Bình luận
0
Cuộc đời của Lê Chất, cũng giống như người bạn thân của ông là Lê Văn Duyệt, đều lập nhiều chiến công hiển hách, sau khi giúp vua Gia Long thành công mỗi người được cử trấn giữ một đầu đất nước (Lê Chất làm Tổng trấn Bắc Thành gồm toàn bộ các tỉnh miền Bắc, Lê Văn Duyệt làm Tổng trấn Gia Định gồm toàn bộ các tỉnh miền Nam), nhưng sau khi đã chết, đều bị vua xử tội, mãi nhiều năm sau mới được giải oan.
Trong thời vua Minh Mạng, nhà Nguyễn xảy ra 3 vụ đại án, đó là các vụ xử Hoàng tôn Mỹ Đường (con Hoàng thái tử Cảnh), Lê Văn Duyệt, Lê Chất. Các sử quan sau này đều cho rằng đây là ba vụ án oan.
1.
Lê Chất sinh năm 1769 (kém Lê Văn Duyệt 5 tuổi), mất năm 1826, quê ấp Bình Trị, xã Mỹ Quang, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định, được gọi là Hậu quân Chất, nguyên là danh tướng của triều Tây Sơn, từng được phong tới chức Đô đốc.
Thuở nhỏ ông theo cha là Lê Trung học văn lẫn võ. Lê Trung theo Nguyễn Huệ từ sớm, còn Lê Chất, mãi đến năm Kỷ Dậu (1789) mới được Nguyễn Nhạc (lúc này xưng là vua Thái Đức) sử dụng, phong cho chức Thủy quân Đô tùy trông coi cửa biển Thị Nại. Sau khi Quy Nhơn thuộc về vua Cảnh Thịnh, Lê Chất được toàn quyền nắm giữ thủy binh với chức vụ Thủy sư Đô đốc.
Sau khi vua Quang Trung mất, vua Cảnh Thịnh nối ngôi khi mới 9 tuổi, triều đình Tây Sơn bắt đầu lục đục vì các cuộc tranh giành quyền lực.
Nhà vua bắt giết bố, vợ Lê Chất, lại lùng bắt ông khi đó đang cầm quân tại Quảng Ngãi, khiến Lê Chất phải dùng kế “kim thiền thoát xác”, dùng thi thể người khác giả là mình, rồi trốn vào rừng núi ở Trà Bồng, Quảng Ngãi.
Sau có người dụ hàng, Lê Chất về theo hầu chúa Nguyễn Phúc Ánh, lập nhiều chiến công, tuy nhiên cũng gây nhiều hiềm khích với các đại tướng, quan lại đứng đầu triều Nguyễn như Đặng Trần Thường, Nguyễn Văn Thành, Trịnh Hoài Đức.
Bàn thờ Lê Chất tại Lăng Ông, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh. Sau khi giúp vua Gia Long nhà Nguyễn thống nhất giang sơn, đại thần Lê Chất được cử làm Tổng trấn Bắc Thành gồm toàn bộ các tỉnh miền Bắc.
Tháng 3 năm Kỷ Mùi (1799), Nguyễn Phúc Ánh ra đánh Quy Nhơn. Lê Chất có nhiều công lao, giúp quân chúa Nguyễn hạ được thành, rồi theo Nguyễn Phúc Ánh về Gia Định.
Năm sau, khi quân chúa Nguyễn đánh nhau với Trần Quang Diệu, Võ Văn Dũng tại Bình Định, theo lời khuyên của Võ Tánh, Nguyễn Phúc Ánh kéo quân đánh ra Phú Xuân. Đến ngày 2 tháng 5 năm Tân Dậu (1801), Nguyễn Ánh chiếm được Phú Xuân.
Sau đó, Lê Chất cùng Lê Văn Duyệt được cử kéo quân vào đánh Bình Định, tuy lúc đầu bị hai tướng Tây Sơn là Trấn thủ Quảng Nam Phạm Cần Chánh và Trấn thủ Quảng Nghĩa Lê Sĩ Hoàng đánh bại, nhưng khi các tướng Tây Sơn biết tin Phú Xuân đã thất thủ, đành rút quân theo đường thượng đạo ra Bắc.
