Nhiều năm sau khi được cấp phép khai thác đất sét tại thôn An Châu (xã Hòa Phú, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng), Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng đã dừng hoạt động, rút toàn bộ máy móc mà không thực hiện hoàn thổ, phục hồi môi trường.

Hệ quả để lại là những cánh đồng xưa kia vốn xanh tốt nay tan hoang, đất bị xé toạc thành từng mảng lớn, ruộng mất, dân trắng tay.

Ruộng đồng biến dạng sau khai thác

Theo phản ánh của người dân địa phương, từ sau khi doanh nghiệp ngừng khai thác vào năm 2023, hiện tượng sạt lở, xói mòn đất tại khu vực ngày càng nghiêm trọng. Nhiều diện tích đất nông nghiệp bị mất trắng hoặc không thể canh tác được nữa. Các tuyến mương dẫn nước cũng bị phá vỡ, khiến hoạt động sản xuất hoàn toàn đình trệ.

Ông Nguyễn Phan Bốn, Trưởng thôn An Châu, cho biết: “Từ năm 2005, Công ty Hiệp Đại Hưng được cấp phép khai thác đất sét tại khu vực này. Thời gian đầu có hỗ trợ vụ mùa cho người dân bị ảnh hưởng, nhưng đến năm 2022 thì cắt hẳn, sau đó rút hết máy móc mà không hoàn thổ. Đến nay, gần 20 hộ dân bị ảnh hưởng, nhiều ruộng phải bỏ hoang do không thể gieo cấy”.

Ghi nhận thực tế cho thấy cả một khu vực đồng ruộng bị chia cắt, tạo thành các hàm ếch, hố sâu rộng hàng chục mét vuông. Đất màu bị rửa trôi, lộ ra tầng đất đá khô cằn phía dưới, khiến việc tái canh tác trở nên bất khả thi.

Doanh nghiệp tuyên bố phá sản, chưa hoàn thành nghĩa vụ

Tháng 1/2025, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) TP Đà Nẵng trả lời ý kiến cử tri huyện Hòa Vang, xác nhận Công ty TNHH Hiệp Đại Hưng đã nộp hồ sơ đề nghị phê duyệt Đề án đóng cửa mỏ, nhưng bị yêu cầu chỉnh sửa bổ sung sau cuộc họp thẩm định ngày 17/9/2024.

Tuy nhiên, sau nhiều lần đôn đốc, đến tháng 12/2024, công ty phản hồi rằng đã phá sản và đang làm thủ tục phá sản.

Trong khi đó, doanh nghiệp vẫn chưa hoàn tất các nghĩa vụ pháp lý như hoàn thổ, phục hồi môi trường và đất đai. Trước nguy cơ doanh nghiệp “rút lui” mà chưa chịu trách nhiệm, Sở TNMT đã đề nghị Sở Tài chính phối hợp ngăn chặn việc giải thể doanh nghiệp, nhằm buộc hoàn thành nghĩa vụ trước khi mất tư cách pháp nhân.

Tại buổi tiếp xúc cử tri cuối tháng 4/2025, ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng khẳng định: “Qua kiểm tra, Công ty Hiệp Đại Hưng chưa đảm bảo yêu cầu hoàn thổ, hỗ trợ tái định canh và các chính sách bồi thường. Thành phố đã chỉ đạo không chấp thuận giải thể doanh nghiệp cho đến khi hoàn thành đầy đủ trách nhiệm”.

Ông Cường cũng nhấn mạnh, nếu doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, sẽ không được tham gia bất kỳ dự án khai thác khoáng sản nào tại địa phương trong tương lai.

“Không thể có chuyện khai thác xong rồi bỏ mặc, không thực hiện nghĩa vụ với người dân và môi trường. Tôi sẽ chỉ đạo Sở liên quan làm việc với công ty, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân,” ông nói.

×