừa và tính cách độc đáo.
Vì 2 việc làm của mẫu hậu Từ Hi Thái hậu, Đồng Tự đế phải bỏ mạng trong sự uất hận khi mới 19 tuổi.
Chia sẻ
Với người sinh ngày Âm lịch này, tuổi già thịnh vượng và bình yên không phải là một món quà trời cho, mà là phần thưởng chân thành cho sự cống hiến bền bỉ.
Chia sẻ
Công an TP Đà Nẵng đã bắt giữ Nguyễn Thành Phúc để điều tra hành vi giả danh cán bộ công an nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong đó có vụ chiếm đoạt 180 triệu đồng bằng thủ đoạn “chạy việc”, đồng thời làm giả giấy tờ để vay 600 triệu đồng.
Chia sẻ
A Châu – một trong những nữ nhân vật chính trong Thiên Long Bát Bộ – hiện lên như một ánh sáng dịu dàng nhưng ngắn ngủi, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả bởi nhan sắc khuynh thành, trí tuệ sắc sảo và tình yêu chân thành, thuần khiết dành cho Tiêu Phong.
Chia sẻ
Cô gái 14 tuổi bất ngờ bị một nhóm người lạ nhóm tiếng nước ngoài dụ dỗ đưa lên ô tô và mất liên lạc.
Chia sẻ
ĐT nữ Việt Nam thể hiện đẳng cấp cao trước ĐT nữ Campuchia để giành chiến thắng đậm với tỷ số 6-0 ở lượt trận ra quân giải vô địch bóng đá nữ Đông Nam Á 2025.
Chia sẻ
Ngày 1/8, tiền đạo Nguyễn Tiến Linh đã chính thức nói lời chia tay CLB Becamex TP.HCM (trước đây là CLB Bình Dương). Cuộc chia ly này cũng đã khép lại hành trình kéo dài một thập kỷ đầy cảm xúc của chân sút sinh năm 1997, song cũng mở ra một tương lai đầy hứa hẹn phía trước.
Chia sẻ
Tổng thống Vladimir Putin và đặc phái viên của nhà lãnh đạo Mỹ, Steven Witkoff, đã thảo luận về cuộc khủng hoảng Ukraine tại một cuộc họp, trợ lý tổng thống Yuri Ushakov đưa tin.
Chia sẻ
Sau lễ trao giải của Ban tổ chức AIMO 2025 chiều 5/8, sáng nay, đoàn học sinh gồm 22 thí sinh và các thầy cô giáo đã từ Tokyo (Nhật Bản) trở về Việt Nam.
Chia sẻ
Người đứng đầu Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine (GUR), ông Kyrylo Budanov vừa lên tiếng kêu gọi người dân Ukraine không nên rơi vào cái bẫy thao túng cảm xúc do Nga giăng ra – một phần trong chiến lược chiến tranh thông tin nhằm phá hoại sự đoàn kết quốc gia từ bên trong.
Chia sẻ
Hồng Lĩnh Hà Tĩnh chiêu mộ thủ môn cao 1m72; CLB Quy Nhơn Bình Định đổi tên; bạn gái Ronaldo “hút mắt” với trang phục hở bạo; Lineker ký hợp đồng với ITV; Liverpool đồng ý bán Nunez cho Al-Hilal.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu sửa quy định tài chính đất đai theo hướng minh bạch, công bằng, phân biệt rõ nhu cầu thực và đầu cơ, bảo đảm khả năng chi trả khi người dân chuyển mục đích sử dụng đất.
Chia sẻ
Phiên giao dịch ngày 6/8 chứng kiến nhóm cổ phiếu bất động sản tăng 0,87% lên 79,36 điểm, với hàng loạt mã vốn hóa lớn bứt phá, góp phần giúp VN-Index lập đỉnh mới.
Chia sẻ
Hội nghị góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XVIII Đảng bộ Hà Nội ngày 6/8 ghi nhận hàng loạt ý kiến về phát triển kinh tế số, cải tạo chung cư cũ, phục hồi sông nội đô, nâng cao y tế và hội nhập quốc tế.
Chia sẻ
Chiều 6/8, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lâm Đồng khám nghiệm hiện trường và trưng cầu khám nghiệm tử thi để làm rõ nguyên nhân tử vong của một người đàn ông bị trôi dưới sông Cà Ty.