2.
Trong chiến dịch đánh ra Bắc năm 1802, Lê Chất làm Khâm sai Chưởng Hậu quân, Bình Tây tướng quân, lần lượt đánh lấy các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, rồi kéo quân vào Thăng Long, bắt được vua quan nhà Tây Sơn, lập được công to, được phong tước Quận công. Khi đó, Đặng Trần Thường có lòng ghen ghét, bàn với các tướng rằng: “Chất mà được quận công thì lũ ta phải mười lần quận công”.
Lấy được Thăng Long, vua Gia Long cho đổi tên thành Bắc Thành, Nguyễn Văn Thành được cử làm Tổng trấn, Lê Chất là Hiệp Tổng trấn.
Năm 1803, ở Quảng Yên có giặc cướp, Lê Chất cầm quân đi đánh, có thắc mắc với tướng Nguyễn Văn Trương là sao Tổng trấn Bắc Thành Nguyễn Văn Thành không đánh giặc, khiến Nguyễn Văn Thành bắt đầu gây lòng thù oán.
Năm 1820, vua Gia Long mất, vua Minh Mạng lên ngôi, Lê Chất vẫn được trọng dụng, được cử làm Tổng trấn Bắc Thành, con là trai Lê Hậu được cho lấy Trưởng Công chúa Nguyễn Thị Ngọc Cửu, con gái thứ tám của vua Gia Long. Con gái Lê Chất trước đó cũng được tiến vào cung làm vợ vua Minh Mạng, sinh hạ ra Quỳ Châu Quận công Miên Liên.
Lúc đương thời, Lê Chất cùng Lê Văn Duyệt là các khai quốc công thần, được vua Gia Long nể trọng. Tuy nhiên, sau khi vua Minh Mạng lên ngôi, đối xử với hai ông có phần giảm sút, có lẽ vì thế mà cả hai ông đều sinh bất mãn. Thái độ này đã gây vạ cho cả hai ông ngay cả sau khi đã chết.
Năm 1826, Lê Chất xin tạm nghỉ chức Tổng trấn Bắc thành về Bình Định lo việc tang cho mẹ, rồi mất ở quê nhà. Vua Minh Mạng nghe tin ấy, nghỉ chầu ba ngày để tỏ lòng thương xót, tặng hàm Thiếu phó, đồng thời ban cấp tiền lụa để lo đám tang Lê Chất rất hậu hĩnh.
3. Năm 1835, sau khi Lê Văn Duyệt mất 3 năm, ở Gia Định, Lê Văn Khôi là con nuôi Lê Văn Duyệt nổi dậy làm phản, chiếm thành suốt 3 năm. Vì tội phản nghịch của con, Lê Văn Duyệt đã chết cũng bị xử tội, Tả thị lang bộ Lại Lê Bá Tú mới hạch tội Lê Chất sáu tội đại ác đáng phải xử lăng trì, và mười tội lớn nữa, trong đó gồm tám tội phải xử chém, hai tội phải xử treo cổ.
Khi đình thần nghị tội, vua Minh Mạng dụ rằng: “Trước kia trẫm nghĩ hắn cùng Lê Văn Duyệt dẫu mang lòng bất thần, nhưng người ta không chịu theo, thì chắc không dám gây sự. Vả hắn là nhất phẩm đại thần, dù có mưu gian mà thần dân chưa cáo tố, thì không nỡ bắt tội. Nay đã có người tham hạch, vậy phải trái cho công, đã có triều đình pháp luật. Chuẩn cho đình thần đem mười sáu điều tội của hắn mà định rõ tội danh, vợ con cũng án luật mà nghi xử, duy con gái nào đã xuất giá cùng là cháu trai còn nhỏ thì tha”.
Các quan bàn rằng: Do Chất đã bị bắt về âm phủ nên xin truy thu bằng sắc, đào mả quan tài và chém xác bêu đầu để răn. Vợ Chất là Lê Thị Sa cũng là kẻ đồng mưu, xin xử chém ngay.
Án làm xong, đưa xuống cho các quan Đốc phủ ở các địa phương đọc và gửi ý kiến vế triều đình. Các quan ở địa phương đều tâu xin y lời nghị bàn của triều thần.
Vua Minh Mạng mới kết luận: “Lê Chất cùng với Lê Văn Duyệt, dựa nhau làm gian, tội ác đầy chứa, nhổ từng cái tóc mà tính cũng không hết, giá thử bổ áo quan giết thây cũng không là quá. Song nghĩ lại Chất tội cũng như Duyệt, trước kia Duyệt đã không bị bổ áo quan, giết thây thì nắm xương thây của Chất cũng chẳng màng bắt tội”.
Sau đó, vua cho Tổng đốc Bình Phú (kiêm hai tỉnh Bình Định và Phú Yên) là Vũ Xuân Cẩn san bằng mồ mả của Lê Chất rồi dựng tấm bia đá lên đó, khắc lớn mấy chữ “Gian thần Lê Chất phục pháp xứ” (nơi gian thần Lê Chất chịu hình pháp). Vợ Lê Chất là Lê Thị Sa và các con là Lê Cận, Lê Trương, Lê Kỵ bị án trảm giam hậu.
Gia sản của Lê Chất bị tịch thu, tính ra được 22.000 quan tiền, vua hạ lệnh cho sung công, rồi cho Tổng đốc Hà Ninh là Đặng Văn Hòa đem tiền ấy cứu cấp cho dân nghèo 12 tỉnh Bắc Kỳ.
Người con gái Lê Chất tuy làm vợ vua sinh hoàng tử, cũng bị giam cho đến chết. Con Lê Chất là Lê Hậu lấy công chúa (cô ruột vua Minh Mạng) nhưng đã chết nên không liên quan.
Lê Cận, Lê Trương, Lê Kỵ bị xử chém năm 1838. Lê Thị Sa bị đưa về nguyên quán làm nô tì, cháu của Lê Chất là bọn Lê Luận được giảm tội, đày lên Cao Bằng để làm lính, đến năm Thiệu Trị thứ nhất (1841), gặp kỳ ân xá mới được tha về.
Mãi đến khi vua Tự Đức lên ngôi (1847), Đại học sĩ Vũ Xuân Cẩn mới dâng biểu xin gia ơn con cháu Thái tử Cảnh, cùng xin bổ dụng con cháu các đại thần Nguyễn Văn Thành, Lê Văn Duyệt, Lê Chất. Vua nghe cảm động, cho thi hành cả. Đến năm 1868 vua Tự Đức mới truy phong cho ông chức Tả đồn Đô Thống chế.
Cuộc đời của cha con Lê Chất mang nhiều bi kịch của, cả hai ông đều lập được nhiều công trạng phục vụ cho chủ của mình, song cuối đời đều bị các vua sau đối xử bất công, tàn nhẫn. Lê Trung bị vua Cảnh Thịnh chém đầu, Lê Chất bị Minh Mạng cho san bằng mồ mả, đều là những nỗi oan thiên cổ.
Tổng thống Nga cho biết Nga sẵn sàng chờ đợi nếu Ukraine cho rằng không cần đàm phán ngay lúc này. Ông nhấn mạnh các điều kiện hòa bình của Moskva vẫn không thay đổi kể từ năm 2024.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay 2/8 lao dốc rất mạnh sau chuỗi ngày tăng giá liên tiếp, các loại dầu thô lần lượt mất từ 2 USD/thùng so với ngày hôm qua.
Chia sẻ
Nhìn chiếc drone (máy bay không người lái) đang bay vù vù phun thuốc ngoài ruộng, anh Huỳnh Văn Tâm, ngụ phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang mới (sau nháp nhập 2 tỉnh Kiên Giang, An Giang cũ) không giấu được sự hài lòng. Theo anh Tâm, anh canh tác gần 20 công lúa, lợi nhuận hơn 500.000 đồng/công/mùa.
Chia sẻ
UBND TP. Hà Nội mới có quyết định ban hành điều lệ tổ chức và hoạt động của Quỹ phát triển đất thành phố.