Chia sẻ
Các lực lượng cứu nạn, cứu hộ thuộc Công an tỉnh Khánh Hòa vừa huy động thêm chó nghiệp vụ đến khu vực núi Hoàng Ngưu Sơn, phường Nam Nha Trang (Khánh Hòa) để tìm kiếm thanh niên mất tích.
Chia sẻ
Ngày 6/8, Sở Y tế tỉnh Bắc Ninh thông tin bệnh nhân Nguyễn Mạnh T. (sinh năm 2010) ở tổ dân phố Chế, phường Phượng Sơn, tỉnh Bắc Ninh đã tử vong tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh số 1 do sốc phản vệ sau khi bác sĩ gây tê tuỷ sống để phẫu thuật tháo dụng cụ kết hợp xương cẳng chân.
Chia sẻ
Lực lượng đặc nhiệm Ukraine vừa thực hiện một cuộc đổ bộ táo bạo vào vị trí trọng yếu của Nga ở khu vực Kherson, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến tại Biển Đen khi phá hủy thành công hệ thống radar và tác chiến điện tử tối tân của Moscow, mở đường cho các chiến dịch đặc biệt tiếp theo, theo Euromaidanpress.
Chia sẻ
Rằm tháng 6 nhuận Âm lịch này, 4 con giáp sẽ đắm chìm trong hạnh phúc và niềm vui, tận hưởng cuộc sống tuyệt vời do vận may mang lại.
Chia sẻ
Khi con nước son từ thượng nguồn sông Mê Kông ở địa phận tỉnh An Giang cuồn cuộn đổ về, mang theo lớp phù sa màu mỡ và nguồn tôm cá dồi dào, trong đó có cá linh non, đó là lúc những người con của miền Tây và cả những ngư dân nước bạn Campuchia lại hân hoan bước vào mùa đánh bắt thủy sản, sản vật mùa nước nổi-một làm ăn lớn nhất trong năm.
Chia sẻ
Công an thành phố Hải Phòng vừa phát hiện và tạm giữ hai xe container vận chuyển một lượng lớn "đất đen" không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp.
Chia sẻ
Giai đoạn 2010 - 2012, cơn bão "chè bẩn" khiến người trồng chè xã Hưng Khánh, tỉnh Lào Cai lao đao (xã Khánh Hưng thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Hồng Ca và xã Hưng Khánh cũ, thuộc huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái trước đây). Nhận thức rõ vấn đề, người dân nơi đây đã chuyển sang trồng chè theo hướng hữu cơ, nâng cao chất lượng và hồi sinh sản phẩm chè của địa phương.
Chia sẻ
Trước thềm mùa giải 2025/26, CLB Công an TP.HCM đã chiêu mộ thêm 7 cầu thủ nội binh. Danh sách này gồm những ai?
Chia sẻ
Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Hưng Yên vừa điều tra, làm rõ 5 đối tượng sang Campuchia thực hiện hành vi lừa đảo trên không gian mạng đối với người Việt Nam.
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa thi hành Quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Vũ Ngọc Liêm, nguyên là Hiệu trưởng trường Trung học phổ thông Ngọc Lặc và khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Ngô Thị Tuyết, nguyên là giáo viên trường Trung học phổ thông Ngọc Lặc về tội "giả mạo trong công tác".
Chia sẻ
Việc Nga và Ukraine bắt đầu đàm phán là bước tiến quan trọng trong quá trình giải quyết khủng hoảng, hiện nay tiến trình này bước vào giai đoạn then chốt, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết.
Chia sẻ
Cuối năm 2024, Triệu Vy công khai xác nhận đã ly hôn với doanh nhân Huỳnh Hữu Long, đồng thời tuyên bố cắt đứt mọi liên hệ với chồng cũ.
Chia sẻ
Theo Dự thảo Nghị định quy định chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo, bảng lương giáo viên THCS 2026 được đề xuất vượt mốc 21 triệu đồng.
Chia sẻ
Từ ngày 7 đến 10/8, nhiều tuyến phố trung tâm Hà Nội sẽ bị cấm hoặc hạn chế phương tiện để phục vụ các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và Ngày hội Vì Thủ đô bình yên.
Chia sẻ
Nhắc đến Trấn Vũ, người ta nghĩ đến đền Quán Thánh, nơi có pho tượng đồng thánh Huyền Thiên Trấn Vũ quý giá. Nhưng ít ai biết rằng, ở Ngọc Trì, Thạch Bàn, Gia Lâm, Hà Nội cũng có một pho như thế với quy mô và kiến trúc mang nhiều nét tương đồng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV 