Chia sẻ
Chiều 1/8, Tổng Bí thư Tô Lâm, Bí thư Quân ủy Trung ương, các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu dự gặp mặt nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945-19/8/2025) và 80 năm Ngày truyền thống Bộ Ngoại giao (28/8/1945-28/8/2025).
Chia sẻ
Những ngày qua, con ruốc xuất hiện nhiều ở dọc bãi biển phường Cửa Lò, Nghệ An. Người dân chỉ cần mang một vật thô sơ gọi là nhủi đi dọc bờ biển “vớt lộc” là có tiền triệu mỗi ngày.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Sáu 1/8 cho biết ông đã ra lệnh điều hai tàu ngầm hạt nhân áp sát Nga, để đáp lại các bình luận trên mạng xã hội của cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev.
Chia sẻ
Nuôi dúi má hồng Thái Lan ít vất vả, ít dịch bệnh, nguồn thức ăn sẵn có nên được anh Nguyễn Trọng Nga, xã Thạch Lạc, tỉnh Hà Tĩnh (trước kia xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà cũ) lựa chọn là mô hình chăn nuôi làm giàu. Hiện đàn dúi Thái Lan của anh có hơn 100 con đang phát triển tốt, đã cho xuất bán lứa đầu tiên.
Chia sẻ
Tháng bảy. Từng sợi nắng, nắng mỏng như tơ nhện vương hồng trên mái bếp. Nhìn đàn kiến thẩn thơ tha mồi về tổ, mẹ bảo: "Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt".
Chia sẻ
Tiền đạo Lê Minh Bình vừa nói lời chia tay CLB Ninh Bình để chuyển sang đầu quân cho Becamex TP.HCM.
Chia sẻ
Thiếu niên đâm mẹ rồi được phát hiện tử vong dưới sông; bắt tạm giam bảo mẫu bạo hành bé trai 14 tháng tuổi; nữ hành khách tố cáo bị sàm sỡ khi đi chuyển bằng xe khách giường nằm... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Không còn là loại cây phụ quanh bờ ao, chuối tiêu ở Thái Nguyên nay trở thành nguyên liệu sản xuất sản phẩm công nghệ cao – tinh bột kháng TBKBAKA. Một mô hình nông nghiệp mới đang giúp người dân đổi đời, tạo ra hướng đi bền vững nhờ ứng dụng khoa học.
Chia sẻ
Cụ Betty Parker (96 tuổi, ở Mỹ) không than phiền về những cơn đau nhức tuổi già. Thay vào đó, bà luôn bận rộn với một lịch trình đáng ngưỡng mộ: chăm sóc vườn hoa hồng, đọc sách và chơi bài với nhóm bạn bè. Bà thậm chí còn nướng bánh khi giải trí.
Chia sẻ
Hiện giá xoài cát Hòa Lộc trên địa bàn xã Hòn Đất, tỉnh An Giang mới (trước sáp nhập tỉnh Kiên Giang, An Giang, Hòn Đất là một xã của tỉnh Kiên Giang cũ) tăng so đầu năm 2025, nông dân phấn khởi.
Chia sẻ
Ngày 31-7, Sở VH-TT-DL tỉnh Gia Lai (mới) cho biết, UBND tỉnh Gia Lai vừa ban hành kế hoạch tổ chức Lễ hội Tinh hoa Đại ngàn - Biển xanh hội tụ 2025, dự kiến diễn ra từ ngày 29-8 đến 2-9 tại phố biển Quy Nhơn.
Chia sẻ
Những ngày này, giá mủ cao su tăng cao nên nhiều nhà có vườn cao su đang thu hoạch ở xã Nam Thành (tỉnh Lâm Đồng) rất mừng. Trước đó không lâu, sầu riêng có mức 30.000 - 40.000 đồng/kg, nhà vườn cũng có lời.
Chia sẻ
Từ năm 2021 đến nay, xã Đức Hợp (tỉnh Hưng Yên mới, trước đây Đức Hợp thuộc huyện Kim Động) đã huy động 623,7 tỷ đồng đầu tư thực hiện 164 công trình xây dựng cơ bản, công trình hạ tầng kỹ thuật. Trong đó, ngân sách cấp trên hỗ trợ trên 193 tỷ đồng, ngân sách xã và các nguồn khác là trên 430 tỷ đồng.
Chia sẻ
Từ loài cỏ dại, thứ cây mọc hoang bị người dân tìm mọi cách tiêu diệt, nay cây bồn bồn giờ đã trở thành “rau đặc sản” hái ra tiền. Từ việc khai thác cây bồn bồn, sơ chế thành rau ăn, giúp nhiều gia đình vươn lên thoát nghèo.
Chia sẻ
Trải nghiệm xem phim “Sex Education” làm tôi nhớ lại một sự việc xảy ra cách đây 5 năm. Giá như lúc đó tôi nói lời xin lỗi sớm hơn thì mọi chuyện đã không diễn biến xấu như vậy.
Chia sẻ
Mạc Đăng Dung bắt được Lê Chiêu Tông mang về Thăng Long giam lỏng. Đến tháng 12/1526, ông bị Mạc Đăng Dung sai người giết chết, thọ 20 tuổi, ở ngôi được 6 năm. Sau này, Mạc Đăng Dung hạ sát thêm vua Lê Cung Hoàng để chính thức tiếm ngôi.
Chia sẻ
Thân là khai quốc công thần của nhà Minh, Lưu Bá Ôn có công phò tá Chu Nguyên Chương đăng cơ, bởi vậy, lời nói của ông rất có trọng lượng với hoàng đế.
Chia sẻ
Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã bắt khẩn cấp đối tượng vào tiệm vàng, giật nhẫn vàng rồi bỏ chạy.
Chia sẻ
Liên quan đến vụ 3 cô gái bị hành hung trước quán karaoke, Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định tạm giữ hình sự 6 đối tượng và khởi tố vụ án hình sự về tội “Gây rối trật tự công cộng”.
Chia sẻ
Đến 17h00 ngày 1/8, tức đúng 14 ngày trước thời điểm V.League 2025/2026 khởi tranh, CLB Quảng Nam vẫn không thực hiện bất kỳ thủ tục đăng ký tham dự giải đấu nào với Công ty Cổ phần Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF).
Chia sẻ
Người sinh vào 3 tháng Âm lịch này thường trải qua nhiều thử thách trong nửa đầu cuộc đời, song càng khó khăn họ càng mạnh mẽ vươn lên.
Chia sẻ
Chính phủ Đức sẽ chuyển giao thêm hai tổ hợp phòng không Patriot cho Ukraine, trong đó các thiết bị đầu tiên sẽ bắt đầu được bàn giao trong vài ngày tới, theo thông cáo báo chí từ Bộ Quốc phòng Liên bang Đức.
Chia sẻ
Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul hôm 1/8 lên tiếng cảnh báo rằng Israel đang ngày càng bị cô lập về mặt ngoại giao do cuộc khủng hoảng nhân đạo leo thang ở Dải Gaza, cùng với làn sóng các nước trên thế giới công nhận Nhà nước Palestine.
Chia sẻ
CLB Bắc Ninh chiêu mộ hai cựu tuyển thủ ĐT Việt Nam là Nguyễn Hải Huy và Huỳnh Tuấn Linh bằng hợp đồng 1 năm. Đây là bản hợp đồng chất lượng nhất kể từ khi CLB xứ Kinh Bắc thành lập, thể hiện rõ tham vọng thăng hạng V.League 2025 dưới sự cố vấn chuyên môn của HLV Park Hang-seo.
Chia sẻ
UBND phường Đông Hòa (TP.HCM) vừa xử phạt Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng SOL E&C vì hành vi sử dụng trái phép đất của đường bộ làm nơi tập kết hàng hóa, vật liệu xây dựng…
Chia sẻ
Phó Đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, ông Cảnh Sảng vừa lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ cáo buộc của Mỹ rằng, Bắc Kinh là “nhà cung cấp quan trọng nhất” hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga tại Ukraine.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Tiên Long 
